"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/2110 E., 2024/2704 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/450 E., 2024/246 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar ... ile ... Ulaşım Toplu Taşıma İşletmeciliği Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (... Şirketi) vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl davada davacı ... Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (...) vekili dava dilekçesinde; davalı Bakanlık tarafından 23.12.2021 tarihli ve 31698 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/165 Karar numaralı işkolu tespitinde; 1058884.016, 1329628.016 ve 1329626.016 sicil numaralı işyerlerinde ağırlıklı olarak şehir içi raylı sistem ulaşımına yönelik işlerin yapıldığı, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 15 sıra numaralı taşımacılık işkolunda, 1329629.016 sicil numaralı işyerinde işverenliğe ait yerlere yönelik güvenlik hizmetlerinin verildiği, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 19 sıra numaralı savunma ve güvenlik işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, Bakanlıkça yapılan bu tespitin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na, (6356 sayılı Kanun) 5393 sayılı Belediye Kanunu'na (5393 sayılı Kanun) ve İşkolları Yönetmeliği'ne aykırı olduğunu, işveren ... Şirketinin belediye hizmetlerini yerine getiren bir belediye şirketi olduğunu, işyerinde en temel belediye hizmetlerinden biri olan şehir içi yolcu taşımacılığı yapıldığını, davalı ... Şirketinin yaptığı işin tartışmasız bir şekilde belediye hizmeti olduğunu, belediye şirketlerinin belediye hizmetleri dışında bir iş yapmasının mümkün olmadığını, yapılan işin genel işler işkolu kapsamında olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı Bakanlığın 23.12.2021 tarihli ve 31698 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/165 Karar numaralı işkolu tespitinin kısmen iptali ile 1058884.016, 1329628.016, 1329626.016 ve 1329629.016 sicil numaralı işyerlerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği’nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleşen davalarda davacı ... ... (Hizmet-İş Sendikası) vekili dava dilekçelerinde; başvuru üzerine davalı Bakanlık tarafından yapılan inceleme sonucu 23.12.2021 tarihli ve 31698 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/165 Karar numaralı işkolu tespitinde; davalı ... Şirketinin 1058884.016, 1329628.016, 1329626.016 sicil numaralı işyerlerinde yürütülen faaliyetlerin taşımacılık, 1329629.016 sicil numaralı işyerinde yürütülen faaliyetlerin ise savunma ve güvenlik işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, dava konusu tespitin 5393 sayılı Kanun'a, 6356 sayılı Kanun'a, İşkolları Yönetmeliği'ne ve Yargıtayın yerleşik içtihatlarına aykırı olduğunu, ... Şirketinin belediye hizmetlerini yürütmek üzere kurulduğunu, yönetim ve denetim yetkisinin dava dışı Belediyeye ait olduğunu, işyerlerinde yürütülen faaliyetlerin belediyelerin görev ve sorumlulukları altında olan belediye hizmetleri olduğunu, şehir içi yolcu taşıma işlerinin tamamının belediyelerin görev ve sorumluluğuna bırakıldığını, dava konusu işyerlerinde yürütülen asıl ve yardımcı işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğini ileri sürerek davalı Bakanlığın işkolu tespiti kararının kısmen iptali ile 1058884.016, 1329628.016, 1329626.016 ve 1329629.016 sicil numaralı işyerlerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği’nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçelerinde; öncelikle davanın süresinde açılıp açılmadığının tespitinin gerektiğini, 6356 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri uyarınca müvekkili Bakanlık tarafından yapılan incelemede; davalı ... Şirketine ait 1058884.016, 1329628.016 ve 1329626.016 sicil numaralı işyerlerinde ağırlıklı olarak şehir içi raylı sistem ulaşımına yönelik işlerin yapıldığı, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 15 sıra numaralı taşımacılık işkolunda yer aldığı;1329629.016 sicil numaralı işyerinde işverenliğe ait yerlere