"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
KARAR : Davalının istinaf başvurusunun esastan reddi, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 33. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl alacak bakımından karar verilmesine yer olmadığına asıl alacağa ilişkin faizin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı Kulüp arasında, 12.07.2016 tarihi ile 31.05.2020 tarihi arasında geçerli olmak üzere "Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi" imzalandığını, davalı Kulübün 2019/2020 futbol sezonunda müvekkiline ödemeyi taahhüt ettiği ücret ve imza parası alacakları toplamı olan 9.397.740,00 TL’ nin yüzde on beşlik (%15) kısmı olan 1.409.661,00 TL’nin COVID-19 salgını sebebiyle yaşadığı ekonomik zararlar kapsamında iptalini talep ettiğini, söz konusu talebin müvekkili tarafından reddedildiğini ve söz konusu durumun 30.06.2020 tarihinde taraflarca tanzim ve imza edilen bir tutanak ile kayıt altına alındığını, anılan tutanakta belirtilen 1.409.661,00 TL tutarındaki bedelin davalı Kulüp tarafından, ödenmediğini, fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla net 1.409.661,00 TL’nin taraflar arasında münakid Sözleşme’de yazılı olan sona erme tarihinden (31.05.2020) fiilî tahsil tarihine kadar işleyecek faizi ile birlikte davalı Kulüp’ten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacağın zamanaşımına uğradığını, davanın gördüldüğü mahkemenin yetkisiz ve görevsiz olduğunu, müvekkili Kulüp ile davacı arasında 12.07.2016 başlangıç 30.05.2020 bitiş tarihli "Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi" imzalandığını, ilgili sözleşme uyarınca davacı futbolcuya müvekkili Kulübe hizmet ettiği 4 sezonluk süre boyunca primler dahil toplam 10.000.000,00 Euro (yaklaşık 95.000.000,00 TL) ödeme yapıldığını, müvekkili Kulüp tarafından tüm kadroya ...Federasyonu (...) ve Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (...) kararlarına uygun olarak yüzde on beşlik (%15) maaş indirimi teklifinde bulunduğunu, bu teklifin teknik direktör ve kadronun büyük bölümünce kabul edildiğini, ve yüzde on beşlik (%15) indirimi içeren sözleşmelerin imzalandığını, davacının kendisine yapılan 1.409.661,00 TL'lik indirim teklifini kabul etmediğini, davacının müvekkili Kulüp'ten olan diğer alacaklarını taksitlendirdiğini, taksitlendirilen ödemeler tamamlandığı anda huzurdaki işbu davanın ikame edildiğini, örnek içtihatların yüzde 35'lik indirim yapılmasını kabul ettiğini lakin davacının yüzde 15'lik indirimi dahi reddettiğini, davacı sporcunun sözleşmesinin bitmesine birkaç ay kala pandemi nedeniyle tüm dünyadaki spor müsabakalarının durdurulduğunu (3 ay süre ile), sonra müsabakaların seyircisiz oynanmasına karar verildiğini, diğer kulüpler gibi davalı müvekkil kulübün de pandemiden olumsuz etkilendiğini, durdurulan lig ve seyircisiz oynanan maçlar sebebi ile stadyum ve naklen yayın gelirlerinin sıfır noktasına indiğini, hisselerini borsada tedavül eden davalı kulübün Kamuoyu Aydınlatma Platformu'na sunduğu resmi ve bağımsız denetimden geçmiş finansal raporların da COVID-19' dan olumsuz yönde etkilendiğini kanıtladığını, nakit akışının %85 maç hasılatı, kombine kart ve loca gelirlerinin %73 azaldığını, ...'nın da 5 Kasım 2020 tarihli yazısında COVID-19 sebebi ile kendi gelirleri düştüğünden müvekkili Kulübün de aralarında bulunduğu kulüplere yapacağı yardımı azaltacağını belirttiğini, kulüplerin Şampiyonlar Ligi gibi ... Kupaları'nda maç yapmak için ... Lisansı almak zorunda olduğunu ancak ...'nın kulüplerin çalışanlarına %15'e kadar borçları bulunsa dahi lisans verileceğini garanti eden yeni düzenlemesi ile indirim yapılmasının kendi nezdinde sorun oluşturmadığını ifade ettiğini, davalı müvekkil kulübün seyahat masraflarını bile karşılayamaz hale gelmesinden dolayı THY ile ekonomik kolaylık sağlanması için mutabakat sağlandığını, müvekkil kulübün tüm kadrosuna, teknik adamlara ve oyunculara yaptığı %15'lik indirim teklifi uygulamasının hem ... hem ... hem içtihatlarla uyumlu olduğunu, bu teklifin çoğunluk tarafından kabul edildiğini ve sözleşmeler imzalandığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen tarih ve sayılı kararı ile; her ne kadar davacının COVID-19 salgını döneminde görevini ifa edememiş olsa da taraflar arasındaki sözleşmesinin 31.05.2020 tarihinde sona ermiş olmasına rağmen 12.06.2020'de başlayan süper lig müsabakalarında görevini ifa etmeye devam ettiği, davalı Kulübün indirim talebinde bulunurken yerine getirmesi gereken şartlarda sözleşmede değişiklik ve indirim oranının tüm futbolcu ve teknik ekibe uygulandığına ilişkin herhangi bir belge bulunmadığından "Sözleşme değişiklik ve indirim oranının tüm futbolculara/ teknik adamlara uygulandığı" şartını taşımadığı, davacıdan istenecek indirimin sözleşmesindeki COVID-19 salgını dönemine (19.03.2020-11.06.2020) ilişkin garanti ücret üzerinden değerlendirme yapılmadan 2019-2020 sezonunun tamamını kapsayacak şekilde garanti