"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/387 E., 2022/72 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
KANUN YARARINA
Taraflar arasında, İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasında davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 20.11.2012 tarihinde davalı ... Uluslararası Yatırım Tarım Peyzaj İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ'nin işçisi olarak Rusya Federasyonu'nun Sochi şehrinde Sochi Kış Olimpiyatları Kompleksi Projesinde işe başladığını, ücretinin aylık net 2.500,00 USD olduğunu, 31.05.2014 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı Şirket tarafından 31.05.2014 tarihinde iş bitimi nedeniyle feshedildiğini, davacıya kıdem ve ihbar tazminatı ödenmediğini ileri sürerek söz konusu alacakların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; pasif husumet itirazları olduğunu, davacının belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararının bulunmadığını, davacı tarafın müvekkili Şirket çalışanı olmadığını, Şirketin başka işverenlere ait projelerde alt işveren olarak hizmet vermediğini, müvekkili Şirketin projelerde bizzat işin yüklenicisi olduğunu, dava dilekçesinde yer alan fahiş ücret miktarına, kıdem ve ihbar tazminatı, faiz ve sair tüm iddia ve taleplere itiraz ettiklerini, zamanaşımı def’inde bulunduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının iş sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona erdiği konusundaki ispat yükünün davalı işverende olduğu, davalının sözleşmenin tazminat ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona erdiğini ispatlayamadığı, davacı ihbar tazminatına hak kazanmış ise de çalışma süresi bir yılın altında kaldığından kıdem tazminatı talep şartlarının oluşmadığı, 28.06.2021 tarihli bilirkişi raporunun birinci seçeneğinde yapılan tespit ve hesapların dosya kapsamına ve içtihatlara uygun olduğu, hükme esas alınabileceği gerekçesiyle ıslah dilekçesi de göz önüne alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesi kararı kesin olarak verilmiş ise de davalı Şirket vekili tarafından hükmün istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesinin 28.04.2022 tarihli ek kararı ile; istinaf başvurusunun miktardan reddine karar verilmiştir.
3. Ek kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesinin 30.06.2022 tarihli kararı ile; başvurunun miktardan reddine karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığı; Mahkemece davacı vekiline ıslah için bir haftalık kesin süre verilmesine rağmen miktara ilişkin ıslahın bu süre içinde yapılmadığını, ıslah dilekçesinin verildiği ve harcın yatırıldığı tarih itibarıyla verilen sürenin geçtiğini, bir haftalık kesin süre geçtikten sonra yapılan ıslaha değer verilerek karar verilmiş olmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kanun yararına temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kısmen ıslah hakkının süresinde kullanılıp kullanılmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.
2. Temyiz talebi Yargıtayca yerinde görüldüğü takdirde, 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca karar kanun yararına bozulur ve bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz.
3. 6100 sayılı Kanun’un “Islahın zamanı ve şekli" 177 nci maddesi şu şekildedir:
" (1) Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir.
(2) (Ek: 22/7/2020 - 7251/18 md.) Yargıtayın bozma kararından veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde, ilk derece mahkemesinin tahkikata ilişkin bir işlem yapması hâlinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilir. Ancak bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuki durum ortadan kaldırılamaz.
(3) Islah, sözlü veya yazılı olarak yapılabilir. Karşı taraf duruşmada hazır değilse veya ıslah talebi duruşma dışında yapılıyorsa, bu yazılı talep veya tutanak örneği, haber vermek amacıyla karşı tarafa bildirilir."
4. 6100 sayılı Kanun’un “Kısmen ıslah" başlıklı 181 inci maddesi şöyledir:
"(1) Kısmen ıslaha başvuran tarafa, ıslah ettiği usul işlemini yapması için bir haftalık süre verilir. Bu süre içinde ıslah edilen işlem yapılmazsa, ıslah hiç yapılmamış gibi davaya devam edilir.”
5. Dairemizin 25.10.2023 tarihli ve 2023/9686 Esas, 2023/15843 Karar sayılı kararının ilgili kısmı şu şekildedir:
"...
