"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararın, davacı vekili ve davalı ... tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurularının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine dair verilen karar süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, 229 parsel sayılı taşınmazı oğlu ... adına kaydettirdiğini, ancak oğlunun ölümü ile davalı mirasçılarının taşınmazı iade etmedikleri gibi satışa çıkardıklarını ileri sürerek, taşınmazdaki 170/807 payın iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, zamanaşımı süresinin dolduğunu belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Gaziantep 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 06/11/2018 tarihli ve 2015/757 E., 2018/467 K. sayılı kararıyla; 30/11/2017 tarihli celsede taşınmazın keşifte belirlenen değeri üzerinden harç ikmali yapılması için davacı vekiline 15 günlük kesin süre verildiği, verilen kesin süre içinde harç ikmal edilmediği için 20/02/2017 tarihli celsede dosyanın Harçlar Kanunu'nun m.30 ve HMK m.150 uyarınca işlemden kaldırılmasına karar verildiği, 3 aylık sürenin son günü olan 20/05/2017 tarihine kadar bakiye harcın ikmal edilmediği, harcın 24/10/2017 tarihinde ikmal edildiği, davacının yenileme talebi üzerine taraflara duruşma günü tebliğ edilerek yargılamaya devam edildiği, yargılamaya devam edilmesinin Harçlar Kanunu'nun m.30 ve HMK m.150/5 düzenlemesine aykırı olduğu, HMK'nın m.150 gereğince dosyanın işlemden kaldırıldığı tarih olan 20/02/2017 tarihinden itibaren 3 ay içinde bakiye harç ikmal edilmediği gerekçesiyle, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
2.1. Davacı vekili, dosya işlemden kaldırıldıktan sonra süresi içerisinde yenileme dilekçesi verildiğini, yine süresi içerisinde tamamlama harcı yatırılmasına rağmen Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini belirterek, kararının kaldırılması ile davaya devam edilerek kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2.2. Davalı ..., davanın esastan reddi gerektiğini belirterek, kararın ve taşınmaz üzerindeki tedbir kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 22/09/2021 tarihli ve 2019/1549 Esas, 2021/949 Karar sayılı kararıyla; 30.11.2017 günlü oturumda, 6.991,04 TL eksik harcın ikmali için davacı tarafa kesin süre verilerek süreye riayet edilmemesi durumunda dosyanın işlemden kaldırılacağının ihtar edildiğini, ne var ki sonraki 20/02/2018 tarihli celsede dahi harç ikmalinin yapılmadığı, her ne kadar davacı tarafa gelecek celseye kadar kesin süre tanınması gerekirken 15 günlük kesin süre verilmiş ise de sonraki oturumda da harcın ikmal edilmediği anlaşıldığından, sonucu itibari ile dosyanın işlemden kaldırılmasında bir isabetsizlik olmadığı, dosyanın işlemden kaldırıldığı 20/02/2018 tarihinden itibaren de üç aylık sürenin dolduğu 20/05/2018 tarihine kadar eksik harcın yatırılmamış olması nedeni ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1.b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili, istinaf talepli dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, inançlı işlem hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 492 sayılı Harçlar Kanunu; madde 16 – Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahelenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır.
Gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talebolunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır.
Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir.Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz.
Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30 . madde hükmü uygulanır.
Madde 30 – Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 409. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.
3.2.2. 6100 sayılı HMK’nın madde 150-(4) dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, duruşma gün, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebliğ edilir. Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir ay geçtikten sonra yenileme talebinde bulunulursa, yeniden harç alınır, bu harç yenileyen tarafça ödenir ve karşı tarafa yüklenemez. Bu şekilde harç verilerek yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır.
(5) İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve Mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı (V/3.2). paragraftaki yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, Bölge Adliye Mahkemesince (IV/3). Paragrafta yer verilen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının davacıdan alınmasına, 07/03/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olmak üzere karar verildi.