"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/671 E., 2023/1176 K.
KARAR : Davanın reddi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 14.05.2024 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... ile davacı asıl ve davalı vekili Avukat ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların ve davacı asılın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirkete ait Rusya'da yer alan Rockland Şirketinde öncelikle yönetici, daha sonra fabrika müdürünün gözlemcisi ve genel müdür yardımcısı olarak 01.05.2005-01.08.2018 tarihleri arasında çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız şekilde feshedildiğini, davacının en son ücretinin net 1.100,00 USD olduğunu, Rockland Şirketi ile davalı arasında organik bağ bulunduğunu, Rockland Şirketinin tek ortağının ... Holding AŞ olduğunu, davacıya 2017 yılının Temmuz ayından iş sözleşmesinin feshedildiği 2018 yılı Ağustos ayına kadar 13 aylık ücret alacağının ödenmediğini, davacının haftanın yedi günü 08.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını ancak fazla çalışma ile hafta tatili ücretlerinin ödenmediğini, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmasına devam ettiğini, bu günlere ilişkin ücretlerinin ödenmediğini, yıllık ücretli izinlerinin kullandırılmadığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık ücretli izin ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının çalıştığı Rockland Şirketinin Rusya Federasyonu kanunlarına göre Serpukhov Moskova adresinde kurulmuş bir firma olduğunu, firmanın hisselerinin ... AŞ'ye ait olduğunu, iki Şirket arasında kiralama, işletme, asıl işveren alt işveren ve benzeri herhangi bir hukuki ilişki bulunmadığını, bu nedenle davanın husumet yönünden reddedilmesi gerektiğini, zamanaşımı def'inde bulunduklarını, 16.05.2005 tarihinde Rockland Şirketinde çalışmaya başlayan davacının Rusya İçişleri Bakanlığından aldığı çalışma izin sürelerine paralel olarak birer yıllık sözleşmelerle 31.08.2017 tarihine kadar çalıştığını, bu tarihten itibaren davacının çalışma izninin Rusya tarafından yenilenmediğini, en son ücretinin 30.000,00 Ruble olan davacının ücret alacağı bulunmadığını, dava dilekçesinde iddia edilen çalışma koşullarının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, Türkiye ile Rusya arasında ikili sosyal güvenlik anlaşması bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.04.2022 tarihli 2019/107 Esas 2022/209 Karar sayılı kararı ile; Rockland Şirketi ile davalı ... AŞ arasında organik bağ bulunduğu, özellikle davalı tanığı T.G.N'nin yazılı sorulara verdiği yazılı yanıttaki beyanına göre OOO Rockland'ın, ... Holding AŞ'ye bağlı bir Şirket olduğu ve Rusya Federasyonunda kurulduğunun anlaşıldığı, bu durumda davacının işçilik alacaklarından davalı ... AŞ'nin sorumlu olduğu, davacının aylık net ücretinin 1.100,00 USD olduğu, iş sözleşmesinin haklı nedene dayanılmaksızın işveren tarafından feshedildiği, 87,5 günlük yıllık ücretli izninin kullandırıldığının yazılı belge ile kanıtlanamadığı, 2017 yılının Temmuz ayından 2018 yılının Ağustos ayına kadar olan 13 aylık ücret alacağının ödenmediği, davacının haftada üç saat fazla çalışma yaptığı, 01 Ocak dışında kalan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, hafta tatillerini kullandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 13.02.2023 tarihli ve 2022/2784 Esas 2023/406 Karar sayılı kararı ile; Rockland Şirketi ile davalı ... AŞ arasında "(internet sitesi ekran görüntüsü, e-posta yazışmaları, Rockland'in tek ortağının ... Holding A.Ş. olduğuna ilişkin genel müdür atama yazısı değerlendirildiğinde)" organik bağ bulunduğu, özellikle davalı tanığı T.G.N'nin yazılı sorulara verdiği yazılı yanıttaki beyanına göre OOO Rockland'ın, ... Holding AŞ'ye bağlı bir Şirket olduğu ve Rusya Federasyonunda kurulduğu, bu durumda davacının işçilik alacaklarından davalı ... AŞ'nin sorumlu olduğu, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan ücretin dosya kapsamına göre yerinde olduğu, davacının bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtildiği şekilde haftada 3 saat fazla çalışma yaptığı, yurt dışında bulunduğu tarihlerde 1 Ocak dışında kalan diğer ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, davacının 87,5 gün yıllık izin ücreti alacağının bulunduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 20.06.2023 tarihli ve 2023/7441 Esas, 2023/9556 Karar sayılı kararı ile; tüzel kişi işverenin çalıştırdığı işçilerin alacaklarından tüzel kişiliğin ortağı olan davalı Şirketin sorumlu tutulamayacağı, davalı Şirket ile dava dışı Şirket arasında birlikte işverenlik, işyeri devri ve asıl işveren alt işveren ilişkisi gibi bir hukuki ilişkinin varlığı da iddia ve ispat edilmediği, şu hâlde davalı ... AŞ'nin davacının dava dışı Rockland Şirketinde geçen çalışmalarından sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucu davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince davanın reddine dair gerekçenin açıklamadığını, davacının 25.01.2001-01.11.2005 tarihleri arasında dava dışı Mensel JV nezdinde çalıştığını, bu Şirketin davalıya ait bir Şirket olduğunu, davalının dava dışı Şirket bünyesindeki inşaat işinin bitmesi nedeniyle davacının Rockland Şirketi bünyesinde görevlendirildiğini, bu Şirketler arasında organik bağ bulunduğunun ispatlandığını, Mahkemece tüzel kişilik perdesinin aralanması yönünden inceleme ve değerlendirme yapılması gerektiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının dava dışı Şirkette geçen çalışmasından davalı Şirketin sorumlu tutulup tutulamayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.