"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
1. Taraflar arasındaki “işçilik alacağı” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Karacabey 1. Asliye Hukuk Mahkemesince (İş Mahkemesi Sıfatıyla) verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin karar, davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi tarafından ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında kurulan hükme yönelik davalı vekilinin temyiz istemi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Bölge Adliye Mahkemesince Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde hayvan bakıcısı olarak farklı alt işverenler nezdinde 01.01.2011-29.02.2016 tarihleri arasında çalıştığını, çalışma saatlerinin 05:00-22:00 arasında olduğunu, çalıştığı süre boyunca hafta tatili yapmadığını, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştırıldığını ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ile yıllık izin ücreti ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin taraf sıfatının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararı:
6. Karacabey 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (İş Mahkemesi Sıfatıyla) 24.05.2018 tarihli ve 2016/160 E., 2018/564 K. sayılı kararı ile; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
7. Karacabey 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (İş Mahkemesi Sıfatıyla) yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
8. Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 31.05.2019 tarihli ve 2018/4037 E., 2019/1441 K. sayılı kararı ile; davalı vekilinin zamanaşımı def'i dikkate alınarak ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında hüküm kurularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
9. Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
10. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 04.02.2021 tarihli ve 2019/6034 E., 2021/3565 K. sayılı kararı ile; davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra “…2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının hesaplanması noktasında uyuşmazlık vardır.
Somut olayda; davalı tarafın ıslaha karşı zamanaşımı def’inin ilk derece mahkemesi tarafından dikkate alınmaması nedeniyle istinaf itirazının kabul edilerek ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılması isabetli bulunmakta ise de, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından re’sen yapılan hesaplamalarda; ıslah tarihinden geriye doğru 5 yıl için belirlenen miktara, dava dilekçesinde talep edilen miktar eklendikten sonra, toplamı üzerinden hakkaniyet indirimi yapılması gerekirken, dava dilekçesinde talep edilen miktar sonradan eklenerek bu miktardan hakkaniyet indirimi yapılmaması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir…” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
11. Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 26.05.2021 tarihli ve 2021/712 E., 2021/1290 K. sayılı kararı ile; davacı tarafın ilk talebi hakkaniyet indirimsiz bir talep olmadığı gibi dava tarihi itibariyle dava dilekçesindeki talebe konu tutarın zamanaşımı ve hakkaniyet indiriminden etkilenmeyen 22.04.2013 tarihinden önceki dönemde kaldığı, davacının belirtilen etkilerden arınmış ilk talebinin ayrıca ikinci kez hakkaniyet indirimine tabî tutularak bozma kararında belirtildiği gibi sonuca gidilmesinin haksız bir hesap yöntemi olacağı, ilgili alacak kalemlerinde ilk talep niteliğindeki brüt 2.000TL fazla çalışma ücreti, brüt 100TL ulusal bayram ve genel tatil ücreti, brüt 1.000TL hafta tatili ücretinin bu açıklamalar kapsamında olduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
12. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
13. Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davalı vekilinin ıslaha karşı zamanaşımı def’inde bulunduğu somut olayda, ıslah tarihinden geriye doğru beş yıl için belirlenen miktara, dava dilekçesinde talep edilen miktar eklendikten sonra toplam miktar üzerinden mi karineye dayalı indirim yapılması gerektiği yoksa ıslah tarihinden geriye doğru beş yıl için belirlenen miktar üzerinden karineye dayalı indirim yapıldıktan sonra mı dava dilekçesinde talep edilen miktarın eklenmesi gerektiği noktasında toplanmaktadır.