yönelik güvenlik hizmetlerinin verildiği, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 19 sıra numaralı savunma ve güvenlik işkolunda yer aldığı tespit edildiği, tespite konu işyerlerinde davalı ... Şirketi işçileri tarafından yapılan işletme faaliyetlerinin niteliği itibarıyla İşkolları Yönetmeliği'nin 15 sıra numaralı taşımacılık işkoluna girdiğini, işyerlerinde ağırlıklı olarak şehir içi raylı sistem ulaşımına yönelik işlerin yapıldığını, İşkolları Yönetmeliği'nde 15 sıra numaralı taşımacılık işkoluna giren işler sıralanırken herhangi bir istisnaya yer verilmeksizin tüm taşıma işlerinin bütün hâlinde taşımacılık işkolunda değerlendirildiğini, şehir içi raylı sistem ulaşımına yönelik işlerinin belediye eliyle görülüyor olmasının yapılan işin niteliğini değiştirmeyeceğini belirterek ve dilekçelerinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Hava, Kara ve Demiryolu Taşıma İş Sendikası (Öz Taşıma İş Sendikası) vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçelerinde; davalı Şirket işçilerinin tespite konu işyerlerinde yürüttüğü ağırlıklı faaliyetin şehiriçi yolcu taşıma faaliyetleri olduğunu, tespite konu işyerlerinde davalı ... Şirketi işçileri tarafından yapılan işletme faaliyetlerinin niteliği itibarıyla İşkolları Yönetmeliği'nin 15 sıra numaralı taşımacılık işkoluna girdiğini, 6356 sayılı Kanun'un ekinde yer alan cetvelde ve 19.12.2012 tarih ve 28502 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İşkolları Yönetmeliği'nde taşımacılık işkolu ile genel işler işkoluna hangi faaliyetlerin girdiğinin açıkça gösterildiğini, davalı ... Şirketi tarafından faaliyet yürütülen işyerlerinde, işkolu tespit kararında da açıkça ifade edildiği üzere ağırlıklı olarak şehiriçi raylı sistem ulaşımına yönelik işlerin yapıldığını, şehiriçi raylı sistem ulaşımına yönelik işlerinin belediye eliyle görülüyor olmasının yapılan işin niteliğini değiştirmeyeceğini, İşkolları Yönetmeliği'nde, işkollarının tespitinde esas alınan NACE kodlarında, raylı taşımacılık faaliyetlerinin, taşımacılık işkolunda gösterildiğini beyanla ve dilekçelerinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... (...) vekili birleşen davaya cevap dilekçesinde; 6356 sayılı Kanun'un bir işverene ait işyerinde veya işletmede birden fazla asıl işin ayrı işkollarına girmesi hususunu engelleyici bir düzenleme getirmediğini, dava konusu işyerinde özel güvenlik faaliyetlerinin yürütüldüğü, söz konusu işe ilişkin olarak istihdam edilen personeller ile yapılan işin belediye hizmetleri kapsamında olmadığını, özel güvenlik görevinin ayrı bir statüye tâbi, alanında uzmanlık gerektiren, ateşli silah taşıma yetkisi olan bu nedenle polis, asker ve jandarma gibi sürekli eğitimin içinde olan bir meslek grubu olduğunu, bu özelliği ile özel güvenlik görevlilerinin kolluk kuvvetine yardımcı olmak üzere faaliyet yürüten, 4857 sayılı İş Kanunu’na tâbi olarak çalışan işçiler olduğunu, somut olayda işyerinde yürütülen özel güvenlik faaliyetinin İşkolları Yönetmeliği'nin 19 sıra numaralı savunma ve güvenlik işkolunda yer aldığını belirterek ve dilekçelerinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
4. Diğer davalılar asıl ve birleşen davaya cevap vermemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... Şirketi, ..., ... ile ... vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Şirketi vekili temyiz dilekçesinde; 12.05.2023 yayım tarihli 32188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşkolları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükmünün dikkate alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
a. Tespite konu işyerlerinde davalı Şirket işçileri tarafından yürütülen faaliyetlerin niteliği itibarıyla müvekkili tarafından tespit edilen işkollarında yer aldığını,
b. Bölge Adliye Mahkemesince harca dair istinaf itirazlarının değerlendirilmediğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun'un 4 ve 5. maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılardan ... Şirketi ve ... vekillerinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.