Logo

9. Hukuk Dairesi2024/8109 E. 2024/10009 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Davacının iş sözleşmesinin feshedilmesi nedeniyle işverenden talep ettiği kıdem, ihbar, yıllık izin, fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, ikramiye ve sosyal yardım alacaklarının ödenip ödenmediği.

Gerekçe ve Sonuç: Davacının talep ettiği ikramiye ve sosyal yardım alacakları dışındaki diğer alacak kalemlerinin belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği ve bu alacakların ödenip ödenmediğine dair Yargıtay’ın önceki bozma ilamında kesin hüküm bulunduğu, ikramiye ve sosyal yardım alacaklarının ise ödendiğinin ispat yükünün işverende olduğu, davacı asılın hesaplamaya elverişli olacak şekilde beyanda bulunması ve dosyadaki tüm delillerin değerlendirilerek bir sonuca varılması gerektiği gözetilerek, mahkemenin bozmaya uygun davacı lehine verdiği karar onanmıştır.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

SAYISI : 2022/151 E., 2024/108 K.

KARAR : Davanın kabulü

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 26.06.2019 tarihli kararı ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece 23.09.2020 tarihli karar ile bozma ilâmına karşı direnilmiştir.

Direnme kararının taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 03.03.2021 tarihli ilâmı ile Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda 18.05.2021 tarihli karar ile; Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 26.06.2019 tarihli bozma ilâmına karşı direnilmiştir.

Direnme kararının taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 13.09.2021 tarihli ilâmı ile; direnme kararı incelenmek üzere dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.03.2022 tarihli kararı ile; direnme kararının yerinde olduğuna karar verilerek taraf vekillerinin işin esasına ilişkin diğer temyiz itirazları incelenmek üzere dosya Dairemize gönderilmiştir.

Dairemizce 28.06.2022 tarihli ilâm ile Mahkeme kararının üçüncü kez bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 15.01.2008 tarihinden iş sözleşmesinin haklı nedene dayanılmaksızın davalı işveren tarafından feshedildiği 19.05.2014 tarihine kadar davalıya ait işyerinde şoför olarak çalıştığını, alacaklarının ödenmediğini, yıllık izinlerinin de kullandırılmadığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili, yıllık izin ücreti, ikramiye, aile, çocuk, yakacak ve giyim yardımı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin ödeme gücünün bulunmadığını, davacının mağdur edilmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin 02.03.2016 tarihli ve 2014/307 Esas, 2016/72 Karar sayılı kararı ile; davacının toplu iş sözleşmesi imzalanmadan önce sendikaya üye olması nedeniyle bilirkişi tarafından toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre yapılan hesaplamaların yerinde olduğu, iş sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanmayacak şekilde feshedildiğinin davalı tarafından ispatlanamadığı, davacının yıllık izin ücreti alacağının bulunduğu, ikramiye ve ilave tediye alacaklarına hak kazandığı, tanık beyanlarına göre belirlenen fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının taleple bağlı kalınarak kabul edildiği, aile, çocuk, yakacak ve giyim yardımı alacakları ise davalı işverence karşılandığından bu taleplerin reddinin gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 26.06.2019 tarihli ve 2016/30564 Esas, 2019/14166 Karar sayılı ilâmı ile; uyuşmazlık konusu kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin, ikramiye, ilave tediye, aile yardımı, çocuk yardımı, yakacak ve giyim yardımı alacaklarının belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceklerinden taleplerin hukuki yarar yokluğundan reddi gerekirken işin esası hakkında karar verilmesinin hatalı olduğu, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları bakımından, miktar artırımına karşı davalı tarafın ileri sürdüğü zamanaşımı def'inin kabul edilmesi ile hüküm altına alınan tüm miktara dava tarihinden faiz işletilmemesinin hatalı olduğu ayrıca fazla çalışma hesabının toplu iş sözleşmesinin yürürlüğe girdiği 21.08.2013 tarihinden itibaren %60 zamlı ücret üzerinden hesaplanması gerektiği gerekçeleri ile Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Direnme Kararı

Mahkemenin 23.09.2020 tarihli ve 2019/88 Esas, 2020/97 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmına kısmen uyulup kısmen direnildiği açıklandıktan sonra, bozma ilâmı doğrultusunda kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, ikramiye, ilave tediye, aile, çocuk, yakacak ve giyim yardımı alacaklarının hukukî yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine, fazla çalışma ücreti alacağının alınan ek rapor doğrultusunda ve talebin arttırıldığı miktar üzerinden kabulüne, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının da kabulüne karar verilmiştir.

