"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/76 E., 2021/285 K.
ÖZEL DAİRE KARARI : Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 21.10.2019 tarihli ve
2018/9431 Esas, 2019/9284 Karar sayılı BOZMA kararı
Taraflar arasında birleştirilerek görülen galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vakıf vekili ile davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, İlk Derece Mahkemesi tarafından Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
Direnme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan gündem ve dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
A. Ön Sorun
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasının incelenmesinden önce, direnme olarak adlandırılan kararın yeni gerekçeye dayalı yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulunca mı yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği hususu ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
B. Gerekçe
1. Değerlendirme
1. Bilindiği üzere direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozma kararından esinlenerek yeni bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir.
2. Başka bir anlatımla, mahkemenin yeni bir delile dayanmak veya bozmadan esinlenmek suretiyle gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek karar vermiş olması hâlinde, direnme kararının varlığından söz edilemez.
3. Yargıtayın istikrar kazanmış içtihatlarına göre, mahkemece direnme kararı verilse dahi bozma kararında tartışılması gereken hususları tartışmak, bozma sonrası yapılan araştırma, inceleme veya toplanan yeni delillere dayanmak, önceki kararda yer almayan ve Özel Daire denetiminden geçmemiş olan yeni ve değişik gerekçe ile hüküm kurmak suretiyle verilen karar direnme kararı olmayıp yeni hüküm olarak kabul edilmektedir.
4. Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince, ilgili vakıf hakkında farklı kişilerce aynı konuda açılmış İzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/1068 Esas, 1997/472 Karar sayılı dosyasına ... tarafından gönderilen 21.02.1968 tarihli ... Paşa Vakfı evlat listesi uyarınca davacıların anılan vakfın evladı olduklarının anlaşıldığı ve diğer şartların da gerçekleştiği gerekçesiyle asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
5. Kararın davalı vakıf vekili ile davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Özel Dairece; ... veya Mülhak Vakıf Yönetiminin tek taraflı olarak evlat listesine yaptığı dayanaksız kaydın yeterli olmadığı, 21.02.1968 tarihli evlat listesine dayanak bir mahkeme kararı bulunmadığı gibi anılan listenin ne şekilde oluşturulduğunun belli olmadığı, mevcut delil durumuna göre vakıf ile davacılar arasında kan bağı yolu ile kurulmuş soybağının yöntemince kurulamadığı, bu hususta tarafların göstereceği diğer delillerin toplanmasından sonra gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gereğine değinilerek bozma kararı verilmiştir.
6. Özel Dairenin bozma kararı üzerine davacılar vekili tarafından 21.02.1968 tarihli evlat listesinin vakıf ile davacılar arasında soybağının kurulmasına yeter bir belge olduğunu ispat için aynı vakıf ile ilgili farklı kişilerce aynı konuda açılmış ve Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşmiş mahkeme kararlarının sunulduğu, İlk Derece Mahkemesince, önceki karar gerekçesi yanında; dayanak alınan ve Vakıflar İdaresi tarafından gönderilen 21.02.1968 tarihli ... Paşa Vakfı evlat listesinin daha önce aynı vakıfla ilgili farklı kişilerce aynı konuda açılan davalarda resmî belge ve karine olarak kabul edildiği, davacılar vekili tarafından sunulan ve Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen İzmir 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.05.2015 tarihli ve 2012/234 Esas, 2015/177 Karar ile İzmir 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.07.2016 tarihli ve 2015/36 Esas, 2016/276 Karar sayılı dosyalarında da 21.02.1968 tarihli evlat listesinin kabul gerekçesi olarak kullanıldığı belirtilerek direnme kararı verildiği anlaşılmıştır.
7. Bu durumda İlk Derece Mahkemesinin direnme olarak adlandırdığı kararın usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı; ilk kararda tartışılıp, değerlendirilmemiş yeni bir gerekçeye dayalı hükmün yeni hüküm niteliğinde olduğu kabul edilmelidir.
8. Hâl böyle olunca kurulan bu yeni hükmün temyiz incelemesini yapma görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
9. Bu nedenle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın YARGITAY 8. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
05.02.2025 tarihinde yapılan görüşmede oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.