"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Kooperatifte davalı ...'un müdür, diğer davalı ...'ın müdür yardımcısı olarak muhtelif tarihlerde görev yaptıklarını, davalıların ortaklık şartlarını taşımayan kişileri müvekkili Kooperatife ortak kaydetmeleri, kredi kullandırılırken aynı kişilere ortak şahıs haddinin üzerinde kredi kullandırmaları, yeterli teminat almadan kredi kullandırmaları, usulsüz kullandırılan kredilerde müvekkili Kooperatifin bağlı bulunduğu ... Bölge Birliğine/Merkez Birliğine haber vermemelerinin bile davalıların görevinin gereklerine aykırı hareket ederek müvekkili Kurumun zararına neden olduklarını gösterdiğini, davalıların Kooperatif üyesi çiftçilere kullandırdıkları bu kredilerin takip ve tahsilinden de bizzat sorumlu olduklarını, ayrıca zararlarından da bizzat sorumlu olduklarını, davalıların bazı Kooperatif ortaklarının rehin teminatlarını çözerek bazı ortaklara teminat almadan kredi kullandırarak ödeme güçleri olmayana, Kooperatife ortaklık şartları taşımayan bazı şahıslara kredi kullandırarak bu kişilere haksız kazanç sağladıkları için bu kredilerin kefillerinden ve ortaklardan tahsil kabiliyeti de bulunmadığından, müvekkili Kooperatifi soruşturma tarihi olan 18.09.2013 tarihi itibarıyla 2.042.526,60 TL zarara uğrattıklarını, bu hususta soruşturma raporu düzenlendiğini, bununla birlikte ünvan indirilmesi cezasıyla cezalandırıldığını belirterek ...'dan toplam 295.630,01 TL, ...'dan toplam 74.891,16 TL, ... ve ...'dan toplam 1.672.005,43 TL olmak üzere toplam 2.042.526,50 TL'nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın haksız olduğunu, dava dilekçesinde ileri sürülen iddiaların gerçek dışı olduğunu, müvekkilinin usul ve kanuna aykırı hiçbir işlem yapmadığını, Türkiye'de faaliyet gösteren tarım kredi kooperatiflerinin hemen hemen tümünde üyelik ve kredi işlemlerinin müvekkilinin çalıştığı Kooperatifteki gibi gerçekleşmediğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın haksız olduğunu, dava dilekçesinde ileri sürülen iddiaların gerçek dışı olduğunu, müvekkilinin usul ve kanuna aykırı hiçbir işlem yapmadığını, icra dosyalarının tahsil edilememesinin müvekkilinin kusuru olmadığını, icra dosyalarının pek çoğunun tahsil edilemediğini, Türkiye'de faaliyet gösteren tarım kredi kooperatiflerinin hemen hemen tümünde üyelik ve kredi işlemlerinin müvekkilinin çalıştığı Kooperatifteki gibi gerçekleşmediğini, müvekkilinin çalıştığı Kooperatifin müdürü veya başkanı da olmadığını, sadece çalışan olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalıların usulsüz olduğu belirtilen kredilerden sorumlu tutulabilmeleri için öncelikle davacı Kooperatifin bir zararının meydana gelmiş olması gerektiği, ancak dava konusu kredilerin vadelerinde tahsil edilemeyip şüpheli duruma düşen alacak niteliğinde bulundukları, davacı Kooperatifin kredi borçlularına karşı hukuki takip hakkını zayi etmiş olmadığı gibi davacının bu alacaklarını tahsil edebilmek için hukuki yollara başvurma imkânının bulunduğu ve davacı tarafça da belirtildiği üzere bu yolların da kullanılarak kredi borçlularına karşı gereken takiplerin başından beri ve hâlihazırda yapılmakta olduğu; hatta davacı Kooperatifin kredi alacaklarının yapılandırıldığı, 26.02.2024 tarihli bilirkişi ek raporunda yapılan incelemede borçlu ortaklardan borçları kapatılmamış 10 ortaktan 8'inin taksit ödemelerinin devam etmekte olduğu, 2 tanesi hakkında icra takibi ve haciz işlemlerinin devam ettiği, icra takiplerinde aciz vesikasına bağlanmış herhangi bir borcun tespit edilemediği, 2 icra takibinde borçlular adına mal varlığının tespit edildiği ancak davacı alacaklı Kurum tarafından henüz satış aşamasına geçilmediği bu hâli ile ilgili borçlular bakımından borcun kapatıldığı, dolayısıyla borcun ortadan kalktığı gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığına, davacının dava dilekçesinde yer alan diğer krediler bakımından ise davacı Kooperatifin davalılara yükletilebilecek bir zararının bulunmadığı gerekçesi ile ilgili krediler yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının esas yönünden yerinde olduğu ancak davalılar lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken bu hususun göz ardı edilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle dava dilekçesinde yer alan A.K. (38.918,54 TL), R.E. (138.370,90 TL), O.Y. (16.919,60 TL+9.181,87 TL), H.A. (42.523,24 TL), U.T. (26.416,89 TL), M.E. (87.203,40 TL+49.910,66 TL), İ.K. (10.588,74 TL), A.S. (53.228,65 TL), Z.A. (60.561,64 TL), İ.S.(35.767,39 TL), A.G. (112.897,51 TL), A.Ü. (52.058,88 TL), M.Z.G. (30.730,54 TL+34.626,33 TL+13.358,96 TL), H.A. (14.320,53 TL), M.E. (132.503,96 TL), M.G. (20.596,52 TL), H.E. (24.676,62 TL+142.652,11 TL), B.E. (32.769,91 TL), T.G. (13.920,83 TL), M.İ. (15.436,31 TL), M.T. (4.159,64 TL), M.E. (143.856,90 TL) yönünden borç ortadan kalktığından karar verilmesine yer olmadığına, kalan talepler bakımından açılan davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde;
1. Ödenmeyen krediler yönünden ilgili dosyaların tahsil kabiliyeti olup olmadığı hususuna değinilmeden hazırlanan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu,
2. Ödeme yapılmayan icra dosyalarının tahsil kabiliyeti bulunup bulunmadığı hususu araştırılmadan, borçlarını taksitlendiren ortaklar yönünden hatalı değerlendirme yapıldığını,
3. Dava tarihinden sonra ödenen tutarlar yönünden, tarafları lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacı Kooperatifin uğradığı zararın tespiti ile davalıların zarardan sorumlu tutulup tutulamayacaklarına ve vekâlet ücretine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta; davadan önce, dava konusu kredilerin takibi ile ilgili aciz vesikası alınmadan dava açılmış olması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken kullandırılan kredilerin bir kısmı yönünden sonradan ödendiği gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığına, kalan kısım yönünden ise davanın reddine karar verilmesi hatalı ise de temyiz edenin sıfatına göre bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Davacı 2024 sayılı ... Tarım Kredi Kooperatifi harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.