"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkin açılan davadan dolayı Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne dair verilen karar süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı ... vekili dava dilekçesinde; Kayseri ili, Kocasinan ilçesi, ..... köyü, .... mevkiinde bulunan kadastro çalışması sırasında tescil harici bırakılan ve 118 ada 170 parsel sayılı taşınmazın devamında bulunan, dava dilekçesine ekli krokide (A) harfi ile gösterilen taşınmaza ilişkin davacı lehine zilyetlikle edinme koşulları oluştuğundan davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiş, yargılama aşamasında taşınmazın babaları.....'den kaldığı, taksimin yapılmadığı belirtildiğinden Mehmet Beydilli'nin diğer mirasçıları da davacı vekiline vekalet vererek payları oranında tescil talebinde bulunmuşlardır.
II. CEVAP
Davalı ... vekili davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 16/04/2015 tarihli ve 2003/942 E. 2015/118 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, 18/06/2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (B) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümlerin veraset ilamındaki payları oranında Mehmet Beydilli mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, (A) harfi ile gösterilen bölüm yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Belediye Başkanlığı vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 12/12/2019 tarihli 2016/9411 E. 2019/8409 K. sayılı kararıyla, 6360 sayılı Yasa gereğince yasal hasım olan Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığının davada taraf olmamasının isabetsizliğine değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 16/09/2020 tarihli ve 2020/114 E. 2020/292 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, 18/06/2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (B) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümlerin veraset ilamındaki payları oranında Mehmet Beydilli mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, (A) harfi ile gösterilen bölüm yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olup zilyetlik ile iktisabının mümkün olmadığını, eksik inceleme neticesinde verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro tespiti sırasında tescil harici bırakılan taşınmazın tescili isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
6.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14. maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir.”
6.2.3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir." hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir taşınmazın niteliğini, kullanım durumunu ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığını belirlemenin en etkili yöntemi hava fotoğrafı incelemesi olup, Mahkemece yapılan hava fotoğrafı incelemesinde her ne kadar kullanım olduğu belirtilmiş ise de sabit sınırlarının olmadığı belirtilmiş, sonraki fotoğraflarda sınırların genişleyip genişlemediği açıklanmamış, çekişmeli bölümlerin hangi kısmında tarım yapıldığı belirlenmemiş, jeolog bilirkişisinin taşınmazın toprak yapısını incelemeyen ve sadece erozyonun söz konusu olmadığını berttiği rapor ile yetinilmiş, taşınmazın hangi bölümü üzerinde imar-ihyanın ne zaman tamamlandığını ve tamamlanma tarihinden dava tarihine kadar zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü açıklamaktan uzak, soyut içerikli ziraatçi bilirkişi raporu hükme esas alınmıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez. 6.3.2. Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/mahalleyi/mevkiyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafları bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle belirlenmeli, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait (bulunmadığı taktirde bulunan tüm hava fotoğrafları getirtilerek) stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 3 jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, jeolog bilirkişi ve fen bilirkişi huzuruyla keşif icra edilmeli, Mahkemenin, taşınmazın konumu ve niteliğine ilişkin gözlemi tutanağa geçirilmeli, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise, ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde değerlendirilerek çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı, önceki raporları irdeler şekilde ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan, hava fotoğrafları ve uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir, önceki raporları irdeler ve sınırlarının belirgin olup olmadığı, taşınmazın tamamında mı yoksa bir bölümü üzerinde mi tarımsal faaliyet sürdürüldüğünü açıklar şekilde rapor alınmalı; jeolog bilirkişisinden taşınmazın toprak yapısını inceleyen, yakınında bulunan gölün etki alanı içerisinde olup olmadığını irdeleyen rapor alınmalı, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli rapor ve harita düzenlettirilmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacı lehine zilyetlik ile kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3.maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK.'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 31/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.