"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki kadastro çalışmalarında yol olarak terkin edilen taşınmazın tapuya tescili ile tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen karar, davalılar Hazine temsilcisi, ... vekili, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; .... ilçesi, ..... köyünde bulunan davacıya ait olan kadastro tespitleri sırasında mezarlık olarak tespit edilen 141 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tescilini, aynı şekilde davacıya ait olduğu halde yol olarak tespit harici bırakılan 141 ada 3 parsele bitişik 50 m2'lik kısım ve 130 ada 7 parsel içindeki 70 m2'lik kısmın yol olarak yapılan tespitinin iptali ile bu taşınmazların davacı adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar Hazine temsilcisi, ... vekili, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili, cevap dilekçelerinde yargılama sırasında ayrı ayrı davanın reddine karar verilmesini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Akçaabat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25/02/2015 tarihli ve 2013/353 Esas, 2015/110 Karar sayılı kararıyla davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 141 ada 4 parsel sayılı taşınmazda 15.09.2014 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (C) harfi gösterilen 109,80 metrekarelik kısım ve (D) harfi ile taralı olarak belirtilmiş olan 12,05 metrekare miktarındaki kısımların tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıtlı olan aynı ada 3 parsel sayılı taşınmaza eklenmek suretiyle tapuya kayıt ve tesciline, kadastro paftasında yol olarak gösterilen 15.09.2014 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (B) harfi ile gösterilen 62,15 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı adına kayıtlı olan 141 ada 3 parsel sayılı taşınmaza eklenmek suretiyle tapuya kayıt ve tesciline, kadastro paftasında yol olan 15.09.2014 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 11,41 metrekarelik bölüme yönelik talebin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi ve davalı ... vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 19/04/2018 tarihli ve 2018/30 Esas, 2018/2795 Karar sayılı kararı ile “...dava kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak açılan TMK'nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 17. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. TMK'nın 713. maddesinin 3. fıkrasında tescil davasının, Hazineye ve ilgili kamu tüzel kişilerine veya varsa tapuda malik gözüken kişinin mirasçılarına karşı açılacağı, diğer bir anlatımla tescil davasının Hazine ve taşınmazın bulunduğu köy ya da Belediye tüzel kişiliğini hasım göstermek suretiyle açılması gerektiği halde Mahkemece davalı olarak Hazine ve Akçaabat Belediye Başkanlığının taraf olarak gösterildiği, ancak hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun uyarınca Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığının da davada taraf olması gerektiği, bu husus üzerinde durulmadan davaya devam edilerek esasa ilişkin hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu" gerekçesiyle sair yönler incelenmeksizin hüküm bozulmuştur.
3. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Akçaabat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09/10/2020 tarihli ve 2018/677 Esas, 2020/288 Karar sayılı kararıyla, fen bilirkişi raporunda; (C), (D) ve (B) harfi ile gösterilen kısımların davacıya ait olduğu, davacının buraları 30-40 senedir nizasız ve fasılasız olarak kendi mülkü olarak kullandığı, kadastro paftasında yol olan teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısmın ise davacıya ait olmadığı, Yeşilyurt köyü 130 ada 7 parsel sayılı taşınmazın yolda kalan kısmının bulunmadığı, hatta davacının bir miktar yola tecavüzünün söz konusu olduğu, kadastro çalışmalarında yapılan tespit işleminin doğru olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 141 ada 4 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi tarafından düzenlenen 15.09.2014 tarihli rapora ekli krokide (C) harfi ve mavi renk ile belirtilmiş olan 109,80 metrekare ve (D) harfi ile taralı olarak belirtilmiş olan 12,05 metrekare miktarındaki kısımların tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıtlı olan aynı ada 3 parsel sayılı taşınmaza eklenmek suretiyle tapuya kayıt ve tesciline, kadastro paftasında yol olarak gösterilen teknik bilirkişi tarafından düzenlenen 15.09.2014 tarihli rapora ekli krokide (B) harfi ve yeşil renk ile belirtilmiş olan 62,15 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı adına kayıtlı olan 141 ada 3 parsel sayılı taşınmaza eklenmek suretiyle tapuya kayıt ve tesciline, kadastro paftasında yol olan teknik bilirkişi tarafından düzenlenen 15.09.2014 tarihli rapora ekli krokide (A) harfi ve kırmızı renk ile belirtilmiş olan 11,41 metrekare yüz ölçümündeki bölüme yönelik talebin reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi, ... vekili, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine temsilcisi, ... vekili ve Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçelerinde ayrı ayrı ve özetle, kısmen kabul kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, yolun özel mülkiyete elverişli olmadığını,dava konusu yerin zeminde de yol olarak kullanıldığını belirterek ve resen görülecek eksiklikler nedeniyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava niteliği itibariyle kadastro çalışmaları sırasında krokisinde yol olarak gösterilmekle yetinilen bölümün davacılara ait parsellere eklenerek tapuya tescili istemi ile kadastro öncesi nedenlere dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/4. maddesi, “Davanın konusu, mahkemece gazeteyle bir defa ve ayrıca taşınmazın bulunduğu yerde uygun araç ve aralıklarla en az üç defa ilân olunur.”
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/5. maddesi, “Son ilândan başlayarak üç ay içinde yukarıdaki koşulların gerçekleşmediğini ileri sürerek itiraz eden bulunmaz ya da itiraz yerinde görülmez ve davacının iddiası ispatlanmış olursa, hâkim tescile karar verir. Mülkiyet, birinci fıkrada öngörülen koşulların gerçekleştiği anda kazanılmış olur.” hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
Bilindiği üzere, TMK'nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. ve 17. maddelerine dayalı olarak açılan tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkin davalarda TMK'nın 713. maddesinin 4. ve 5. fıkraları uyarınca, keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması, ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması ve yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi gerekir.
Somut olayda, Mahkemece yasanın öngördüğü şekilde ilanlar yaptırılmadan davanın esası hakkında hüküm kurulması cihetine gidilmiştir.
Hal böyle olunca; Mahkemece anılan yasal düzenlemeler uyarınca ilanlar yapılarak, üç aylık yasal ilan süresinin dolması beklenilmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
V. SONUÇ
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı Hazine temsilcisinin, davalı ... vekilinin, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz itirazları yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05/12/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.