"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2824 E., 2023/2262 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Rize İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/281 E., 2022/434 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin başlangıçta Rize Köy Hizmetleri bünyesinde mevsimlik işçi olarak çalıştığını, ... Sendikası üyesi olduğunu, 2001 yılında Rize İl Özel İdaresinde kadrolu işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, iş makinası yağcısı olan müvekkilinin filen iş makinası operatörü olarak çalıştığını, başlangıç derece ve kademesinin 5/1 olması gerekirken, 2/1 derece ve kademeden özlük dosyasına işlendiğini, günlük yevmiyesinin eksik ödendiğini, toplu iş sözleşmesinde belirlenen haklardan eksik yararlandırıldığını ileri sürerek derece ve kademesinin yeniden tespit edilerek fark ücret, ikramiye, ilave tediye ve yıpranma primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının hizmet süresinin mevsimlik işçi statüsünde geçen süre de dâhil olmak üzere 23 yıl 7 ay 22 gün olduğu, toplu iş sözleşmelerinde belirlenen usule göre dava tarihi itibarıyla hizmet süresine tekabül eden derece ve kademesinin 11/24 olması gerekirken davalı tarafından yapılan intibak üzerine davacının dava tarihi itibarıyla derece ve kademesinin 12/24 olduğu, davacı için yapılan intibak işleminin davacının olması gereken derece ve kademesine göre daha lehe olması nedeniyle fark alacağı doğmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin fiilen iş makinesi işletmeni olmasına rağmen yevmiyesinin iş makinesi yağcısı görevine göre ödendiğini, ödemelerin geriye doğru eksik ödendiğini, ödenmeyen fark alacaklarının bulunduğunu, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda sadece derece ve kademe değerlendirmesi yapıldığını, bu durumun hukuka aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini beyanla istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının iş makinesi işletmeni (operatörü) olarak çalıştığını ispatlayamadığı, İlk Derece Mahkemesi tarafından dosya içerisinde mevcut belgelere göre çalışma şekli kabul edilerek hükme esas alınan bilirkişi raporunun toplu iş sözleşmesine ve bu husustaki Yargıtay kararlarına uygun olarak hazırlandığı, davacının intibak işleminde hata bulunmadığı ve buna bağlı olarak dava dilekçesinde talep edilen fark alacakların doğmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının fiilen yaptığı iş, davalı nezdinde daimi kadroya alınmadan önceki mevsimlik işçi statüsünde geçen sürelerin derece ve kademelerini etkileyip etkilemediği, etkilemiş olması hâlinde derece ve kademelerinin tespiti ile davaya konu ücret, yıpranma primi, ilave tediye ve ikramiye farkı alacaklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda; hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava tarihi itibarıyla davacının derece ve kademesinin işverence doğru olarak belirlendiği ve bu nedenle fark alacağının hesaplanmadığı belirtilmiştir. Ne var ki davacı dava dilekçesinde derece ve kademesinin tespiti ile birlikte fark ücret, ikramiye, ilave tediye ve yıpranma primi alacaklarını da talep etmiş olup bu alacaklara ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmadığı görülmektedir. Davacının dava tarihi itibarıyla derece ve kademesinin doğru tespit edilmiş olması, talep ettiği alacaklarının da bulunmadığı ya da varsa da karşılığının ödendiği anlamına gelmeyeceğinden, bilirkişi raporu bu yönden denetime elverişli değildir. Dosyadaki belgeler, bordrolar ve banka kayıtlarına göre davacının talep ettiği alacaklarının bulunup bulunmadığı hususunda ayrıca inceleme yapılarak sonuca gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.