"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda Bigadiç Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 04.02.2021 tarih ve 2020/31 Esas, 2021/16 Karar sayılı karar yasal süre içerisinde davalı Belediye ve Hazine vekilleri tarafından temyiz edilmiş olmakla; dosya incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, 127 ada 1 parsel sayılı 7.863,35 metrekare yüz ölçümündeki taşınmazın iki katlı kargir cami, lojman, iki katlı kargir ev ve arsası vasfıyla Bozbük Köyü Tüzel Kişiliği adına tespit ve tescil edildiğini, dava konusu taşınmaz üzerindeki iki katlı kargir ev vasıflı yapının Tarımsal Kooperatif Hizmet Binası olarak kullanıldığını, kadastro tespiti sırasında ise bir bütün olarak tapuya tescil edildiğini ileri sürerek, iki katlı yapının tapu kaydının iptali ile Kooperatif Başkanlığı adına tesciline karar verilmesini istemiş, yargılama sırasında 6360 sayılı Yasa uyarınca köy tüzel kişiliğinin kaldırılması nedeniyle Bigadiç Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmiş, 07.05.2014 tarihli işlem ile dava konusu taşınmazın tahsisen Hazineye temlik edilmesi üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 125. maddesi uyarınca tapu iptali ve tescil talebi Hazineye karşı ileri sürülmüştür.
II. CEVAP
1. Dahili davalı Bigadiç Belediye Başkanlığı vekili, dava konusu taşınmazın kadastro tespit tutanağında belirtildiği şekli ile bir bütün olarak tespite ve tescile konu edildiğini, iki katlı yapının davacı kurumun tasarrufunda bulunmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
2. Bozma kararından sonra davaya dahil edilen davalı Hazine vekili, davacı adına tescil şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Bigadiç Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.07.2016 tarihli ve 2014/43 E., 2016/254 K. sayılı kararıyla; kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine ilişkin şartların oluştuğu gerekçesiyle 127 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 336,56 m²’lik kısmına ilişkin tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Yukarıda belirtilen Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı Bigadiç Belediyesi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 08.10.2019 tarihli ve 2016/13455 Esas, 2019/6143 K. sayılı kararıyla; “...Dava konusu 127 ada 1 parsel sayılı taşınmaz, cami, lojman ev ve arsası vasfıyla Bozbük köyü tüzel kişiliği adına tespit ve tescil edilmiş, yargılama devam ederken 07.05.2014 tarihinde ise tahsisen devirle Hazine adına tescil edilmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 125. maddesi uyarınca, dava sırasında dava konusunun üçüncü kişiye devri halinde, davacının seçimlik hakkı bulunmaktadır. Buna göre davacı, davasını eski malike karşı tazminat davasına dönüştürebileceği gibi, devreden kişiye karşı olan davasından vazgeçerek davaya, yeni malike karşı devam edebilir. Nitekim, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 31.05.2013 tarihli ve 2012/1853 Esas, 2013/803 Karar sayılı kararında da, "davada taraflardan birinin müddeabihi başkasına temlik ettiğini öğrenen mahkemenin, bu hali kendiliğinden gözeterek seçimlik hakkına binaen davacıdan talebini sorması ve davacının vereceği cevaba göre işlem yapılması gerektiği açıklanmaktadır. Hal böyle olunca, Mahkemece, dava konusu taşınmazın yargılama sırasında üçüncü kişiye devredildiği gözetilerek, davacıya seçimlik haklarından hangisini kullanmak istediği sorulmalı; yeni malike karşı davaya devam etmek istenmesi halinde, çekişmeli taşınmazı devralan Hazineyi davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili sağlandıktan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanıp değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 04.02.2021 tarihli ve 2020/31 Esas, 2021/16 Karar sayılı kararıyla; bozma kararında belirtilen gerekçe benimsenmek suretiyle 18.05.2016 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 336,56 m² kısma ilişkin tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Belediye ve Hazine vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
5. Temyiz Nedenleri
1. Davalı Bigadiç Belediye Başkanlığı vekili temyiz isteminde özetle; dava konusu taşınmazın özel mülke konu edilemeyecek yerlerden olduğunu, davacının dava konusu taşınmazda tasarrufta bulunmadığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı Hazine vekili temyiz isteminde özetle; davacı adına tescil şartlarının oluşmadığını, ayrıca dava konusu taşınmazın zilyetlikle iktisabı mümkün olan yerlerden olmadığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir.”
6.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.” hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
(IV/2.) no.lu paragrafta yer verilen ve hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak yazılı şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalı Hazine ve Belediye vekillerinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasaya uygun olan hükmün HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK'un 438. maddesi gereğince ONANMASINA, aşağıda dökümü yapılan 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden Bigadiç Belediyesinden alınmasına, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin “j” bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.