"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/15 E., 2024/143 K.
KARAR : Davanın reddi
MAHKEMESİ : Ankara 66. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/844E., 2021/11 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirkette 29.06.2012 tarihinde toprak işleri formeni olarak işe başladığını ve 19.12.2016 tarihinde davalılar tarafından tek taraflı ve haksız olarak işten çıkartıldığını, davacının aylık ücretinin net 2.400,00 USD olduğunu, davacının iş sözleşmesinin davalı Şirketler tarafından önceden herhangi bir bildirimde bulunmaksızın tek taraflı olarak feshedildiğini, davacıya işten çıkartıldıktan sonra bir kısım kıdem tazminatı ödendiğini, diğer işçilik alacaklarının ödenmediğini, davalı işyerinde vardiyalı çalışma sisteminin geçerli olduğunu, davacının çalışma saatlerinin haftanın 7 günü akşam 19.00 sabah 07.00 arası olduğunu ve her gün muhakkak fazla çalışma yapıldığını, davacının her ay 15 gün gece vardiyasında, 15 gün gündüz vardiyasında çalıştığını, günlük çalışma süresinin her gün en az 15 saat olduğunu, iş sözleşmesinin işçi aleyhine tek taraflı olarak yapılmış bir sözleşme olduğunu, iş sözleşmesinde yazılı olan 2.000,00 USD’nin davacının sabit ücret miktarı olduğunu, bunun içinde fazla çalışma ödemesi bulunmadığını, davacının çalıştığı dönem boyunca tüm dinî ve millî bayramlarda çalıştığını, ayrıca Umman’ın millî bayramlarında da çalışmaya devam ettiğini, davacının haftanın 7 günü çalıştığını, hafta tatili kullanmadığını ve hafta tatili ücretinin de ödenmediğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen davaya ilişkin dava dilekçesinde; aynı alacakların davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... İnş. San. ve Tic. AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacının 28.06.2012 tarihinde davalı Şirketin ... ortağı olarak faaliyet gösterdiği Umman Sultanlığı’ndaki işyerinde çalışmaya başladığını, taraflar arasındaki sözleşmeye göre Umman hukukunun uygulanması gerektiğini, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, hak ettiği tüm alacakların ödendiğini, davacının da tüm alacağını aldığına ilişkin ibraname imzaladığını, davacının iş sözleşmesine göre fazla çalışma ücretinin ücretin içinde belirlendiğini, daha fazla çalışma yaptığı durumlarda yaptıkları çalışmanın ücretinin o ayki ücretleri ile birlikte ödendiğini, hafta tatili olan cuma günleri çalışma yapılmışsa bunun da yine puantaj cetvelinde belirtildiğini ve yine ücretinin aynı şekilde ödendiğini, davacıya sözleşmesine uygun olarak hafta tatili kullandırıldığını, çalıştığı hafta tatili ücretlerinin de kendisine o ay itibarıyla ödendiğini, Umman’daki ulusal ... ve genel tatil günlerinde izin verildiğini ve tatil yaptığını savunarak davaların reddini istemiştir.
2. Davalı ... SPA vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirket ile diğer davalı ... İnşaat Şirketi arasında hiçbir sözleşmesel ilişki bulunmadığını, müvekkili Şirket yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini, davacı tarafından talep edilen faiz türünün açıkça kanuna aykırı olduğunu, davacının iddia ettiği çalışma şart ve koşullarının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının talep etmiş olduğu alacakların, zamanaşımına uğradığından, reddi gerektiğini, davacıya ait hiçbir bilgi ve de belgenin müvekkili Şirket bünyesinde bulunmadığını savunarak davaların reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.11.2022 tarihli ve 2022/196 Esas, 2022/594 Karar sayılı kararıyla; davacının davalı işyerinde 29.06.2012-19.12.2016 tarihleri arasında çalıştığı, emsal ücret araştırması, tanık beyanları ve taraflar arasındaki sözleşmede fazla çalışma ücretinin ücrete dâhil olduğuna dair hükümler dikkate alındığında davacının davalı işyerinde 2.400,00 USD ücret aldığı, davacının iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedildiği, fazla çalışma ücretinin ücrete dâhil olduğu dikkate alınarak aylık 22,5 saat fazla çalışmanın ücretine dâhil olduğunun kabul edildiği, dinlenen tanık beyanlarına göre davacının ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalıştığı, davacının hafta tatillerinde çalıştığını ispat edemediği, davacının her iki davalı tarafından istihdam edildiği, davacının Türk vatandaşı olması, davalının ise Türkiye'de faaliyette bulunan Türk Ticaret Sicili'ne kayıtlı ve adresi Türkiye'de belirtilen şirket olması karşısında taraflar açısından sıkı ilişki içinde bulundukları hukukun Türk hukuku olduğu, bu nedenle Türk mevzuatı uygulandığı gerekçesiyle davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 28.02.2023 tarihli ve 2023/439 Esas, 2023/702 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 03.10.2023 tarihli ve 2023/10087 Esas, 2023/13603 Karar sayılı ilâmıyla; taraflar arasında bir hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında Umman Sultanlığı hukukunun uygulanması gerektiği, gerekirse Umman Sultanlığı hukukunda uzman bir bilirkişiden de rapor alınmak suretiyle, dava konusu uyuşmazlık bakımından değerlendirme yapılması ve dosya kapsamındaki delil durumu birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın açıldığı tarih itibarıyla Umman Sultanlığı İş Kanunu'nun 7 nci maddesine göre dava tarihi itibarıyla alacağın talep edilebilmesi için öngörülen 1 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... İnş. San. ve Tic. AŞ vekili; İlk Derece Mahkemesince lehlerine vekâlet ücreti takdir edilmemesi ve yapılan yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılması kararının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... SPA vekili; tarafları lehine vekâlet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; vekâlet ücreti ve yargılama gideri noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 2, 5, 8, 24, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Umman Sultanlığı İş Kanunu'nun 7 nci maddesi şöyledir:
"Çalışanın işbu kanunda öngörülen haklardan herhangi birine ilişkin talepte bulunma ..., söz konusu ... kazandığı tarihten itibaren bir sene sonra zaman aşımına uğrayacaktır. İşbu kanunun uygulanmasından önce ortaya çıkan diğer hak talepleri ile ilgili olarak, bu bir yıllık süre işbu Kanunun hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hesaplanacaktır."
4. Dairemizin 06.12.2023 tarihli ve 2023/14447 Esas, 2023/19092 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.