"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/892 E., 2024/561 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Eskişehir 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/702 E., 2024/827 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Şirketin muhtelif illerde işlettiği 73 adet işyerinde davalı Sendikanın 31.01.2024 tarihi itibarıyla işletme seviyesinde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisine sahip olduğunu, yetki tespit tarihinde toplam işçi sayısının 497 olduğunu, toplam sendika üye sayısının 304 olduğunu, müvekkili Şirketin Sendikanın yetkisine itiraz etmediğini ve toplu iş sözleşmesi müzakerelerinin başladığını, toplu iş sözleşmesi müzakerelerinde ve takip eden arabulucu sürecinde uzlaşmanın sağlanamadığını, taraflar arasında anlaşma sağlanamayınca davalı Sendikanın yasal süreler içinde 29.08.2024 tarihi itibarıyla grev kararı aldığını, 29.08.2024 tarihi itibarıyla grevin uygulanmaya başladığını, bu süre zarfında, yetki tespit tarihine göre 304 üyesi bulunan Sendikanın birçok üyesini kaybettiğini, grev kararı alınan 73 adet mağazadan 17 adedinde sadece 37 işçinin grevde kaldığını, 56 adet işyerinde ise davalı Sendikanın üyesi ve grevde işçi kalmadığını, müvekkili Şirketin grev kapsamındaki 73 adet işyerinin hâlen faal olduğunu, grevin amacını ve etkisini yitirdiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 75. maddesinin açık, sade ve teknik bir düzenleme olduğunu, üye sayısının 3/4'ünü kaybeden sendikanın grev hakkının sona ereceğini, diğer taraftan işyerlerinde çoğunluğu kaybeden 73 işyerinden sadece 17’sinde grevde üyesi kalan Sendikanın, agresif eylemler ile davacı Şirkete zarar vermek adına yasal sınırları aşan eylemler ve taşkınlıklarda bulunduğunu, müvekkili Şirketin faaliyetlerini engellemeye çalıştığını, müvekkili Şirketten alışveriş yapmak isteyen insanları taciz ettiklerini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı .... İş Sendikası tarafından 29.08.2024 tarihinde müvekkili işyerlerinde başlatılan grevin sona erdirilmesine, grevin sona erdirilmesine ilişkin karar verilinceye kadar geçecek süre zarfında davalı Sendikanın yasal grev gözcüsü bulundurma dışındaki tüm eylemlerinin tedbiren önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde;.... İş Sendikası tarafından, davacı .... Büyük Mağazacılık Ticaret AŞ (Sarar AŞ) ünvanlı işyerinde toplu iş sözleşmesi yapabilmek amacıyla, 31.01.2024 tarihinde yetki tespiti başvurusunda bulunulması üzerine 6356 sayılı Kanun'un aradığı gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiğini, yetki tespit yazısına yasal süre içerisinde herhangi bir itiraz olmaması üzerine adı geçen Sendikaya 23.02.2024 tarihli ve 343565 sayılı yetki belgesinin verildiğini, söz konusu yetki belgesine istinaden taraflar arasında başlatılan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine Sendika tarafından grev kararı alındığını ve 29.08.2024 tarihinde uygulamaya konulduğunu, Bakanlık kayıtlarının tetkikinde, davacı işyerinde, davanın açıldığı tarih olan 04.10.2024 tarihi itibarıyla çalışan 499 işçiden 59 işçinin davalı Sendikaya üyeliğinin bulunduğunun görüldüğünü belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Sendika vekili cevap dilekçesinde; görev, yetki ve hak düşürücü süre itirazında bulunduklarını, davalı Sendikanın merkezinin Ankara'da olduğunu, diğer davalı ... Bakanlığının da adresinin Ankara'da bulunduğunu, davada yetkili ve görevli mahkemenin Ankara iş mahkemeleri olduğunu, davanın yetkisizlik sebebiyle usulden reddini talep ettiklerini, müvekkili .... İş Sendikası'nın 10 No.lu işkolunda faaliyet yürüttüğünü, davacı Şirket nezdinde işletme bazında 06.02.2024 tarihinde yetki alındığını, sonrasında toplu iş sözleşmesi görüşmelerine 20.03.2024 tarihinde başlandığını, arabuluculuk sürecinin de uyuşmazlıkla sonuçlandığını, davacı Şirkette çalışmakta olan müvekkili Sendika üyelerinin üzerinde baskı kurularak, üyelerin zorla istifa ettirildiğini, davacı Şirket yetkililerinin grev kararının alınmasından sonra müvekkili Sendika üyeleri üzerindeki baskılarını artırdıklarını ve üyelere tanınan grev oylaması talep etme hakkının dahi kullanılmasını engellediklerini, davacı Şirketin 6356 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olarak greve katılmayı tercih etmeyen Sendika üyelerine Sendikadan istifa etmeleri hâlinde çalışabileceklerini söyleyerek mağazaya almadıklarını, davacı işverenliğin, Sendika üyeleri üzerindeki baskısını artırarak işçileri üyelikten istifaya zorladığını, bu süreçte Sarar AŞ yetkililerinin, mağaza müdürleri ile koordineli olarak bu süreci yürüttüğünü, mağaza müdürleri ile irtibata geçilerek müvekkili Sendikaya üye olan işçilerin istifa ettirilmesi talimatı verildiğini, davacı Şirket nezdinde 2018 yılından itibaren özveri ile çalışmış olan müvekkili Sendika temsilcisi A.Ş'nin iş sözleşmesinin grevdeyken haksız olarak feshedildiğini, davacı Şirket yetkililerinin hukuka aykırı uygulamaları sebebiyle Cumhuriyet Başsavcılığının soruşturması ve ... Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanlığı incelemesinin devam ettiğini, davacı Şirket yetkililerinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesinde düzenlenen dürüst davranma ilkesine ve 6356 sayılı Kanun hükümlerine aykırı hareket ederek Kanun'un aradığı sayısal oranı hukuksuz bir şekilde sağlamaya çalıştığını, devam etmekte olan Savcılık soruşturması ile ... Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanlığı incelemesinin sonuçlarının beklenmesini talep ettiklerini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 29.08.2024 tarihinde grevin başladığı, grevin başladığı gün işyerinde 496 işçinin çalıştığı ve davacı Şirketin 18 işyerinde 38 işçinin greve katıldığı, huzurdaki davanın açıldığı tarih olan 04.10.2024 tarihinde çalışan sayısının 499, üye işçi sayısının ise 59 olduğunun bildirildiğinin görüldüğü, buna göre yetki tespiti için başvurulan tarihteki üye sayısının 3/4' ünün Sendika üyeliğinden ayrıldığı hususunun dosya kapsamı ile sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının isabetli olduğu gerekçesiyle başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekilleri; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttikleri sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, yetki tespit tarihindeki sendika üyeliklerinin dörtte üçünün sona erdiği iddiasıyla grevin sona erdirilmesi istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilleri tarafından temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,20.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.