C. İkinci Bozma Kararı

1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz talebinde bulunulmuştur.

2. Dairemizin 03.03.2021 tarihli ve 2020/8540 Esas 2021/5474 Karar sayılı ilâmı ile; bozma ilâmına kısmen uyulup kısmen direnilmesine karar verilmesi mümkün ise de, Mahkemece bu karar gereğinin yerine getirilmeyerek tamamen bozma ilâmı doğrultusunda karar verilmesinin hatalı olduğu, Mahkemece, bozma ilâmına kısmen direnme kararından tamamen dönme sonucunu doğuracak şekilde bozma ilâmı doğrultusunda karar verilmesinin, kısmen direnme kararı ile kazanılmış bulunan usuli hakları zedeleyici nitelikte bulunduğu gerekçesiyle önceki bozma ilâmına kısmen uyulup kısmen direnilmesine dair karar doğrultusunda hüküm tesis edilmek üzere kararın bozulmasına karar verilmiştir.

D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin 18.05.2021 tarihli ve 2021/76 Esas, 2021/181 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmına uyulmasına karar verildikten sonra, ilk bozma ilâmından sonra Mahkemece verilen kısmen direnme kararı gereğince fazla çalışma ücreti dışındaki alacak kalemleri ile ilgili olarak önceki karardaki hükmün aynen korunduğu, fazla çalışma ücreti ile ilgili olarak ise alınan ek bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.

E. Hukuk Genel Kurulu Kararı

1. Direnme kararı süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

2. Dairemizce yapılan incelemede, Daire kararının yerinde olduğu belirtilerek temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.

3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.03.2022 tarihli ve 2021/(22)9-743 Esas, 2022/291 Karar sayılı kararı ile; dava konusu ikramiye, ilave tediye, yıllık izin ücreti, kıdem ve ihbar tazminatları ile aile, çocuk, yakacak ve giyim yardımı alacaklarının hesaplanabilmesi için kanunda öngörülen kayıt ve belgeleri tutma ve işçinin bilgisine sunmakla yükümlü olan işverenin sunacağı bordrolara ihtiyaç duyulduğundan Mahkemece davanın belirsiz alacak davası olarak görülmesinin ve direnme kararı verilmesinin yerinde olduğu, ne var ki Özel Dairece bozma nedenine göre davanın esasına yönelik diğer temyiz itirazları incelenmediğinden, bu yönde inceleme yapılmak üzere dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.

G. Üçüncü Bozma Kararı

Dairemizin 28.06.2022 tarihli ve 2022/7563 Esas, 2022/8395 Karar sayılı ilâmı ile; tarafların sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek; toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan aile, çocuk, yakacak, giyim ve yemek yardımı alacaklarının ödendiğinin ispat yükünün işverende olduğu, tanık beyanlarına göre ödeme yapıldığının ispatının mümkün olmadığı, bu itibarla Mahkemece öncelikle davacı asılın hesaplamaya elverişli olacak şeklinde beyanı alındıktan sonra dosyada yer alan tüm deliller yeniden değerlendirilerek bu talepler hakkında bir sonuca varılması gerektiği, ayrıca ikramiye alacağına ilişkin hesabın hatalı olduğu, toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre hesaplama yapılması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda ikramiye ve sosyal yardım alacakları yeniden hesaplanarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili; kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin alacağının belirli alacaklar olduğundan belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğinden davanın usulden reddi gerektiğini, tanıklar menfaat birliği içinde olup beyanlarına itibar edilemeyeceğini, arada toplu iş sözleşmesi bulunmadığı hâlde toplu iş sözleşmesi varmış gibi hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, vekâlet ücretinin eksik hesaplandığını, alacakların çok büyük kısmının zamanaşımına uğradığını, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanılamayacağını, yıllık izinlerin kullanıldığını, iş sözleşmesinin davacının fazla çalışma, hafta tatili, ikramiye, aile yardımı ile ulusal bayram ve genel tatil ücretini hak edecek şekilde sona erdirilmediğini, daha önce ki bozma ilâmı ile kesinleşen hükümler olduğunu bu nedenle müvekkili Şirket lehine kesinleşen kararlar yönünden aleyhe hüküm kurulmasının da hatalı olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmek üzere Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan aile, çocuk, yakacak, giyim ve yemek yardımı alacaklarının ödenip ödenmediği ve ikramiye alacağının hesaplanmasına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.

3. Değerlendirme

1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeple;

Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

25.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.