"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/596 E., 2023/2777 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 32. ... Mahkemesi
SAYISI : 2020/759 E., 2021/826 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının 16.05.2013-07.03.2018 aralığında davalı nezdinde Abu Dabi Yeni Havalimanı inşaatı şantiyesinde çalıştığını, son ücretinin 2.500,00 USD olduğunu, ... sözleşmesinin davalı tarafından haksız şekilde feshedildiğini, işyerinde yemek verildiğini, konaklamanın, ulaşım ve sağlık sigortasının davalı tarafından karşılandığını, yılda 2 kere gidiş-dönüş uçak biletlerinin karşılandığını, uzun saatler çalıştığını, ... ... ve genel tatil günlerinde de çalıştığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacaklarının faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, davacının kendi isteği ile işten istifa ederek ayrıldığını, tüm alacaklarının tahsil edildiğinin belge ile sabit olduğunu, 07.03.2018 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) hitaben yazdığı belge ile istifa ettiğini, çalışılan ülke mevzuatı nazara alındığında davacının iddialarının gerçek dışı olduğunu, dava dilekçesinde açıklayıcı bilgilerin yer almadığını, çöl ikliminde öğle saatlerinde çalışma yapılamadığını, işyerinde her ... hafta tatilinin kullandırıldığını, davacının isticvap edilmesi gerektiğini, tüm ödeme belgelerinin davacının asıl işvereni olan Şirket bünyesinde olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ücret bordrosunda ücretinin brüt Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi olarak 9.200,00 AED olduğu, davacı tanıklarının ücretleri USD olarak yurt dışındaki bankadan aldıklarını beyan etmeleri nedeniyle davacının dirhem karşılığı USD olarak ücretini aldığının kabulü ile son ücretinin (fesih tarihi 1 AED = 0,2722 USD) 9.200,00 AED x 0,2722 USD=2.504,24 USD olduğu, davacının talebiyle bağlı kalınarak son ücretinin 2.500,00 USD olduğunun kabul edildiği, ispat yükü altındaki davalı işveren tarafından ispat külfetini temin için istifa dilekçesi sunulmadığından ... sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğinin anlaşıldığı, yazılı delil bulunmadığından davacının fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacaklarını tanık beyanı ile ispat ettiği, davacının iddiasını tanık anlatımı ile ispatlaması nedeniyle bilirkişi raporunda yapılan hesaplamadan indirim yapıldığı gerekçeriyle davacının talebiyle bağlı alınarak davanın kısmen kabulüne verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; dosyada mübrez ücret bordroları, ödeme evrakları ve diğer yazılı delliler dikkate alınmaksızın yalnızca davacının iddiası ve tanık beyanları dikkate alınarak karar verildiğini, ihbar tazminatına en yüksek mevduat faizinin uygulanmasının hukuka aykırı olduğunu, tanıkların SGK hizmet dökümü celbinin istenmesi ve davacı ile birlikte çalıştıkları dönemle sınırlı olarak hesaplama yapılması gerektiğini, davacı tanıklarının beyanlarının çelişkili olduğunu, davacının ücreti ödenmemiş hiçbir çalışması bulunmadığını, davacı işten kendi isteği ile ayrılmış olup istifa yolu ile ... sözleşmesini sonlandıran davacı işçinin kıdem ve ihbar tazminatı bulunmadığını, dosyaya sunulmuş olan ücret bordrolarının kesin delil niteliğinde olduğu açık olup ilgili dönemler için hesaplama yapılamayacağını, davacının aylık ücretinin hatalı olarak tespit edildiğini, emsal ücret araştırması yapılmadığını, ihbar tazminatı alacağı için mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanmasına karar verilmiş ise de ihbar tazminatı için talep edilebilecek faiz türü yasal faiz olup ayrıca faiz başlangıç tarihinin de tüm alacaklar yönünden talep miktarıyla sınırlı olarak dava tarihi olduğunu, davacının fazla çalışma, hafta tatili, genel tatil alacağı taleplerinin değerlendirilmesinde işçinin işini mutad olarak yaptığı işyeri hukukunun uygulanması gerektiğini, dava konusu ve davacının taleplerinin çalışılan ülke şartları ve ülke mevzuatına göre değerlendirmesi gerektiğini, tanıkların davacıyla birlikte çalışmadıkları dönemlere ilişkin olarak verdikleri bilgilere göre hesaplama yapılamayacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ihbar tazminatına hükmedilen faizin dolara uygulanan faiz olduğu, dava konusu alacakların ödendiğinin ispat edilemediği, davacı tanıklarının çalışma döneminin davacının tüm çalışma dönemini kapsadığı, sunulan ibranamede dahi ... sözleşmesinin fesih sebebi olarak ... bitiminin belirtilmiş olduğu, SGK çıkış bildiriminde fesih sebebinin 18 kodu ile ve ... bitimi olarak gösterilmiş olduğu ve ... bitiminin davalıya haklı fesih imkânı vermediği; bu nedenle davacının ihbar tazminatına hak kazandığı, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacaklarına yönelik yapılan ödemelerin mahsup edildiği, davacıya bordrolarla yapılan ücret ödemesindeki dirhem üzerinden ödenen ücretin dolar bazındaki karşılığı esas alınarak hesaplama yapılmasının usul ve kanuna uygun olduğu, davacının alacakları konusunda işini mutad olarak yaptığı ülke hukukunun uygulanması itirazının cevap dilekçesinde açıkça ileri sürülmemiş olduğu gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenlerle kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, uygulanacak hukuk, ücretin miktarı, ... sözleşmesinin feshi ile davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacaklarının ispatı ve hesaplanması ile ihbar tazminatına uygulanacak faiz oranına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 ... Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. 4857 ... ... Kanunu'nun 17, 32, 41, 44 üncü maddeleri, 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 ... ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
4. 3095 ... Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 4/a maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.