"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3680 E., 2024/343 K.
İHBAR OLUNAN : Tanap Doğal Gaz İletişim AŞ vekili Avukat ...
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 39. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/189 E., 2022/295 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Kurum bünyesindeki personele toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, kapsam dışı personele ise Yönetim Kurulu kararıyla yapılan zamlar yansıtılırken Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi Kamulaştırma Direktörlüğü personeline standart ve uygulanan skalanın altında zam yapılmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, davalı Kurumun ücret artış uygulamaları incelenerek ücret zam farkından dolayı artışların ödenmesi gerektiğini ileri sürerek ücret zam farkı, ödenmeyen iaşe bedeli, tahsil/teknik personel tazminatı, saha tazminatı, akdi ikramiye, ilave tediye, kıdeme teşvik, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, sosyal yardım ve TANAP Projesi devir-rızai alım primleri alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye tâbi kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, işyerinde toplu iş sözleşmesi kapsamında ve kapsam dışı olmak üzere iki statüde işçi istihdam edildiğini, kapsam dışı personelin özlük haklarının Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren BOTAŞ Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği'nde yer alan hükümlere göre düzenlendiğini, davacının TANAP Projesi kapsamında işe alındığını kapsam dışı personel olarak değerlendirilemeyeceğini, ayrıca kapsam dışı personel için belirlenen ücret tavanlarının çok üzerinde ücret aldığını, hem bu şekilde çalışıp hem de kapsam dışı personelin hak ve alacaklarını talep edemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı BOTAŞ bünyesinde 12.02.2014 tarihinde işe başladığı, davalı yanca sunulan 2014 Şubat-2021 Ocak dönemine ait ücret hesap pusularının incelenmesinden TANAP Projesi Kamulaştırma Direktörlüğüne bağlı olarak istihdam edildiği, davacının en son ... ... Paşa Kamulaştırma Şefliğinde (Biga/Çanakkale) çalıştığı ve bu çalışmasının fiilen 15.01.2021 tarihine kadar aralıksız devam ettiği, 29.01.2021 tarihinde işten çıkışının Kuruma bildirildiği, TANAP Projesi Kamulaştırma Direktörlüğü Şubesi nezdinde istihdam edilen davacı ve diğer çalışanların BOTAŞ Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği’nde aranılan şartları taşımadığı sabit olup kapsam dışı personel olmadığı, dosyaya sunulan iş sözleşmeleri, ücret hesap pusulaları ve seyahat emirleri incelendiğinde; iaşe, ilave tediye ve akdi ikramiyelerinin ücret hesap pusulasında tahakkuk ettirilerek ödendiği, saha tazminatlarının seyahat emirleri ile ödendiği, ücret farkı, teknik personel tazminatı, kıdeme teşvik, sosyal yardımlar, TANAP devir-rızai alım primleri alacak taleplerinin akdi ve yasal dayanağının bulunmadığı, davacının fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması alacak taleplerini ispatlayamadığı gerekçeleriyle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacı ile birlikte çalışan TANAP Projesi Kamulaştırma Direktörlüğü personellerinin işe iade davalarına ait emsal dosyalarında sözleşmenin belirsiz süreli olduğunun kabul edildiğini, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışıldığına dair tespitlerin hukuka aykırı olduğunu, davacının belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı için BOTAŞ personelinden statü ve özlük hakları yönünden farkının kalmadığını, TANAP Projesi Kamulaştırma Direktörlüğünün BOTAŞ bünyesinde olduğunu, müvekkilinin bordrolarında aleyhe değişiklik yapıldığını, davacının davalının personelinin haklarına sahip olamayacağı iddiasının yanında alacakların zaten ödendiğinin kabul edilmesinin çelişkili olduğunu, taraflarına ıslah için süre verilmemesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı BOTAŞ nezdinde harita teknikeri olarak çalıştığı, ödenmediğini ileri sürdüğü bir kısım alacakların Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği'nden kaynaklandığı (kıdem teşvik primi, saha tazminatı, personel ikramiyesi-akdi ikramiye, sosyal yardım gibi) ancak davacı tekniker olarak çalıştığından sözü edilen Yönetmelik kapsamında olmadığı, bu Yönetmelik'te hangi pozisyonda çalışanların Yönetmelik kapsamında olacağının gösterildiği, teknikerin gösterilmediği, davacının istinafında belirttiği çalışanın avukat olduğu, davacıdan farklı pozisyonda çalıştığı, davacının kapsam dışı personeller için öngörülen zam veya haklardan faydalanmasının mümkün olmadığı, davacıya iaşe bedeli ilave tediye alacaklarının da bordrolarda tahakkuk ettirilerek ödendiği, davacının ödenmeyen alacağının bulunmadığı, davacının sözleşmesinin belirsiz olarak kabul edilmesinin davacının talep ettiği alacaklara hak kazandığı anlamına gelmeyeceği gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenlerle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının kapsam dışı personel statüsünde olup olmadığı ile talep edilen alacakların ispatına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 07.06.2001 tarihli ve 24425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Botaş Genel Müdürlüğü Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği.
3. 27.05.2013 tarihli ve 2013/4882 sayılı Bakanlar Kurulu kararı.
