"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki nakil talebinin reddi işleminin hukuka aykırılığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; 2023 yılında yapılacak olan üniversite sınavlarına hazırlanırken 2022 yılı Aralık ayında Sağlık Bakanlığının Sürekli İşçi Pozisyonunda işçi alımı ilânına müracaat ettiğini müracaatının sonucunda 01.03.2023 tarihinde ... İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinde sürekli işçi kadrosu ile temizlik personeli olarak görevime başladığını, göreve başladıktan sonra ... İş Sendikasına üye olduğunu, daha sonra Haziran ayı içerisinde üniversite sınavına girdiğini ve ... İl Sağlık Müdürlüğünde çalışırken üniversite eğitim hakkının olup olmadığını, eğitim hakkının olması durumunda başka illere nakil veya atamanın yapılıp yapılamayacağı hususunu sözlü olarak sorduğunu ve cevaben sürekli işçi kadrosunda olması nedeniyle toplu iş sözleşmesinin 19 uncu maddesinin onüçüncü fıkrasında 4 yıllık örgün eğitim veren üniversite olması kaydıyla tayin isteyebileceğine ilişkin yanıt verildiğini, toplu iş sözleşmesinin "İşyeri Değişikliğine İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı 19 uncu maddesinin onüçüncü fıkrasında “Öğrenim sebebiyle işyeri değişikliği talebinde bulunan işçinin yer değişikliği talebi lisans öğrenimi gördüğünü ve okuluna devam mecburiyeti olduğunu belgelendirmesi halinde mezkur Yönergede belirtilen standardın uygunluğu ve vizeli boş sürekli işçi kadrosu olması kaydıyla Ekim ayında talep toplanarak Kasım ayında yapılır. Okulundan mezun olan işçinin ilk görev yerine dönmesi asıldır. Ancak; bulundukları ildeki personel ihtiyacının, eski görev yerindeki personel ihtiyacından fazla olması ve talebi halinde yerinde bırakılır.” şeklinde hüküm bulunduğunu, bu nedenle Konya ilinde bulunan ... ... Üniversitesi Psikoloji bölümüne Ağustos ayı içerisinde kayıt yaptırdığını, bunun üzerine 31.08.2023 tarihli tayin/atama dilekçesi ile davalıdan talepte bulunduğunu, talebinin bulunduğu yerde iki yıl çalışmadığı gerekçesiyle reddedildiğini, bu nedenle davalı İdarece gönderilen ret yazılarının iptaline ve nakil talebinin kabulüne karar verilmesini, ayrıca toplu iş sözleşmesinin "İşyeri Değişikliğine İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı 19 uncu maddesinin onüçüncü fıkrasında taleplerin kasım ayında yapılması gerektiğine ilişkin fıkranın eğitim-öğretim döneminin eylül ayında başladığı gerekçesi ile de sözleşmenin 19 uncu maddesinin "üniversite yerleştirme sonuçlarının açıklanmasına müteakip talep toplanarak Eylül ayının ilk haftası yapılması" şeklinde uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının davasına dayanak gösterdiği 05.06.2023 tarihinde imzalanarak yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesinin "İşyeri Değişikliğine İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı 19 uncu maddesinde; “İller arası iş yeri değiştirme talebinde bulunacak işçi; bulunduğu iş yerinde fiilen 2 (iki) yıl çalışmadıkça işyeri değişikliği talebinde bulunamaz. Yıllık izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri fiilî çalışmadan sayılır.” hükmüne yer verildiği, hükümde de açıkça belirtildiği üzere davacı yanın öğrenim sebebiyle dahi olsa işyeri değişikliği talebinde bulunabilmesi için bulunduğu işyerinde fiilen iki yıl çalışmış olması gerektiği, davacının 28.02.2023 tarihinde göreve başladığı, iki yıllık fiilen çalışma süresini doldurmadan 31.08.2023 tarihinde işyeri değişikliği talebinde bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, taraflar arasında toplu iş sözleşmesinin iş sözleşmesine ilişkin maddelerinden doğan uyuşmazlığın söz konusu olduğu, toplu iş sözleşmesinin iş sözleşmesine ilişkin hükümlerinin emredici nitelikte olduğu, bu nedenle üçüncü bir kişi hatta hâkim tarafından bile değiştirilemeyeceği belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı; uyarlama davası bakımından Yargıtay tarafından verilen toplu iş sözleşmelerinin uyarlanmasına ilişkin kararlar olduğunu, sözleşme maddelerinin kaldırılmasını değil uyarlanmasını talep ettiğini, ayrıca toplu iş sözleşmesinde yer alan 19 uncu maddenin ikinci fıkrasında bulunan iki yıl çalışma koşulunun sonraki fıkralar için uygulanmasının mümkün olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, yönetim hakkının işverende olduğu, davacının toplu iş sözleşmesi gereğince öğrenim sebebiyle nakil koşullarını sağlamadığı işverenin bu hususta değişiklik yapmaya zorlanamayacağı, yönetim hakkına müdahalede bulunulamayacağı gerekçeleriyle İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu sonucuna varılarak istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı; istinaf sebeplerini tekrarlayarak Mahkemenin gerekçesinde sözleşmenin emredici hükümler içermesi sebebiyle değiştirilemeyeceğinden bahsedildiği, buna ilişkin ret kararı verildiği ancak davalının kurum işleminin iptaline ilişkin gerekçe ve hüküm tesis etmediğini belirterek temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, toplu iş sözleşmesinin 19 uncu maddesinden yararlanmak amacıyla yapılan nakil talebinin reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olup olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 106 ncı maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 33 üncü maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacının temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.