"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/388 E., 2024/676 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 15. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/48 E., 2023/447 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Bursa ilinde, Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet ve Su İşleri Genel Müdürlüğü 1. Bölge Müdürlüğü işyerinde 4857 sayılı İş Kanunu'na (4857 sayılı Kanun) tâbi olarak sürekli işçi kadrosunda temizlik personeli olarak çalıştığını, aynı Bakanlığa bağlı Orman Genel Müdürlüğü nezdinde çalışan eşi ve oğlunun Artvin iline tayin olmaları sebebiyle kendisinin de 01.11.2022 tarihli dilekçe ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Artvin 26. Bölge Müdürlüğüne naklen atamasının yapılmasını talep ettiğini ancak ... Personel Dairesi Başkanlığının 09.11.2022 tarihli kararı ile eş durumu sebebiyle nakil talebinin reddedildiğini belirterek ... Personel Dairesi Başkanlığının 09.11.2022 tarihli nakil talebinin reddine ilişkin idari işleminin iptaline ve dava konusu ... Artvin 26. Bölge Müdürlüğüne naklen atamasının yapılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının alt işveren şirket nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (696 sayılı KHK) 127 nci maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü madde kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesinde "... sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir." düzenlemesinin yer aldığını, davacının talebini haklı kılacak yasal bir düzenlemenin bulunmadığını, Yargıtayın emsal kararlarında aynı yöndeki taleplere ilişkin davaların “aile planlamasının Devleti teşkil eden tüm kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin nakil talebinin eş durumu nedeniyle karşılanacağı şeklinde yorumlanmasının mümkün olmadığı” gerekçesiyle reddedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut uyuşmazlıkta davacının alt işveren şirket nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesiyle 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçiş yaparak Devlet Su İşleri 1. Bölge Müdürlüğünde temizlikçi olarak görevine başladığı, ilerleyen süreçte eşi ve oğlunun Artvin iline tayin olmaları sebebiyle kendisinin de Artvin Devlet Su İşleri 26. Bölge Müdürlüğüne naklen atanması istemiyle talepte bulunduğu, davacının 01.11.2022 tarihli başvurusunun 09.11.2022 tarihli Kurum yazısı ile reddedildiği, 4857 sayılı Kanun'da işçilerin istekleri doğrultusunda işyeri içinde veya işyerleri arasında nakil yapılmasını gerektiren herhangi bir düzenleme bulunmadığı, işçinin gerek 4857 sayılı Kanun gerekse iş sözleşmesi gereği işverenin emir ve talimatlarına bağlı olarak çalıştığı, 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesinin beşinci fıkrasında; "Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir." ifadesinin bulunduğu, yani sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin kadroya alınmadan önce işe alınmalarının gerekçesinin çalıştıkları işyerinde hizmetlerine ihtiyaç duyulması olduğu, 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesi uyarınca kadroya geçen işçilerin kadroya geçtikleri birimde çalışmak durumunda olduğu, bu kişiler kadrolara alınırken bulundukları işlerde çalıştırılmak üzere işe alındıkları ve iş sözleşmesinde çalışma yerinin Bursa ili sınırları olarak düzenlendiği, ayrıca işçinin hangi işyerinde çalışacağı konusundaki yönetim hakkının işverene ait olduğu, davacı işçinin işyeri değişikliği talebinde bulunduğu, işvereni bu konuda değişiklik yapmaya zorlayacak, yönetim hakkına müdahalede bulunulmasını gerektirecek bir hükmün mevzuatta bulunmadığı, dolayısıyla davalı Kurum işleminin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin Devlet Su İşleri 1. Bölge Müdürlüğü'nde 4857 sayılı Kanun'a tâbi sürekli işçi temizlikçi kadrosunda çalıştığını, 01.11.2022 tarihli dilekçesi ile eşi ve oğlunun Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Bölge Müdürlüğü Artvin İl Müdürlüğüne tayin olmaları sebebiyle, eş durumu nedeniyle Artvin Devlet Su İşleri 26. Bölge Müdürlüğüne naklen atamasının yapılmasını talep ettiğini, ... Personel Dairesi Başkanlığı tarafından 09.11.2022 tarihli kararında 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi gerekçe gösterilerek atanma talebinin reddedildiğini, ret kararının müvekkilinin kanundan ... haklarını ihlal ettiğini, mevzuat gereğince müvekkili davacının eş durumu nedeniyle naklen atanması gerekliliğinin sabit olduğunu, müvekkilinin ailevi