4. 27.05.2013 tarihli ve 2013/4882 sayılı Kararnamenin Eki Karar.
5. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davalı BOTAŞ, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemine İlişkin Hükümetlerarası Anlaşmanın eki “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve The Trans Anatolian Gas Pipeline Company B.V. Arasında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi Hakkında Ev Sahibi Hükümet Anlaşması”nın 16 ncı maddesi ile 23.06.2000 tarihli ve 4586 sayılı Petrolün Boru Hatları ile Transit Geçişine Dair Kanun'un 8 inci maddesine göre, 27.05.2013 tarihli ve 2013/4882 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TANAP Boru Hattı Sistemi kapsamında “Arazi Hakları Kuruluşu” olarak atanmıştır.
3. 27.05.2013 tarihli ve 2013/4882 sayılı Kararnamenin Eki Karar'ın "Görevlendirme" başlıklı 1 inci maddesi "(1) Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi kapsamında 'Arazi Hakları Kuruluşu' olarak atanmış ve boru hattı güzergâhı ve diğer tesislere ilişkin olarak arazi ile ilgili yapılması gereken etüt, izin, kamulaştırma ve diğer işlemleri yürütmek üzere görevlendirilmiştir. Bu görevlendirme kapsamındaki işleri yürütmek üzere, ihtiyaç duyulması halinde Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi bünyesinde yeni birimler kurulabilir. Bu birimler, görevlendirme kapsamındaki faaliyetlerin tamamlanmasından sonra kapatılır.
(2)Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesine ilişkin finansmanın yatırımcılar tarafından karşılanacak olması nedeniyle; Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin milletlerarası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilebilmesini teminen Arazi Hakları Kuruluşu tarafından, yerli ve/veya yabancı kişi ve/veya kuruluşlarla imzalanacak hizmet alım sözleşmeleri dâhil sözleşmeler ve ihtiyaca göre belirli süreli ve bireysel iş sözleşmeleriyle istihdam edilecek personel hakkında, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının ilgili yıl genel yatırım ve finansman programına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanmaz” şeklinde düzenlenmiş olup bu düzenleme ile arazi edinim faaliyetleri için ihtiyaç duyulması hâlinde oluşturulacak yeni birimin yapısı, amacı ve kapsamı ile bu amaçla istihdam edilecek personelin istihdam şekli ve sınırları belirlenmiştir.
4. TANAP kamulaştırma iş ve işlemleri ile ilgili kurulmuş olan Kamulaştırma Direktörlüğünün yapacağı bütün iş ve işlemler, üçüncü kişilerle kuracağı sözleşmelerin niteliği, yapılacak işin finansmanı gibi bütün hususlar 27.05.2013 tarihli ve 2013/4882 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. Bu kapsamda, davacı ile kurulan iş sözleşmesinin niteliği de anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı içeriğinde açıkça tanımlanmıştır. Diğer bir anlatımla davacı ve diğer TANAP Kamulaştırma Direktörlüğü çalışanlarının, BOTAŞ çalışanlarından farklı şekilde istihdam edileceği hususu Bakanlar Kurulu kararında belirtilmiştir.
5. Bu bağlamda TANAP kamulaştırma iş ve işlemleri ile ilgili kurulmuş olan Kamulaştırma Direktörlüğüne ait işyeri, BOTAŞ'ın işyerlerinden farklı bir işkolunda ayrı bir sicil numarası ile kurulmuş olup BOTAŞ bünyesinde yürürlükte bulunan işletme toplu iş sözleşmesi kapsamında değildir. İşletme toplu iş sözleşmesi kapsamında olmadığına göre; bu işyerinde çalışanların kapsam içi ya da kapsam dışı personel olarak nitelendirilmelerine imkân bulunmamaktadır. Nitekim bu Direktörlük kapsamında çalışan işçiler, kapsam içi personel statüsünde olmadıklarından sendika üyesi olmadıkları gibi dayanışma aidatı da ödememektedirler. Buna göre her ne kadar Dairemizin 26.04.2023 tarihli ve 2023/2513 Esas, 2023/6237 Karar sayılı kararında farklı sonuca varılmış ise de yukarıda belirtilen bilgi ve belgeler doğrultusunda yeniden yapılan değerlendirmede; BOTAŞ bünyesinde kurulan TANAP Kamulaştırma Direktörlüğünde projeye bağlı çalışan işçilerin, BOTAŞ personeli olmakla birlikte kapsam içi veya kapsam dışı olmadıkları anlaşılmıştır.
6. Bununla birlikte BOTAŞ; 6772 sayılı Kanun kapsamında bir kamu kuruluşu olup BOTAŞ bünyesinde kurulan TANAP Kamulaştırma Direktörlüğünde istihdam edilen işçilerin de 6772 sayılı Kanun'da öngörülen şekilde ilave tediyeye hak kazandığının kabulü gerekmektedir. Somut uyuşmazlıkta ise hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu kapsamda ödemelerin yapıldığı belirtilmiş olduğundan ilave tediye alacağının reddedilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
7. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle yukarıdaki paragraflarda yapılan açıklamalara göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.