"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS
Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil, olmazsa tenkis davası sonunda Bölge Adliye Mahkemesince verilen hükmün Dairece bozulması üzerine, verilen direnme kararı davacılar vekilince süresi içinde temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan dedeleri ...'ın 10, 927, 932, 965, 972, 974, 982, 988, 1044, 1051, 1053, 1056, 1073, 1824, 743 ve 1551 parsel sayılı taşınmazlarını ikinci eşi ...'in erkek çocukları olan ...'a satış suretiyle temlik ettiğini, işlemlerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile payları oranında adlarına tescilini, olmazsa tenkisini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalılardan ..., satışların gerçek olduğunu, mirasbırakan adına kayıtlı başka taşınmazların da bulunduğunu, temliklerin 1956 yılında yapıldığını, 45 yıl sonra dava açılmasının hakkın kötüye kullanılması olduğunu ve tenkis için hak düşürücü sürenin geçtiğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Elazığ 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13/11/2018 tarihli ve 2014/337 E., 2018/360 K. sayılı kararıyla, muvazaa iddiasının ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar ... v.d. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Bir kısım davalılar ... v.d. vekili; cevap dilekçesindeki savunmalarını tekrar ettiklerini, ayrıca Mahkemece hakkında tescil hükmü kurulan ...TC kimlik numaralı ...'ın ölü olduğunu aslında ... TC kimlik numaralı ...
... adına tescil kararı verilmesi gerektiğini, mirasbırakanın davacıların murisi ...'ye 988 parsel sayılı taşınmazının 1/2'sini bağışladığını, bilirkişilerin dava konusu olmayan 5 adet taşınmazı da hesaplamaya dahil etmesi sebebiyle dava değerinin ve dolayısı ile yargılama giderlerinin de fazla hesaplandığını belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 10/03/2020 tarihli, 2019/25 Esas, 2020/296 Karar sayılı kararıyla; taşınmazların parsel numaralarının değişip değişmediğinin araştırılmaması, pay hesabına ölmüş mirasçının dahil edilmesi, resmi senetlerin getirtilmemesi, pay hesabı konusunda bilirkişi incelemesi yaptırılmaması, davacı tanıklarından iki tanesi yönünden davacı tarafın herhangi bir vazgeçme beyanı bulunmamasına rağmen bu tanıkların dinlenmemiş olması nedeniyle istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca hükmün kaldırılmasına, gerekli inceleme yapıldıktan sonra karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine HMK’nın 353/1.a maddesi gereğince kesin olarak karar verilmiş, davacılar vekilinin temyizi üzerine, 03.04.2020 tarihli ek karar ile, verilen kararın kesin olduğundan bahisle 6100 sayılı HMK’nın 366/1. maddesi yollamasıyla 346/1. maddesi uyarınca temyiz dilekçesi reddedilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 26/05/2021 tarihli ve 2020/1485 E. 2021/2842 K. sayılı ilamı ile ‘‘...Hemen belirtilmelidir ki, öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, davalı tarafın yaptığı temyiz başvurusunun reddine ilişkin 22.09.2020 tarihli ek kararın yerinde olup olmadığı, bir başka ifade ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının kesin nitelik taşıyıp taşımadığıdır...Oysa, eldeki davada tapu kayıtları, akit tabloları,veraset ilamı, nüfus kayıtları gibi delillerin toplandığı, keşif yapılıp değere ilişkin rapor alındığı, davacı tanıklarının dinlendiği görülmüştür. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından tutunulan HMK 353/1.a maddesi gereğince verilen kararın kesin olabilmesi için, altı bent halinde sayılan durumlardan birinin eldeki davada bulunması gerektiği kuşkusuzdur. Yukarıda açıklandığı üzere, eldeki davada HMK’nın 353/1.a.6 maddesinin uygulanmasına olanak bulunmamaktadır. O halde, uyuşmazlığın çözümünde etkili olan delillerin toplandığı ve değerlendirildiği gözetilerek bir sonuca gidilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile HMK’nın 353/1.a.6 maddesine aykırılık gerekçe gösterilerek hükmün ortadan kaldırılmasına HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca kesin olarak karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır...” gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesinin 03.04.2020 tarihli ek kararı ortadan kaldırılarak, 10.03.2020 tarihli Bölge Adliye Mahkemesinin asıl kararı bozulmuştur.
3. Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 11/10/2021 tarihli ve 2021/967 E., 2021/1080 K. sayılı kararıyla; önceki kararda direnilmesine karar verilmiştir.
4. Direnme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen direnme kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili; direnme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, İlk Derece Mahkemesince tüm tanıkların dinlenildiğini, mahallinde keşif yapıldığını, dava konusu taşınmazın tapu kayıtlarının tüm tedavülleri ile birlikte getirtildiğini, bilirkişilerden raporlar alındığını, pay hesabının HMK'nın 266. maddesi uyarınca hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olduğunu, istinaf mahkemesince tüm delillerin toplandığı ve değerlendirildiği gözetilmeden kaldırma kararı verildiğini belirterek, hükmün bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, olmazsa tenkis isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 6100 sayılı HMK’nın 353/1.a maddesinde; "(1) Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa; a) Aşağıdaki durumlarda bölge adliye mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir:"
28.07.2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7251 sayılı Yasa'nın 35. maddesi ile değiştirilen 353/1.a.6 maddesi ile, İlk Derece Mahkemesince, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması halinde, esasa ilişkin inceleme yapılmadan kararın kaldırılmasına kesin olarak karar verileceği düzenlenmiştir.
6.2.2. 6100 sayılı HMK’nın 369/1. maddesinde; "Yargıtay, tarafların ileri sürdükleri temyiz sebepleriyle bağlı olmyıp, kanunun açık hükmüne aykırı gördüğü diğer hususları da inceleyebilir." hükmüne yer verilmiştir.
6.3. Değerlendirme
Somut olayda, tapu kayıtları, akit tabloları, veraset ilamı, nüfus kayıtları gibi delillerin toplandığı, keşif yapılıp değere ilişkin rapor alındığı, davacı tanıklarının dinlendiği anlaşılmakla, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından tutunulan HMK'nın 353/1.a maddesi gereğince verilen kararın kesin olabilmesi için, altı bent halinde sayılan durumlardan birinin eldeki davada bulunması gerektiği kuşkusuz olup, eldeki davada HMK’nın 353/1.a.6 maddesinin uygulanmasına olanak bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, uyuşmazlığın çözümünde etkili olan delillerin toplandığı ve değerlendirildiği gözetilerek bir sonuca gidilmesi gerektiği yönündeki bozma kararı yerindedir.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; bozma kararının düzeltilmesine gerek görülmediğinden, temyiz incelemesinin yapılmak üzere dosyanın 6763 sayılı Kanun'un 43. maddesi ile değişik 6100 sayılı HMK'nın 373. maddesinin 5. fıkrası uyarınca görevli Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna GÖNDERİLMESİNE, 21/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.