"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1368 E., 2023/2551 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 58. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/831 E., 2023/66 K.
Taraflar arasındaki istatistiklere itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili ile davalı ... ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... (Üniversite) ile sendikalar arasında 26.05.2021 tarihinde sendika üye sayılarının tespiti için toplantı yapıldığını, yapılan toplantıya ilişkin tutanakta davacı Sendika ile davalı Sendikaların üye sayıları 120'şer olarak tespit edildiğini, davacı Sendikaya ait üyelik formlarının 29.04.2021 tarihinde davalı Üniversiteye teslim edildiğini, teslim edilen üyelik formlarında adı geçen İ.B. isimli çalışandan üyelik aidatı kesintisi yapıldığı hâlde M.Ö. ile Ş.C.G. isimli üyelerden sendika aidatı kesintisi yapılmadığının 15.05.2021 tarihli listelerde ortaya çıktığını, davalı Üniversiteye 04.05.2021 tarihinde teslim edilen G.Ç. ve E.Ş. isimli çalışanlardan da üyelik aidatı kesilmediğinin 15.05.2021 tarihli ücret kesinti listelerinden anlaşıldığını, davacı Sendika üyesi ...K. isimli çalışanın Aralık 2020 döneminde ücretsiz izne ayrıldığını, 05.05.2021 tarihinde işe başladığını, 26.05.2021 tarihinde yapılan sendika üye sayılarının tespit toplantısında bahse konu çalışandan aidat kesintisinin yapılmadığının ortaya çıktığını, bu hâliyle toplam 5 üyenin üyeliğinin dikkate alınmadığını, davacı sendika üyesi N.U. isimli çalışanın 21.04.2021 tarihinde, H.U.K. isimli çalışanın ise 20.04.2021 tarihinde davacı Sendika üyeliğinden çekildiğini, mevzuat gereği söz konusu çekilmelerin 30 gün sonunda geçerli olduğunu bu arada üyeliklerinin devam ettiğini, sonuç olarak davacı sendikanın üye sayısının 127 olarak tespit edilmesi gerekirken 120 olarak tespit edildiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 02.07.2021 tarihli ve 31529 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 4688 ... Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu (4688 ... Kanun) gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına İlişkin Temmuz 2022 İstatistikleri Hakkında Tebliğ’e istinaden, sendika üye sayılarına itirazlarının kabulü ile 26.05.2021 tarihinde düzenlenen toplantı tutanağının iptaline, Üniversite bünyesinde en çok üyeye sahip olanın müvekkili ... olduğundan yetkili sendika olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; 4688 ... Kanun gereği ... Teknik Üniversitesi tarafından hazırlanan ve sendikaların üye sayılarını gösterir listeye göre işlem yaptıklarını, dava kabul edilse dahi kendilerine sorumluluk yüklenemeyeceğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ... vekili cevap dilekçesinde; yetki tespit işleminin 26.05.2021 tarihinde yapıldığını ancak davanın 08.07.2021 tarihinde açıldığını, yani hak düşürücü süre olan 5 ... günü içerisinde açılmadığını, yapılan tespitin 15 Mayıs tarihli liste üzerinden yapıldığını, bu tarih itibarıyla kendisinden aidat kesintisi yapılmayan çalışanların dikkate alınmamasının yerinde olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişi raporlarında davaya konu edilen 7 kamu görevlisinin 15.05.2021 tarihinde davacı sendikasının üyesi sayılması gerektiğinin tespit edildiği, gerçekten de 4688 ... Kanun'un üyeliğin kazanılması, üyeliğin kaybedilmesi, üyelik ödentisi ve üyelik sayılarının tespitine ilişkin hükümleri ve davaya konu edilen 7 kamu görevlilerinin sendika kayıtları birlikte değerlendirildiğinde; bilirkişi raporlarında ayrıntılı açıklandığı üzere, 15.05.2021 tarihinde üye sayılmaları gerektiği, toplantıda davacı Sendikanın üye sayı 120 tespit edilmiş olup 7 üyenin daha üye sayılması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekillei istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekilleri, cevap dilekçelerinde belirttikleri sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuşlardır.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; sendika üyeliklerinin 15 Mayıs itibarıyla devam edip etmediği tartışmalı olan 7 kişinin yasal düzenleme dikkate alındığında hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlendiği üzere üyeliklerinin devam ettiği, davanın Resmî Gazete yayım tarihinden itibaren başlayan 5 günlük hak düşürücü süre içerisinde açıldığı, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili ile davalı ... ... vekili; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttikleri sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuşlardır.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4688 ... Kanun kapsamında sendika üye sayılarına ilişkin tespitin ve istatistiğin düzeltilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4688 ... Kanun’un “Üye sayılarının tespiti” kenar başlıklı 30 uncu maddesi şöyledir:
“Sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 mayıs tarihinden sonra beş ... günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.
Bu Kanuna tâbi olarak kurumda çalışan kamu görevlilerinin, 15 mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca mayıs ayının son ... gününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek üzere 15 mayıs tarihini takip eden iki ... günü içerisinde kurum merkezine gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile ... tutanak haline getirilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespit;
..., kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 mayıs tarihi itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre (…) kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl temmuz ayının ilk haftasında Resmî Gazetede yayımlar.
(Ek fıkra: 4/4/2012-6289/20 md.) Sonuçların yayımı tarihinden itibaren beş işgünü içinde kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonlarının üye sayılarının yanlışlığı iddiasıyla sendika ve konfederasyonlarca ... ... Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkeme itirazı onbeş gün içinde karara bağlar.”
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekili ile davalı ... ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlık 4688 ... Kanun'un 30 uncu maddesi kapsamında üye sayılarının tespitine esas alınacak kurumlarca düzenlenen tutanağa ve üye sayılarına itiraz ile işyerinde yetkili sendikanın tespiti istemine ilişkindir.
Belirtmek gerekir ki, 4688 ... Kanun'un 30 uncu maddesi kapsamında açılan eldeki dava ile dava dilekçesindeki itirazlar doğrultusunda, ilgili kamu kurumları ile ... tarafından belirlenen sendika üye sayılarının hatalı olup olmadığı incelenmelidir. Mahkemece de yargılama sonucunda sadece hatalı olduğu belirlenen üyelikler ile ilgili tespit hükmü kurulmalıdır. Bu açıklamalara göre Mahkemece 26.05.2021 tarihli toplantı tutanağının iptaline karar verilmesi isabetsizdir.
Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurularının esastan reddi kararı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı ... ...'e iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.