"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne ilişkin karar, süresi içinde asıl dosya davacısı Hazine ve davalı Sızır Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Kadastro sonucu Gemerek İlçesi, Arpaözü Mahallesi çalışma alanında bulunan 315 ada 5 ve 317 ada 1 parsel sayılı sırasıyla 83.553,05 ve 15.486,66 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan 315 ada 5 parsel sayılı taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı Sızır Belediyesi adına tespit edilmiş, 317 ada 1 parsel sayılı taşınmaz ise kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tarla vasfıyla birleşen dosya davacısı ... adına tespit edildikten sonra, yapılan itiraz üzerine Kadastro Komisyonunca taşınmazın Sızır Belediyesi adına tesciline karar verilmiştir.
I. DAVA
Kadastro komisyonunca aleyhine karar verilen birleşen dosya davacısı ..., çekişmeli 317 ada 1 parsel sayılı taşınmazın babasından kendisine taksimen kaldığı ve lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu iddiasına dayanarak, asıl dosya davacısı Hazine ise çekişmeli 315 ada 5 ve 317 ada 1 parsel sayılı taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olduğu iddiasına dayanarak açmış olup, bu dava dosyası ile eldeki dava dosyasının mahkemece birleştirilerek yargılama yapılmıştır.
II. CEVAP
Davalı Sızır Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; çekişmeli taşınmazların köyün mülkiyetinde olan yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 11.11.2014 tarihli ve 2012/42 Esas, 2014/404 Karar sayılı kararıyla çekişmeli 315 ada 5 parsel sayılı taşınmazın boş durduğu, köylü ya da köy tüzel kişiliği tarafından mülkiyeti kazanacak şekilde tasarrufta bulunulmadığı, kaldı ki mera vasfında bulunan taşınmazların zilyetlik hükümlerine göre kazanılmasının mümkün olmadığı belirtilerek bu parsele yönelik Hazine tarafından açılan davanın kabulü ile çekişmeli taşınmazın mera vasfıyla özel siciline kaydedilmesine karar verilmiş, çekişmeli 317 ada 1 parsel sayılı taşınmaz yönünde yapılan inceleme sonucunda, taşınmazın birleşen dosya davacısı ...’a babasından kaldığı, babasına da dedesinden kaldığı, sağlığında babasının kullandığı, ölümü üzerine davacı tarafından kullandığı, böylece 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14.maddesinde öngörülen kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme koşullarının davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle Hazinenin 317 ada 1 parsele yönelik açmış olduğu asıl davanın reddi ile, birleşen dosya davacısı ...’ın açmış olduğu davanın kabulü ile çekişmeli taşınmazın davalı Sızır Belediye Başkanlığı adına olan tapu kaydının iptali ile birleşen dosya davacısı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde 317 ada 1 parsele yönelik asıl dosya davacısı Hazine vekili ve çekişmeli 317 ada 1 ve 315 ada 5 parsele yönelik davalı Sızır Belediye Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
2.1. Asıl dosya davacısı Hazine vekili, temyiz dilekçesinde özetle, delillerin takdiri ve olaya uygulamasında hataya düşüldüğünü, çekişmeli 317 ada 1 parselin özel mülkiyete konu olamayacağını belirterek, Gemerek Asliye Hukuk Mahkemesi 2012/42 Esas, 2014/404 Karar sayılı kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.2. Davalı Sızır Belediye Başkanlığı vekili, temyiz dilekçesinde özetle, delillerin takdiri ve olaya uygulamasında hataya düşüldüğünü, çekişmeli 315 ada 5 parselin mera vasfında olmadığı ve özel mülkiyete konu olabilecek olan yerlerden olduğu, bu yerin uzun yıllardır köy tarafından kullanıldığı; çekişmeli 317 ada 1 parselin ise uzun yıllardır köyün uhdesinde olduğu ve birleşen dosya davacısı ... lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığını belirterek Gemerek Asliye Hukuk Mahkemesi 2012/42 Esas, 2014/404 Karar sayılı kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yörede yapılan kadastro sırasında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı Sızır Belediye Başkanlığı adına tespit ve tescil edilen çekişmeli 315 ada 5 ve 317 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar hakkında davacı Hazine tarafından devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olduğu gerekçesiyle; 317 ada 1 parsel sayılı taşınmaz hakkında davacı ... tarafından zilyetlikle mülk edinme koşullarının lehine oluştuğu iddiasına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davasıdır.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun “Tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların tespiti” başlıklı 14. maddesinde; “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.’’ Olağanüstü zamanaşımı yolu ile taşınmaz mülkiyetinin kazanılması ve taşınmazın zilyedi adına tespitine ilişkin temel koşulların 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Buna göre; tapuda kayıtlı olmayan bir taşınmaz, aralıksız ve nizasız yirmi yıllık süreyle malik sıfatı ile elinde bulunduran ve zilyedi olan kişi adına tespit ve tescil edilecektir.
