"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda İstanbul Anadolu 5. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 19/10/2021 tarihli 2021/150 Esas 2021/382 Karar sayılı karar yasal süre içerisinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakanları ... (...) ... adına kayıtlı 446 ada 8, 9, 10 ve 13 (eski 6) parsel sayılı taşınmazların gaip olduğu gerekçesiyle davalı Hazine adına tescil edildiğini, Hazine tarafından da diğer davalılar Maltepe ... ve İstanbul Büyükşehir Belediyesine devredildiğini, İstanbul Anadolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/2 E., 2012/123 K. sayılı ilamı ile mirasbırakan adına kayıtlı olup Hazine adına tescil edilen dava dışı 11 no.lu parsel hakkında açtıkları davanın kabulü ile anılan taşınmazın adlarına tesciline karar verildiği ve kararın deracattan geçerek kesinleştiğini, gaipliğine karar verilen kayıt maliki ... ...’ın mirasçıları olduklarını ileri sürerek, dava konusu 8, 9, 10 ve 13 (eski 6) parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tescilini istemişler, davacılar vekili aşamada verdiği 28.03.2016 tarihli ıslah dilekçesiyle tapu iptal-tescil talepleri kabul edilmediği takdirde tazminata hükmedilmesini istemiş, yargılama sırasında 06.06.2016 tarihli celsede davalılar İstanbul Büyükşehir ... ve Maltepe ... yönünden davalarını atiye terk ettiklerini bildirmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, kayıt maliki olmadıklarından kendilerine husumet yöneltilmemesi gerektiğini, zamanaşımı süresinin dolduğunu; diğer davalılar Maltepe ... ve İstanbul Büyükşehir ... iddiaların yersiz olduğunu belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
İstanbul Anadolu 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin 07/06/2016 tarihli ve 2014/286 E., 2016/226 K. sayılı kararıyla; dava konusu 13 (eski 6) parsel sayılı taşınmaz yönünden mirasbırakan ... ile bir ilgisinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine; dava konusu 8, 9 ve 10 parseller yönünden iddianın kanıtlandığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 16.662.000,00 TL’nin davalı Hazineden tahsiline; diğer davalılar ... ve İstanbul Büyükşehir ... yönünden ise konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Yukarıda belirtilen karara karşı süresi içinde davalı Hazine ve Maltepe ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Bozma Kararı
Dairenin 19.10.2020 tarihli 2017/919 Esas 2020/5200 Karar sayılı kararıyla; “... 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16. maddesi; “Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahelenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır. Gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talep olunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir. Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30. madde hükmü uygulanır.” şeklinde olup, Kanun'un 32. maddesinde ise yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı vurgulanmış, 30. madde hükmü ile de "...muhakeme sırasında tespit olunan değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa yalnız o celse için muhakemeye devam olunur; takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. HMK'nın 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır." düzenlemesine yer verilmiştir. Harçlar Kanunu'nun uygulaması kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle hakim tarafından re’sen gözetilmesi gereken bir husustur. Hal böyle olunca, öncelikle dava konusu taşınmazların dava tarihindeki değeri üzerinden Harçlar Kanunu'nun 30. maddesi gereğince bir sonraki celseye kadar eksik harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmesi, verilen süre içerisinde harcın tamamlanmaması halinde Harçlar Kanunu’nun 30. maddesi yollaması ile HMK'nın 150. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi, harç tamamlandığı takdirde ise işin esası hakkında bir hüküm kurulması gerekirken, 0-TL değer gösterilmek ve maktu peşin harç yatırılmak suretiyle açılan davada harç tamamlanmadan yargılamaya devam edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir. Kabule göre de; davalı ... ... yönünden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesine rağmen kendisini vekille temsil ettiren anılan davalı hakkında vekalet ücreti yönünden olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmaması da isabetsizdir.” gerekçesiyle bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen karar
Mahkemenin 19/10/2021 tarihli ve 2020/150 Esas 2021/382 Karar sayılı kararıyla; bozma ilamında belirtilen gerekçe benimsenmek suretiyle 13 (eski 6) parsel sayılı taşınmaz yönünden mirasbırakan ... ile bir ilgisinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine; dava konusu 8, 9 ve 10 parseller yönünden iddianın kanıtlandığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 16.662.000,00 TL’nin davalı Hazineden tahsiline; diğer davalılar ... ve İstanbul Büyükşehir ... yönünden ise konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili temyiz isteminde özetle; dava konusu taşınmazların Hazine adına kayıtlı olmadığını, bu nedenle davalı olarak Hazineye husumet yöneltilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, bu haliyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü yönünde hüküm kurulmuş olmasının hatalı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 1025. maddesinde, "Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir. İyiniyetli üçüncü kişilerin bu tescile dayanarak kazandıkları aynî haklar ve her türlü tazminat istemi saklıdır." hükmüne yer verilmiştir.
6.3. Değerlendirme
Kararın (IV/2.) numaralı paragrafında yer verilen ve hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak yazılı şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalı Hazine vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasa ile bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.