III. ÖN SORUN
14. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasına geçilmeden önce, uyuşmazlık konusu olan ve hüküm altına alınan fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının toplam miktarının brüt 41.262,61TL olduğu dikkate alındığında, direnme karar tarihi olan 26.05.2021 tarihi itibariyle Bölge Adliye Mahkemelerinin verdiği kararlarda 78.630,00TL olan temyiz kesinlik sınırının altında kalıp kalmadığı, buradan varılacak sonuca göre davalı vekilinin temyiz isteminin miktardan reddine karar verilmesinin gerekip gerekmediği hususu ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
IV. GEREKÇE
15. 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un Geçici 2. maddesinin 1. fıkrasında, “…Bölge adliye mahkemelerinin kuruluşları, yargı çevreleri ve tüm yurtta göreve başlayacakları tarih, Resmî Gazetede ilân edilir.” düzenlemesine yer verilmiş ve 07.11.2015 tarihli ve 29525 sayılı Resmî Gazete'de ilan edilerek bölge adliye mahkemeleri 20.07.2016 tarihi itibariyle fiilî olarak göreve başlamıştır.
16. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 341. maddesinde istinaf yoluna başvurulabilen kararlar, aynı Kanun’un 361 ve 362. maddelerinde de temyiz edilebilen ve temyiz edilemeyen kararlar düzenleme altına alınmıştır. HMK’nın 362/1-(a) maddesi uyarınca “miktar veya değeri kırkbin Türk Lirasını (bu tutar dahil) geçmeyen davalara ilişkin kararlar” hakkında temyiz yoluna başvurulmaz. Kesinlik sınırı kamu düzeni ile ilgilidir.
17. 6763 sayılı Kanun’un 44. maddesiyle HMK'ya eklenen Ek 1. madde ile aynı Kanun’un 362/1-(a) maddesinde öngörülen parasal sınırı her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle ile belirlenmektedir. Anılan Ek 1. maddenin 2. fıkrasında ise HMK’nın 341, 362 ve 369. maddelerindeki parasal sınırların uygulanmasında hükmün verildiği tarihteki miktarın esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
18. Bu açıklamalara göre direnme kararının verildiği 26.05.2021 tarihinde HMK’nın 362/1-(a) maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 78.630,00TL’dir.
19. Belirtilmelidir ki; bir mahkeme kararının temyiz edilip edilemeyeceği belirlenirken, temyiz hakkının doğduğu (kararın verildiği) tarihteki hukuksal durum esas alınmalı; karar tarihinde yürürlükte bulunan kanun hükmü temyiz sınırı yönünden hangi düzenlemeyi içeriyor ise ona bağlı kalınmalıdır. Buradaki “karar” teriminin, bölge adliye mahkemesinin Özel Daire bozmasına karşı verdiği direnme kararını da kapsayacağında duraksama bulunmamaktadır.
20. Eldeki davada temyize konu alacak miktarının ne olduğunun açıklanmasında yarar bulunmakta olup davacı, kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ile yıllık izin ücreti ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
21. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından davalı vekilinin zamanaşımı def'i dikkate alınmakla kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
22. Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın davalı vekili tarafından temyizi üzerine Özel Dairece davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra; fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları yönünden Bölge Adliye Mahkemesi tarafından re’sen yapılan hesaplamalarda ıslah tarihinden geriye doğru 5 yıl için belirlenen miktara, dava dilekçesinde talep edilen miktar eklendikten sonra, toplamı üzerinden hakkaniyet indirimi yapılması gerekirken, dava dilekçesinde talep edilen miktar sonradan eklenerek bu miktardan hakkaniyet indirimi yapılmamasının hatalı olduğu gerekçesiyle karar bozulmuş, bozma sonrası yapılan yargılamada Bölge Adliye Mahkemesi tarafından direnme kararı verilmiştir.
23. Bu durumda direnme kararını temyiz eden davalı aleyhine hükmedilen ve uyuşmazlık konusu olan fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının toplam miktarı olan 41.262,61TL açık biçimde Bölge Adliye Mahkemesince direnme kararının verildiği 26.05.2021 tarihinde geçerli olan 78.630,00TL tutarındaki temyiz edilebilirlik sınırının altında olduğundan, anılan karara karşı temyiz yasa yoluna gidilmesi miktar itibariyle mümkün değildir.
24. Hâl böyle olunca davalı vekilinin direnme kararına yönelik temyiz isteminin miktar itibari ile reddine karar verilmelidir.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davalı vekilinin direnme kararına yönelik temyiz isteminin miktar itibariyle REDDİNE,
İstek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.11.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.