"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili ve davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... ilçesi ... köyü/Mahallesinde kadastro çalışmalarının 1952 yılında tamamlandığını, kadastro çalışmaları neticesinde ... köyünde bulunan,etrafı 100, 101, 102, 174, 175, 177, 178, 272 ve 524 sayılı parseller ile çevrili yaklaşık 40.000 m² tarlanın taşlık ve sürülmeyen yer vasfında olduğu gerekçesiyle tescil harci bırakıldığını, tarlanın yaklaşık 25 yıldır davacının zilyetlik ve tasarrufu altında olduğunu,dava konusu yerin davacı tarafından taşlardan temizlenerek, sürülemeyen yerler düzeltilerek tarımsal araziye çevrildiğini ileri sürerek, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuş; davalı ... vekili, davanın kabulüne karar verilecek ise davacı adına tescile imkan olmayan kısmın da Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.03.2018 tarihli ve 2014/1063 Esas, 2018/331 Karar sayılı kararıyla;kazandırıcı zamanaşımı ile taşınmaz iktisabına ilişkin yasal koşulların, dava konusu (B) harfiyle gösterilen 51.769,71 m² yüz ölçümündeki taşınmaz yönünden oluştuğu, (A) harfiyle gösterilen 11.210,14 m²'lik kısım yönünden ise oluşmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne,fen bilirkişi ... ve jeoloji mühendisi ... ile harita mühendisi ... ... 24.07.2017 tarihli raporlarında (B) harfi ile gösterilen 51.769,71 m² yüz ölçümündeki taşınmazın davacı adına tesciline, (A) harfiyle gösterilen 11.210,14 m² yüz ölçümündeki taşınmaz kısmının ise davalı ... adına tesciline, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi davalı Hazine ve davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulduğunu, davacı yönünden senetsiz araştırması yapılmadığını, bilirkişi raporlarının yetersiz olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili istinaf dilekçesinde özetle; eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulduğunu, imar ihya ve zilyetlikle iktisap şartlarının davacı yönünden oluşmadığını, davacı yönünden senetsiz araştırması yapılmadığını, bu nedenlerle Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.06.2021 tarihli ve 2021/908 Esas, 2021/850 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmaza uygulanan 1984 ve 1992 yıllarına ait hava fotoğraflarında taşınmazın, istinaf başvurusuna konu (B) harfiyle gösterilen 51.769,71 m² yüz ölçümündeki kısmında tarımsal faaliyet bulunduğunun tespit edildiği, zirai bilirkişi raporunda da taşınmazın kuru tarla vasfında olduğunun, tarımsal mekanizasyonu uygun olduğunun belirlendiği, taşınmazın imar ihyası tamamlandıktan sonra, hububat tarımı yapılmak suretiyle, dava tarihinden geriye doğru 20 yılı aşkın bir süredir davacı tarafından davasız ve aralıksız olarak, malik sıfatıyla zilyet olarak tasarruf edildiği, dolayısıyla kazandırıcı zamanaşımı yoluyla taşınmaz iktisabına ilişkin yasal koşulların davacı lehine gerçekleştiği gerekçesiyle davalı ... vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde; davacı yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. ve 17. maddelerindeki imar ihya ve zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin duraksamasız bir şekilde saptanması, sonrasında toplanmış ve toplanacak tüm delillerle birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilldiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1 .3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
2. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir.” hükümlerini içermektedir.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... Belediye Başkanlığı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA;
Aşağıda yazılı 120,60 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalı ... Belediye Başkanlığından alınmasına;
Dosyanın İlk Derece ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
21.06.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.