"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1237 E., 2023/1229 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 5. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/569 E., 2022/495 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin %20 fazlası ücret olan 2.536,88 TL olduğunu, bu ücretin tamamının elden ödendiğini, ücretinin Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) asgari ücret olarak bildirildiğini sonradan öğrendiğini, yapılan bu bildirim nedeni ile kadroya geçtikten sonra ücretinin asgari ücret olarak ödendiğini, ücretinin düşürülmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek fark ücret alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının ücretinin kadroya geçiş tarihindeki sigorta kayıtları esas alınarak düzenlendiğini, davacının ücretinin asgari ücret olarak göründüğünü, ücretinde hata bulunması hâlinde sorumluluğun alt işverene ait olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kadroya geçiş tarihinde aylık ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olduğu, bu hususun SGK kayıtlarından da tespit edildiği, davacının ücretinin kadroya geçiş tarihi itibarıyla miktar olarak korunması gerektiği, bu sebeple belirlenen ücretin geçiş ücreti olarak kabul edilerek Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesinde öngörülen zamların uygulanarak hüküm kurulması gerektiği ancak sürekli işçi kadrosuna geçiş esnasında imzalanan iş sözleşmesinde açık bir düzenleme olmadığından bu hususun, her yıl asgari ücretin %25 fazlası oranında ücret belirlenerek ayrıca buna Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesinde öngörülen %4 zam yapılması gerektiği şeklinde değerlendirilemeyeceği, davalı İdarenin davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sırasındaki ücret miktarının asgari ücretten fazla olduğundan haberdar olduğu tarihin 25.03.2019 tarihi olduğu, bu tarihten öncesi için davalının sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacının ücreti belirlenirken her yıl belirlenen asgari ücret oranının dikkate alınarak karar verilmesi gerektiğini, davalının 25.03.2019 tarihinden önceki dönem yönünden sorumluluğunun bulunmadığının kabulünün hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile buna göre varsa fark ücret alacağının hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile bireysel iş sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararına şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen iş sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (...) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan iş sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
..."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta Mahkemelerce, davacının kadroya geçmeden önce ücretinin 2.536,88 TL olduğu, bu ücretin geçiş sırasında miktar olarak korunması gerektiği; ancak sürekli işçi kadrosuna geçiş sırasında imzalanan bireysel iş sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine ilişkin açık bir düzenleme olmadığından, sonraki dönemlere ilişkin olarak ücretin asgari ücretin %25 fazlası olarak kabul edilemeyeceği yönünde yapılan değerlendirmede bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
3. Ne var ki davalının; 25.03.2019 tarihinden önce davacının ücretinden haberdar olmadığı gerekçesiyle, bu tarihten önceye ilişkin sorumluluğunun bulunmadığının belirlenmesi hatalı olmuştur. Davacının sürekli işçi kadrosuna geçirildiği tarihten itibaren fark ücret alacağının hesaplanarak hüküm altına alınması gerekir. Bu husus gözetilmeden yanılgılı değerlendirme karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.