"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/329 E., 2024/765 K.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar; taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 1993 tarihinden itibaren vasıflı işçi olarak davalı Bakanlık bünyesinde çalıştığını, çalışma döneminde 11, 12, 13, 14 ile 1, 2, 3, 4 ve 5. Dönem Toplu İş Sözleşmeleri ile 2005 ve 2007 Kamu Çerçeve Anlaşma Protokollerinin eksik uygulandığını ileri sürerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ücretinin doğru olarak belirlendiğini, talebinin hukuk ve hakkaniyete aykırı olduğunu, alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının ödenmeyen veya eksik ödenen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 06.02.2024 tarihli kararı ile bozmaya uyularak yapılan yargılamada bilirkişiden ek rapor aldırıldığı, davacının 1. Dönem Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden yararlandığının anlaşıldığı, toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre hesaplama yapıldığı, davacı işçinin kadroya alındığı 06.02.2001 tarihinden itibaren kıdem terfi primlerinden yararlanması gerektiği belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.06.2020 tarihli kararının süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece, toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince 15.10.1997-14.11.1997, 15.11.1997-14.12.1997 tarihleri arasında ücret zamlarının iki kez uygulandığı, 01.01.1999-31.12.2000 tarihleri arasından yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesine göre iyileştirmeler sonrasında işçi ücretinin 4.666.667 TL'yi geçemeyeceği düzenlenmesine rağmen bu hükmün hesaplamada dikkate alınmadığı, 15.02.1998-14.03.1998 tarih aralığının hesaplamada yer almadığı ve bu dönem için toplu iş sözleşmesine göre uygulanması gereken zam oranlarının uygulanmadığı, 1. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin imza tarihinde sendikaya üye olan davacının bu toplu iş sözleşmesinden faydalanma hakkının bulunduğunun kabulü gerektiği, davacının kadroya alındığı 06.02.2001 tarihinden itibaren kıdem terfiinden faydalanması gerektiği ayrıca 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2 nci maddesi de değerlendirmeye tâbi tutulup dava tarihi itibarıyla davacının ücreti belirlenerek davalı İdare tarafından ücret eksik ve hatalı belirlenmiş ise hatalı noktalar ve yanlış yapılan uygulamaların açıkça belirtilmesi, bundan sonra hüküm altına alınacak fark alacak miktarları bakımından davacının hükmü temyiz etmemesi sebebiyle davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin 06.02.2024 tarihli kararı ile bozmaya uyularak yapılan yargılamada bilirkişiden ek rapor aldırıldığı, davacının 1. Dönem Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden yararlandığının anlaşıldığı, toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre hesaplama yapıldığı, davacı işçinin kadroya alındığı 06.02.2001 tarihinden itibaren kıdem terfi primlerinden yararlanması gerektiği belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin 06.02.2024 tarihli kararının süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin 2 nci maddesi bir değerlendirmeye tâbi tutularak denetime elverişli rapor alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamına uyulduğu açıklanarak, hükme esas alınan 14.10.2024 tarihli ek bilirkişi raporuna göre 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2 nci maddesi gereğince yapılan değerlendirme neticesinde geçmiş yıllarda ödenen ücretin fazla olduğunun tespit edildiği ve 31.12.2014 tarihi itibarıyla ücretlerin dondurulduğu bu nedenle 31.12.2014 tarihinden sonrası için fark alacak oluşmayacağı gerekçesiyle yeniden yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili temyiz dilekçesinde;
a. Tablo hâlinde sunulan yevmiye tespit çizelgelerinin dikkate alınmadığını,
b. 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2. maddesi hükmünün ve Maliye Bakanlığının 03.05.2005 tarihli Genelgesi'nin dikkate alınmadığını,
c. Davacının eksik ödenen hiçbir ücretinin olmadığını ileri sürmüştür.
2. Davacı vekili temyiz dilekçesinde;
a. 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2. maddesinin uygulanabilmesi için müvekkiline alması gerekenden daha yüksek yevmiye ödenmiş olması gerektiğini ancak böyle bir durum söz konusu olmadığını,
b. 8 yıllık yargılamanın hiçbir aşamasında alınan bilirkişi raporlarında müvekkilinin yüksek yevmiye aldığına dair bir tespitte bulunulmadığını,
c. Davalı tarafça süresinden sonra sunulan evraklara dayanılarak kısmen kabul kararı verilmesinin kabul edilemeyeceğini,
d. Bilirkişi raporları arasındaki çelişkilerin giderilmeden hüküm tesisi edildiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, toplu iş sözleşmeleri ve çerçeve protokol hükümlerine göre davacının ücret seviyesinin doğru belirlenip belirlenmediği ile buna göre dava konusu alacakların hesabı hususlarına ilişkindir.
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, bozma sonrasında hükme esas alındığı anlaşılan 14.10.2024 tarihli ek bilirkişi raporunda 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2. maddesinin değerlendirildiği ve açıkça davacının geçmiş yıllarda tespit edilen ücretinin fazla olmadığı, davacıya toplu iş sözleşmesi hükümleri gereği zamların uygulanması gerektiği bu itibarla bu anlamda hesaplamada eksiklik olmadığı hususları açıklanmıştır. Ancak bahsi geçen bilirkişi raporunda Mahkemece ücretin dondurulduğunun kabul edilme ihtimaline binaen 31.12.2014 tarihine kadar ayrıca bir hesaplama yapıldığı görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı ve hükme esas alınan bilirkişi raporu içeriğine göre 5. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin geçici 2. maddesi çerçevesinde yapılan değerlendirme neticesinde geçmiş yıllarda ödenen ücretin fazla olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla Mahkemece bozma öncesinde olduğu gibi dava tarihi
esas alınarak yapılan hesaplamaya göre hüküm tesis edilmesi gerekirken 14.10.2024 tarihli bilirkişi raporundaki tespit hatalı değerlendirilerek davacının 31.12.2014 tarihine kadar olan fark alacaklarının hüküm altına alınması yeniden bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının davacıya iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
21.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.