kaygılardan uzak biçimde görevini etkin ve sağlıklı bir şekilde yapabilmesi için aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği talebinin reddine ilişkin idari işlemin iptali ile naklen atamasının yapılması gerektiğini beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın, Kurum işleminin iptali istemine ilişkin olduğu, uyuşmazlığın işçinin nakil talebine ilişkin işverenin gerçekleştirdiği işleminin geçerli olup olmadığı noktasında toplandığı, davacının alt işveren şirket nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçiş yapan işçi olduğu, eşi ve oğlunun Artvin iline tayin olmaları sebebiyle Devlet Su İşleri Bursa Birinci Bölge Müdürlüğünden, Devlet Su İşleri Artvin 26. Bölge Müdürlüğüne naklen atanması istemiyle talepte bulunduğu, davacının 01.11.2022 tarihli atanma başvurusunun 09.11.2022 tarihli Kurum yazısı ile reddedildiğinin anlaşıldığı, 24.12.2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü maddede "...sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, 1.fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir." hükmüne göre söz konusu KHK kapsamında istihdam edildiği, davacının işçi statüsünde olup belirsiz süreli iş sözleşmesi ile kadroya alınmadan önceki hizmet alım sözleşmesi kapsamındaki görevinde çalışmaya devam ettiği, naklen atama hakkının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tâbi çalışanlar için geçerli bir hak olduğu, sürekli işçinin naklen tayinini düzenleyen herhangi bir hükmün bulunmadığı, davalı İdare tarafından davacının naklen tayin talebinin reddine dair kararın yerinde olduğu, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin aynı yönde 06.12.2022 tarihli ve 2022/14209 Esas, 2022/16098 Karar sayılı, 24.03.2021 tarihli ve 2021/2463 Esas, 2021/6779 Karar sayılı ilâmlarının bulunduğu belirtilerek davacı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, eş durumu mazereti nedeniyle başka bir ile tayin talebinin reddinin hukuka aykırı olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddenin ilgili bölümü şu şekildedir:
"...
Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir. (Mülga cümle:1/3/2023-7438/2 md.) Özel güvenlik görevlilerinden bu madde kapsamında geçiş işlemleri yapılanlar, 5188 sayılı Kanun hükümlerine de tabi olmaya devam eder.
..."
3. Dairemizin 29.04.2024 tarih ve 2024/3318 Esas, 2024/7347 Karar sayılı ilâmının ilgili bölümü şu şekildedir:
"....
2. Davacının 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesiyle 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddeye göre istihdam edildiği ve özel hukuk hükümlerine tâbi işçi statüsünde olduğu, sözü edilen maddede "...sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir." hükmüne yer verildiği ve bu şekilde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin geçiş işlemi yapılmadan önceki işyerinde çalışmaya devam ettirileceğinin açıkça düzenlendiği, dolayısıyla davacının başka bir ile veya bölgeye naklinin mümkün olmadığı dikkate alındığında; davacının nakil işleminin bu gerekçe ile hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince; nakil yapılan mesafe dikkate alındığında nakil işleminin davacı işçi açısından çalışma koşullarında esaslı değişiklik teşkil ettiği, ancak bu hususta davacının muvafakatinin alınmadığı gerekçesiyle nakil işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir."
3. Dairemizin 09.05.2024 tarih ve 2024/5800 Esas, 2024/8066 Karar sayılı ilâmının ilgili kısmi ise şöyledir:
“...
2. Kural olarak mahkemelerce nakil talebinin reddi işleminin iptali yahut naklin sağlanması gibi icrai nitelikte karar verilmesi mümkün değil ise de ret işleminin hukuka aykırı olup olmadığının tespiti mümkündür. Somut uyuşmazlıkta davacının ret işleminin hukuka aykırılığının tespiti isteminde hukuki yararı bulunmaktadır. Ancak dosya kapsamından davacının, davalı Sağlık Bakanlığına bağlı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışmaktayken, 696 sayılı KHK hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiği anlaşılmaktadır. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesinde ise '..Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir. ...' hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu yasal düzenleme karşısında davacının Antalya iline atanma talebinin davalı işveren tarafından reddine karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamakla Mahkemece davanın reddine karar verilmesi sonuç itibarıyla yerindedir.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.