"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 47. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (696 sayılı KHK) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (375 sayılı KHK) ile eklenen geçici 23 üncü madde gereği sürekli işçi kadrosuna atandığını ve atandıktan sonra da işveren tarafından veri hazırlama personeli olarak çalıştırıldığını, Kurum tarafından 21.10.2021 tarihinde temizlik işlerinde çalıştırılmak üzere görevlendirildiğini, bu görevlendirmenin davacının çalışma koşullarının ağırlaştırılması niteliğinde olduğunu ve işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinin (d) bendine aykırı olduğunu ileri sürerek dava konusu temizlik işinin (vasıfsız iş) yapılmasına dair görevlendirmenin iptali ile toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinin (d) bendi kapsamında vasıflı bir işte görevlendirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; hukuki yarar yokluğundan davanın reddi gerektiğini, ayrıca davacının temizlik görevlisi olup geçici ihtiyaçlara göre farklı işlerde çalıştırıldığını, bunun davacıya hak bahşetmeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının temizlik personeli olarak kadroya geçtiği, ancak kadroya geçişten sonra veri hazırlama iş ve benzeri işlerde çalıştırıldığı, toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinin 1 inci fıkrasının (c) ve (d) bentlerine aykırı olarak temizlik görevlisi olarak görevlendirildiği gerekçesiyle davanın kabulü ile görevlendirmenin iptali ile veri hazırlama işine benzer vasıflı işte görevlendirilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından çalıştırılmakta iken kamu kurum ve kuruluşlarının sürekli işçi kadroları ile geçici işçi pozisyonlarına geçirilenlerin, geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilmeleri ve yürütmekte oldukları hizmetler dışında başka hizmetlerde çalıştırılmaması gerektiğini, davacının 02.04.2018 tarihinde temizlik personeli olarak kadroya geçirildiğini, buna göre taleplerinin reddi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 696 sayılı KHK hükümleri ile oluşturulan sürekli işçi kadrosuna ilişkin hükümlerin, oluşturulan hukuki durum itibarıyla çoğunlukla mutlak emredici nitelikte olduğu, bu hükümlerin ise aksinin toplu iş sözleşmesi ile dahi kararlaştırılamayacağı, 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesinin ilgili hükmünün hiyerarşik açıdan toplu iş sözleşmesinin ilgili hükmünün önünde uygulanacağı, bu itibarla da somut olayda davacının temizlik görevlisi olarak kadroya geçmeden önceki işinde görevlendirilmesinde hukuka aykırı bir yönde bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının sürekli işçi kadrosuna geçişine temel teşkil eden ihale sözleşmesinin genel destek hizmetleri işine ilişkin olduğunu, temizlik işlerinde çalıştırılmak üzere görevlendirilmesinin davacının çalışma koşullarının ağırlaştırılması niteliğinde olduğunu ve işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinin (d) bendine aykırı olduğunu, aynı zamanda 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 5 inci maddesinde düzenlenen işverenin eşit davranma borcuna da aykırı olduğunu, karar gerekçesinde belirtilen 375 sayılı KHK'nın 23 üncü maddesinin olaya uygulanmasının 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) 10 uncu maddesine aykırılık oluşturduğunu, davacının meslek kodunun fiilen yaptığı işe göre düzenlenmemesinin yine Anayasa'nın 49 uncu maddesinde düzenlenen çalışma hakkının ihlali olduğunu ve olayda işçi lehine yorum ilkesine aykırı davranıldığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; kadroya geçiş sonrasında bir yıldan fazla süreyle vasıflı işte çalıştırıldığını iddia eden işçinin, işveren tarafından bağıtlanan toplu iş sözleşmesinin 29 uncu maddesinden yararlanıp yararlanamayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 madde.
3. Dairemizin 17.10.2022 tarihli ve 2022/9178 Esas, 2022/12405 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.