ücrettinden %15 indirim uygulanması talebinin makul ve orantılı olma şartını taşımadığı, ayrıca dava dışı futbolcu Loris Karius'un davalı kulüp ile olan anlaşmazlığında ... DRC'nin vermiş olduğu kararında; COVID-19 kılavuzu, bir işvereni futbolcunun maaşını ödemekten muaf tutamayacağının belirtildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde; davalı Kulübün, davacıya 2019-2020 sezonunda taahhüt ettiği ücret alacakları toplamı olan 9.397.740,00 TL' den yüzde 15'lik kısmı olan 1.409.661,00 TL tutarında ücretinden indirim yapamayacağı, bu bağlamda dosya kapsamında aldırılan bilirkişi raporu ile de davacının, taraflar arasındaki sözleşmeden kaynaklanan hak edişi olduğunun tespit edildiği ancak işbu rapor ile tespit edilen dava konusu alacağın, dava tarihinden sonra ve hüküm verilmeden önce davacıya ödendiğinin anlaşılmasına göre konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesi kararında ifade edildiği üzere davalı Kulüp tarafından, müvekkilinin alacaklarına ilişkin yapılan tek taraflı indirimin geçersiz olduğu, müvekkilinin dava konu edilmiş toplam tutarlara hak kazandığını, İlk Derece Mahkemesince faiz talebine ilişkin herhangi bir karar verilmediğini, müvekkili ile davalı Kulüp arasında imzalanan "Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi" nin 31.05.2020 tarihinde sona erdiğini, davalı Kulüp tarafından gerçekleştirilen anılan tek taraflı haksız indirim nedeniyle müvekkilinin hak ettiği ücretlere ilgili vade tarihinde kavuşamadığını, davalı tarafından dava tarihinden sonra borç ifa edilmiş olsa da, müvekkilinin uğramış olduğu ekonomik kayıplara ilişkin söz konusu alacağa, vade tarihinden fiili tahsil tarihine kadar faiz işletilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; müvekkili Kulübün Avrupa kupalarında maç yapabilmek için ... lisansı almak zorunda olduğunu, bu nedenle; "... Kulüp Lisans Talimatı ve Finansal Fair Play Talimatı" nedeniyle, Kulüp lisansı alabilmek amacıyla, davacı tarafa müvekkili Kulüp tarafından 29.06.2021 tarihinde dava konusu alacağın ödendiğini ancak, işbu ödemenin mezkur talimatlar nedeniyle yapılmış olup davayı kabul anlamına gelmediğini, davacının 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi gereğince istisnalar kapsamında olduğunu, mahkemenin yargılama yetkisinin bulunmadığını, görevsiz mahkeme tarafından karar verildiğini, davacının eksik ve hatalı bilirkişi raporuna dayanarak hüküm verildiğini, COVID-19 salgınının mücbir sebep hâli olduğunun gerek uluslararası hukuk gerekse iç hukuk kararları kabul edildiğini, ... ve ...Federasyonu karar ve mevzuatına uygun olarak, tüm kadronun ücretinden %15 indirim yapıldığını, kadronun büyük bölümünün indirimi kabul ettiğini, ancak davacı sporcunun bu indirimi reddettiğini, İlk Derece Mahkemesince mücbir sebep hâlinin hiç değerlendirilmediğini, sözleşme değişikliğini kabul edip imzalayan futbolcuların belgelerinin dosyada mübrez olduğunu ancak Mahkemece dikkate alınmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen tarih ve sayılı kararı ile; davalı vekilinin göreve ilişkin istinaf başvurusunun yerinde olmadığı, İlk Derece Mahkemesinin gerekçeli kararında açıklandığı gibi sözleşmedeki değişiklik ve indirim oranının teknik ekibe ve diğer futbolculara uygulanmamış olması, indirimin salgın dönemi dışında 2019-2020 sezonunun tamamını kapsayacak şekilde garanti ücretten %15 oranında yapılmasının makul ve orantılı bulunmaması ve sözleşmenin 31.05.2020 tarihinde sona ermiş olmasına rağmen davacının 12.06.2020'de tekrar başlayan süper lig müsabakalarında davalı Kulüp'te görevini sürdürmesi nedeniyle ücrette 1.409.661,00 TL tutarında indirim yapılmasının haksız olduğu, bu ücret alacağının dava tarihinden sonra ödenmiş olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinde bir hukuka aykırılık bulunmadığı, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerektiği, davacının faiz talebi bulunmasına rağmen bu hususta karar verilmemesinin hatalı olduğu, dolayısıyla ... "Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı" nın 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "Her halükârda sözleşmelerin bitiş tarihinin 31 Mayıs olarak tespit edilmesi zorunludur. Sözleşme bitiş tarihinden sonra resmi müsabakaların devam etmesi halinde, sözleşmenin süresi müsabakaların bitimine kadar uzamış sayılır." şeklindeki hükmü de dikkate alınarak, dava konusu alacağa ligin bitim tarihi olan 26.07.2020 tarihinden fiilî tahsil tarihine kadar mevduata uygulanan en yüksek faizi geçmemek üzere yasal faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplere benzer sebepleri ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın görevli mahkemede açılıp açılmadığı, ücret alacağının ispatı ve ücretten indirim yapılıp yapılamayacağı, dava açılmasından sonra davalı tarafından yapılan ödemenin değerlendirilmesi hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 401 ve 406 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.