"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 48. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1141 E., 2024/1924 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 30. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/208 E., 2022/459 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 26.06.1997 tarihinde işe başladığını, öncesinde kabin memuru, sonrasında mühendis ve 2007'den itibaren de pilot olarak çalışırken 29.06.2017 tarihinde iş sözleşmesinin davalı tarafından haksız şekilde feshedildiğini, iş sözleşmesinin feshi sonrasında açtığı işe iade davasında feshin geçerli nedene dayandığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiğini ve kararın istinaf incelemesinden geçmek suretiyle kesinleştiğini, feshin haksız olduğunun bu şekilde kesinleşmiş olduğunu, işverence işyerinde uygulanan bilet prosedürüne göre işyerinde 20 yıl kıdemi bulunan müvekkilinin ve birinci derece aile yakınlarının davacının işten çıkarıldığı tarihten sonrası için de ölümüne dek geçerli olacağının kabulü gerektiğini ileri sürerek davanın kabulü ile müvekkilin pass bilet hakkının iş sözleşmesinin sonlandığı tarihten sonrası için de müvekkilinin ölümüne kadar müvekkili ve birinci derece aile yakınları için devam ettiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini, davacının iş sözleşmesinin işverence feshedildiğinin mahkeme kararı ile sabit olduğunu, pass bilet ve özel ücretli bilet uygulamasının davalı Şirket çalışanlarına veya emekli olmak suretiyle davalı işyerinden ayrılan personele sağlanan sosyal bir hak olduğunu, davacının iş sözleşmesinin ise davalı işveren tarafından feshedildiğini, bu nedenle davacının bu haktan iş sözleşmesini emeklilik sebebiyle kendisi feshetmiş gibi faydalanmasının söz konusu olamayacağını, Yargıtayın emsal içtihatlarının da aynı doğrultuda olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... pass bilet işlemleri prosedüründe, "Ortaklıktan emekli olmak suretiyle ayrılanlardan, THY .... ve DHY’de toplam hizmet yılı 10 yılı aşan emekli personel ve aile fertlerine her takvim yılında THY ....'nun yurt dışı seferlerinde kullanılmak üzere 1 adet %100 indirimli gidiş-dönüş seyahat Pas II bilet verilir. Başka kuruluşlarda emekli olup THY ....da 10 yıl çalıştıktan sonra hizmet akdi bildirimsiz fesih hariç ayrılan personel ile aile fertlerine her takvim yılında THY ....nun yurt dışı seferlerinde kullanılmak üzere 1 adet %100 indirimli gidiş-dönüş seyahat Pas II bilet verilir." düzenlemesinin yer aldığı, davacının pass bilet hakkından yararlanabilmesi için iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona ermesi gerektiği, davacının iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona ermediği, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği, feshin geçerli nedene dayalı olduğu, bu hususların kesinleşmiş mahkeme kararları ile sabit olduğu; ayrıca davacının başka bir kurumdan emekli olduktan sonra davalı işyerinde 10 yıldan fazla görev yapması gibi bir durumunun da söz konusu olmadığı, bu nedenlerle davacı yararına pass bilet hakkından yararlanma koşullarının oluşmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyaya sunulan pass bilet işlemleri prosedürüne göre davalı işverenlik işçisinin işten ayrıldıktan sonraki dönem için pass bilet haklarından faydalanabilmesi için iş sözleşmesinin emeklilik nedeni ile feshedilmesi gerektiği, davacının iş sözleşmesinin ise davalı işveren tarafından geçerli nedenle sonlandırılmış olduğundan İlk Derece Mahkemesinin davanın reddine ilişkin kararında hata bulunmadığı, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 04.04.2023 tarihli ve 2023/2122 Esas, 2023/4914 Karar sayılı, 09.01.2023 tarihli ve 2022/17634 Esas, 2023/43 Karar sayılı kararlarının da aynı doğrultuda olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde;
1. Bölge Adliye Mahkemesi kararının somut gerekçe içermediğini,
2. Müvekkili iş sözleşmesinin sonlandığı tarihte zaten emekli olmaya hak kazanmış bir çalışanken haksız ve kötüniyetli şekilde işten çıkartıldığını, feshin haksız olduğunun kesinleşmiş mahkeme kararı ile de sabit olduğunu,
3. İşbu karar ile işverene ömür boyu pass bilet hakkına sahip olma şartlarını taşıyan (emekliliği gelmiş) ancak henüz iş sözleşmesi devam eden herhangi bir işçiyi işten çıkartmak ve bu haktan yararlanmasını engellemek gibi dolaylı bir imkân tanınmasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacı ve birinci derece aile yakınlarının ücretsiz pass bilet kullanma haklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.