"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1878 E., 2024/447 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 6. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/864 E., 2022/74 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı Botaş Boru Hatları İle Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı BOTAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işçinin iş sözleşmesinin Bakü Tiflis Ceyhan Boru Hattı Proje Koordinatörlüğünde (BTC Proje Direktörlüğü) çalışırken 31.05.2017 tarihinde feshedildiğini, akabinde davalının Ankara 43. İş Mahkemesinin 2017/320 Esas sayılı dosyası ile işe iade, 2017/419 Esas sayılı dosyası ile alacak davası açtığını, davacının 2017/419 Esas sayılı dava dosyasında; Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği'ne (Yönetmelik) tâbi olduğunu belirttiğini ve bu Yönetmelik'teki hakları talep ettiğini, işe iade davası sonucunda ise davalının davacı BOTAŞ'a iadesine karar verildiğini, bu kararın kesinleştiğini, davacı Kurumda kapsam dışı personele uygulanacak hükümlerin ve Kurumda çalışan kapsam dışı personelin ücretlerinde düzenleme yapma yetkisinin 527 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Yüksek Planlama Kuruluna (YPK) verildiğini, bu KHK hükmüne paralel olarak Yönetmelik'in 48 inci maddesinde; personelin ücretlerinin YPK kararları çerçevesinde belirlenen tavanı geçmemek üzere Yönetim Kurulunca belirleneceği hükmünün bulunduğunu, davacının 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında aldığı ücretlerin kapsam dışı personel için öngörülen tavan miktarın oldukça üzerinde olduğunu, davalının son 5 yıl içinde aldığı ücretler ile YPK kararı ile belirlenen tavan ücret arasında oluşan farkın iadesi gerektiğinden mevcut davanın açıldığını, davalının ücretten kaynaklanan farkı ödemesi gerektiğini ileri sürerek davalı borçlunun, Ankara 22. İcra Müdürlüğünün 2019/16203 Esas sayılı icra takip dosyasına yaptığı itirazın iptaline, icra takibinin devamına ve davalı işçinin %20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu alacak iddialarının tamamının hukuka aykırı olduğunu, talebin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Ankara 43. İş Mahkemesi 2017/320 Esas sayılı dava dosyası ile yapılan yargılamada, davalının davacı BOTAŞ'a iadesine karar verildiği, kararın aşamalardan geçerek kesinleştiği, davalı işçinin Ankara 43. İş Mahkemesinin 2017/419 Esas numaralı dava dosyası ile açtığı davada ise Yönetmelik ile düzenlenen haklar kapsamında işçilik alacaklarını talep ettiği, davalı işçinin BTC Proje Direktörlüğünde çalıştığı, dosyaya sunulan iş sözleşmeleri ile davalı işçinin proje müdür yardımcısı olarak finans işi ile görevlendirildiği, ücretin miktarının 02.01.2004 tarihli sözleşmede yazılı olduğu, ücret bordrolarının sunulduğu, bordrolarda tavan ücret uygulamasının bulunmadığı, iş sözleşmesinin devamı sırasında taraflar arasında ücretin miktarı bakımından uyuşmazlık bulunmadığı, 10 yılı aşkın sürede aynı şekilde uygulandığı, davalıya taraflar arasındaki sözleşme gereği ücret ödemelerinin yapıldığı, tavan ücret uygulaması konusunda herhangi bir teklif/kabul bulunmadığı, iş sözleşmesinin feshi sonrasında davacı işverenin yapılan ödemelerin iadesine ilişkin talebinin işyeri uygulaması ve dürüstlük kuralına uygun düşmeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; işe iade kararı doğrultusunda davalı işçi, müvekkili BOTAŞ işçisi sayıldığından davada talep edilen alacakların tahsili talebinin hukuka uygun olduğunu, davacının Mahkemece verilen işe iade kararı sonrası yeni bir hukuki durumun oluştuğunu, davacının Yönetmelik'ten yararlanmaya yönelik alacak kalemleri için de ayrı bir alacak davası açarak kendisinin kapsam dışı personel olduğunu kabul ettiğini, bu durumda davacının kapsam dışı personele uygulanan ve YPK tarafından belirlenen tavan limiti doğrultusunda kendisine fazladan yapılan ödemeleri iade etmesi gerektiğini, aksi durumun eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, davalı işçiye her ne kadar sözleşmesinde yazan yüksek ücret ödense de bunun sebebinin davalının uluslararası bir proje olan BTC Proje Direktörlüğünde çalışmasından kaynaklandığını, somut olayda işyeri uygulamasından bahsedilemeyeceğini, BOTAŞ nezdinde istihdam edilen kapsam dışı personelin aldığı ücret belirlenen tavan ücreti aşamayacağından, Yönetmelik'te düzenlenen tavan ücret uygulamasının davalının ücretine de tatbik edilerek davanın kabulü gerektiğini belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı BOTAŞ tarafından Ankara 22. İcra Müdürlüğünün 2019/16203 Esas sayılı dosyasında davalı işçiye karşı 06.12.2019 tarihinde icra takibi başlatıldığı, takibe süresinde itiraz edilmesi nedeniyle takibin durduğu, somut davanın yasal süresi içinde açıldığı, davalının mali haklarının belirlenmesinde esas alınan idari işlemin yürürlüğünün geçmiş bir tarih olarak belirlenmesinin dayanağının olmadığı, bu uygulamanın hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik ilkeleriyle bağdaşmadığı, davacının iadesi istenen haklarının o zamana kadar uygulanan YPK kararına uygun olarak belirlenip davalı işçiye ödendiği, davacı BOTAŞ'ın talebinin yerinde olmadığı, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı işçinin kapsam dışı personel olup olmadığı ve davalıya Yönetmelik'te öngörülen tavan ücret miktarının üzerinde yapılan ücret ödemelerinin iadesi gerekip gerekmediği hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67 nci maddesi.
3. 07.06.2001 tarihli ve 24425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren BOTAŞ Genel Müdürlüğü Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Her ne kadar Dairemizin 26.06.2024 tarihli ve 2024/6748 Esas, 2024/10066 Karar sayılı kararında farklı sonuca varılmış ise de Dairemizce konunun yeniden değerlendirilmesi neticesinde; davalı işçinin çalışmış olduğu uluslararası projenin BOTAŞ'ın tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinin yer itibarıyla uygulama alanında olmadığı, bu nedenle davalının BOTAŞ personeli olmakla birlikte kapsam içi ya da kapsam dışı olarak değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır. Şu hâlde Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği'nde yer alan tavanın aşıldığı gerekçesiyle, davalı işçiye son beş yıl içinde bireysel iş sözleşmesi uyarınca yapılan ücret ödemesi ile YPK kararı ile belirlenen tavan ücret arasında oluşan farkın iadesinin istenmesi mümkün değildir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve (2) numaralı paragrafta yer verilen ilave gerekçeye göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.