3.2.2 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun ve 17. maddesi, ‘’– Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir.’’
3.2.3 Zilyetlik, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 973. maddesinde, "Bir şey üzerinde fiilî hâkimiyeti bulunan kimse onun zilyedidir. Taşınmaz üzerindeki irtifak haklarında ve taşınmaz yüklerinde hakkın fiilen kullanılması zilyetlik sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Bir şeye malik olmayan kimsenin zilyetliği zamanla o şeyin mülkiyetinin kazanılmasını sağlayabilir. Mülkiyetin kazanılma sebeplerinden biri olan zilyetliğin konusu ancak maddi şeylerdir. Zilyetliğin tanımında da görüleceği gibi, zilyetlik olması için bir şeyin bulunması ve ayrıca o şey üzerinde fiili hâkimiyetin kurulması ve kullanılması gerekir (İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.12.1998 tarihli ve 1996/4 E., 1998/3 K. sayılı kararı).
3.2.4 Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi gereğince zilyedi lehine taşınmazın tespiti koşullarına ilişkin yapılan açıklamaların yanında, 3402 sayılı Kanun'un "Hazine adına tespit" başlıklı 18. maddesinde;
"Yukarıdaki maddelerin hükümleri dışında kalan ve tescile tabi bulunan taşınmaz mallar ile tarım alanına dönüştürülmesi veya ekonomik yarar sağlanması mümkün olan yerler Hazine adına tespit olunur.
Orta malları, hizmet malları, ormanlar ve Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da bir kamu hizmetine tahsis edilen yerler ile kanunları uyarınca Devlete kalan taşınmaz mallar, tapuda kayıtlı olsun olmasın kazandırıcı zamanaşımı yolu ile iktisap edilemez" hükmüne yer verilmiştir.
3.2.5 3402 sayılı Kanun'un 18. maddesinden önce gelen 13, 14 ve 17. maddelerinde mülkiyet hakkının tespitine ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Kanun'un önceki maddelerinde özel veya tüzel kişiler adına taşınmaz malların tespit ve tescil şartlarına yer verilmişken, Kanun'un 18/1. fıkrası ile bunların dışında kalan ve tescile tabi olan malların Hazine adına tespit ve tescil edileceği, diğer bir deyişle özel ve tüzel kişiler lehine iktisap şartları oluşmayan malların Hazineye ait olması esası getirilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında ise kamunun yararlanmasına mahsus orta malları ile hizmet mallarının (3402 sayılı Kanun'un m. 16/1), ormanların (6831 sayılı Orman Kanunu m. 1 vd), devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da (TMK'nın m.715) kamu hizmetine tahsis edilmeyen yerler ile kanunlar uyarınca devlete kalan yerlerin olağanüstü zamanaşımı zilyetlik yolu kazanılamayacakları açıkça ifade edilmiştir.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Gemerek ilçesi, Sızır Kasabası (Arpaözü Mahallesi) çalışma alanında bulunan 315 ada 5 parsel sayılı taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı Sızır Belediyesi adına, 317 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ise kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tarla vasfıyla birleşen dosya davacısı ... adına tespit edildikten sonra, yapılan itiraz üzerine Kadastro Komisyonunca taşınmazın Sızır Belediyesi adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
3.3.2. Davacı Hazine, çekişmeli 315 ada 5 ve 317 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar hakkında davacı Hazine tarafından devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olduğu gerekçesiyle; 317 ada 1 parsel sayılı taşınmaz hakkında davacı ... tarafından zilyetlikle mülk edinme koşullarının lehine oluştuğu iddiasına dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır.
3.3.3 Mahkeme tarafından mahallinde keşif yapılmış, bilirkişi raporları alınmış, tarafların gösterdiği deliller toplanmış ve yazılı şekilde karar verilmiştir.
3.3.4 Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararın (III) numaralı bendinde yer verilen yerel mahkeme kararının gerekçesinde belirtilen yasal ve hukuksal gerekçeye göre, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ:
Hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak karar verilmiştir. Davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 36/A maddesi uyarınca peşin yatırılan harcın talep halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.