"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2019/212 E., 2019/342 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ...'ye ait ... Devlet Hastanesi işinin yüklenicisi olan diğer davalı .... Ltd. Şti. (Şirket) bünyesinde 2010-2015 döneminde şantiye şefi olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık ücretli izin, ... ... ve genel tatil, hafta tatili ve ücret alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının yerinde olmadığını, davacının kendi isteği ile ... sözleşmesini feshettiğini, fazla çalışma iddialarının doğru olmadığını, yıllık izinlerini kullandığını, davacının asgari ücretle çalıştığını, tüm ücretlerinin kendisine ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; davalı İdarenin asıl işveren sıfatı bulunmadığından davanın davalı İdare yönünden husumet yokluğundan reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 07.12.2015 tarihli ve 2015/179 Esas, 2015/731 Karar ... kararı ile; davacının 18.10.2011-26.01.2015 tarihleri arasında davalı Şirkette çalıştığı, işten ayrılış bildirgesinde 26.01.2015 tarihinde Kod (18) (işin sona ermesi sebebiyle fesih) gerekçesiyle ... sözleşmesinin feshedildiği, davalı ... Başkanlığı tarafından diğer davalıya işin organizasyonunun yönetiminin, personelin denetiminin, işyeri organizasyonunun bir bütünlük içerisinde bırakılmadığı, davalı ... tarafından diğer davalıya yapılan müdahalelerin işin bitirilmesine yönelik olmadığı, aksine işin başlamasından yürütülmesine ve sona erdirilmesine kadar bir bütünlük içerisinde sözleşmeler çerçevesinde işin organizasyonunun davalı ... Başkanlığı tarafından organize edildiği, buna göre taraflar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu ve dava konusu alacaklardan birlikte sorumlu oldukları gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 05.02.2019 tarihli ve 2017/19753 Esas, 2019/2365 Karar ... ilâmı ile davacı ve davalı Şirket vekilinin tüm, davalı ... Başkanlığı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş ve sözleşme ve kayıtlar incelendiğinde inşaat işinin bütün olarak anahtar teslimi şeklinde ihale edildiği, işin anahtar teslimi götürü bedel usulü ile ihalesi hâlinde; yüklenici ile ihale makamı arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi ve buna dayalı sorumluluk oluşmayacağı, dolayısıyla davalılardan TOKİ Başkanlığı açısından diğer davalı arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı gerekçe gösterilerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ... Başkanlığının ihale makamı olarak ihale ettiği hastane inşaatının diğer davalı Şirkete verildiği, inşaat işinin bütün olarak anahtar teslimi şeklinde ihale edildiği, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı ancak davalı ... Başkanlığının 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 36 ncı maddesi kapsamında dava konusu ücret alacağının üç aylık kısmından diğer davalı ile birlikte sorumlu olduğu gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... Başkanlığı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; kısmen kabul kararı verilen alacaklar bakımından karara bir itirazlarının olmadığını, reddedilen alacaklar bakımından kararın hatalı olduğunu, davacı tanıkların davalıya karşı davaları bulunmasının ... başına ifadelerinin hükme esas alınmamasını gerektirmeyeceğini, bilirkişinin tanıkların davacı ile menfaat birliği içinde oldukları gerekçesiyle beyanlarına değer verilemeyeceği yönünde görüş bildirmiş olmasının hatalı olduğunu, aynı bilirkişinin başka dosyalarda hesaplama yapmasının çelişkili olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Başkanlığı; İdarenin işveren sıfatı olmadığını, dava konusu işçilik alacaklarından sorumlu tutulamayacağını, 4857 ... Kanun'un 36 ncı maddesi kapsamında da yükümlülüklerini yerine getirdiklerini ve bu nedenle ücret alacağından da sorumlu tutulamayacaklarını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalı ... Başkanlığının dava konusu alacaklardan sorumlu tutulup tutulamayacağına ve 4857 ... ... Kanunu'nun 36 ncı maddesi uyarınca ücret alacağından sorumluluğuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... Kanun'un 2, 32 ve 36 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı ... Başkanlığı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.