7. Ayrıca 6100 sayılı Kanun'un 176 ncı maddesine göre taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir. Yine aynı Kanun'un 177 nci maddesine göre ıslah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. 6100 sayılı Kanun'un 181 inci maddesi uyarınca kısmen ıslaha başvuran tarafa, ıslah ettiği usul işlemini yapması için bir haftalık süre verilir. Ancak taraf ıslah yapmak için süre istemişse henüz ıslah yapılmadığından kesin süre verilemez. Zira ıslah tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. Mahkemece davacı vekiline 02.12.2020 tarihli duruşmada taleplerini ıslah etmesi için 1 haftalık kesin süre verildiği, ıslah etmediği takdirde ıslahı hiç yapılmamış sayılacağının ihtar edildiği; davacı vekilinin taleplerini 10.12.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile ıslah ettiği; ancak ıslahın Mahkemece verilen 1 haftalık kesin süre içerisinde yapılmadığı gerekçesiyle ıslahın yapılmamış sayılmasına karar verilmesi de hatalı olup bozma nedenidir.
..."
6. Dairemizin 20.01.2021 tarihli ve 2020/4084 Esas, 2021/1761 Karar sayılı; 04.10.2021 tarihli ve 2021/9363 Esas, 2021/13549 Karar sayılı kararları.
3. Değerlendirme
1. Kanun yararına temyiz başvurusuna konu uyuşmazlık, kısmen ıslah işleminin süresinde olup olmadığına ilişkindir. Adalet Bakanlığınca, Mahkemece verilen bir haftalık sürenin sona ermesinden sonra sunulan ıslah dilekçesine değer verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
2. Davacı vekili, 16.11.2021 tarihli celsede "ıslah sunmak için" süre talep etmiştir. Mahkemece; davacı vekiline ıslah için bir haftalık kesin süre verilmesine, bu süre içerisinde dilekçe vermediği takdirde davacının söz konusu hakkından vazgeçmiş sayılacağının ihtarına dair ara karar verilmiştir. Davacı vekilinin ıslah dilekçesini bu süre dolduktan sonra sunduğu dosya kapsamından anlaşılmakta olup somut olayda uyuşmazlık, 6100 sayılı Kanun'un 181 inci maddesine göre sonuca gidilip gidilemeyeceği noktasındadır.
3. 6100 sayılı Kanun'un 177 nci maddesinde ıslahın zamanı ve şekli düzenlenmiştir. İlgili maddenin birinci fıkrasına göre kısmen ıslah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. Bilindiği gibi kısmen ıslah işleminin dilekçe ile veya duruşma sırasında yapılması zorunlu değildir. Bununla birlikte duruşma sırasında ıslah hakkını kullanan veya daha önce dilekçe ile ıslah hakkını kullanan taraf açısından ıslaha ilişkin usul işleminin tamamlanması, örneğin harcın ödenmesi bakımından 181 inci maddede öngörülen süre bir haftalık kesin süre verilebilir. Çünkü bu aşamada ıslah hakkı kullanılmış olup ıslaha ilişkin usul işleminin yapılması 181 inci maddedeki kesin süreye tabidir. Ancak henüz ıslah hakkının kullanılmadığı, ıslah hakkının kullanılması için süre talep edildiği bir anda, 181 inci maddenin uygulanmasından söz edilmesi de mümkün değildir. Belirtilen nedenlerle, somut olayda olduğu gibi duruşma sırasında ıslah hakkının kullanımı veya ıslah dilekçesi sunulması için mahkemeden süre talep edilmesi halinde, 6100 sayılı Kanun’un 181 inci maddesinin uygulanma imkanı bulunmamaktadır. Bu durumda ıslah hakkının 6100 sayılı Kanun'un 177 nci maddesi gereğince tahkikat bitimine kadar kullanılabileceği dikkate alınmalı, bu hüküm çerçevesinde sonuca gidilmelidir. Dairemizin uygulaması da aynı doğrultudadır (Yargıtay 9. HD, 2023/9686 E., 2023/15843 K.).
4. Davacı 16.11.2021 tarihli duruşmada ıslah hakkını kullanmak üzere süre talep etmiş olup bu hakkını tahkikat sona ermeden önce 24.11.2021 tarihli dilekçe ile kullandığı ve ıslaha ilişkin usul işlemini de aynı anda tamamladığı dikkate alındığında; 6100 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinde öngörülen bir haftalık kesin süre içinde ıslaha ilişkin usul işleminin yapılmadığından söz edilemez.
5. Mahkemece kısmen ıslaha değer verilerek hüküm kurulması, açıklanan kanun hükümlerine ve Dairemizce uygulanan ilke ve esaslara uygun olduğundan kanun yararına temyiz talebinin reddi gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının hükmün kanun yararına bozulması talebinin REDDİNE,
Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
11.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.