"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin kararın, taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu kabul edilmiş, İlk Derece Mahkemesi kararı HMK'nın 353/1.b.2. maddesi gereği kaldırılarak davanın reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, davalı Belediyenin 3030 sayılı Yasa'nın geçiçi 2. ve aynı Yasa'nın 6/A fıkrası dışında kalan tüm gayrimenkulleri Bakırköy Belediye Başkanlığına devretmesi gerekirken devretmediğini ileri sürerek, 278 ada 38 ve 126 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile yol alanında kalması sebebiyle yol olarak tapudan terkinine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, dava konusu taşınmazların 3030 sayılı Yasa'nın geçiçi 2. maddesi gereği devredilecek taşınmazlar arasında yer almadığını, dava konusu parsellerin yapısının değiştiğini, Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/563 Esas sayılı dosyasında 126 sayılı parsel için ana arterde kaldığı belirtilerek davanın reddedildiğini, 38 sayılı parsel için ise el atmaya son verildiğinden davanın konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Bakırköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30/06/2020 tarihli ve 2013/393 E., 2020/105 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların ... hudutları dahilinde bulunduğu, 278 ada, 126 parsel sayılı taşınmazın 2014 yılından itibaren ve halen ana arter listesinde olduğu, dava konusu 278 ada 38 parselin ise, Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/204 E. sayılı dosyasında alınan 25/06/2014 tarihli raporda belirlendiği üzere, krokide (A) harfi ile gösterilen Florya Caddesi üzerinde yola terki gereken alanının 17,952 m2, krokide (B) harfi ile gösterilen Güven Sokak üzerinde yola terki gereken alanın 22,223 m2 ve (C) harfi ile gösterilen Cami Girişi Sokak üzerinde yola terki gereken alanın 8,620 m2 olduğu, krokide (A) harfi ile gösterilen kısmın Florya Caddesinde olup, ana arter niteliğinde, (B) ve (C) harfleri ile gösterilen kısımların ise ara arter niteliğinde olduğu ve Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesince kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemi ile açılan bu davada, bu bilirkişi raporu ve krokiye göre karar verilerek, kararın kesinleştiği gerekçesiyle, 126 parsel yönünden davanın reddine, 38 parsel yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
2.1. Davacı vekili, Mahkemece reddine karar verilen 126 parsel sayılı taşınmazın 1/1000 ölçekli Florya uygulama imar planında küçük bir kısmının ayrık nizam konut alanında kaldığını bu kısmın 127 parsel ile tevhid şartı bulunduğunu, bir kısmının yol alanında kaldığını, yol alanında kalan kısmın terkin edilmesi gerektiğini, müvekkili Bakırköy Belediye Başkanlığının 3030 sayılı Yasa'nın geçici 2. maddesi ve 6. maddesinin (A) fıkrası dışında kalan tüm gayrimenkulleri Bakırköy Belediyesi Başkanlığına devretmesi gerektiğini ileri sürerek, davanın reddine ilişkin hükmün kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
2.2. Davalı vekili, Mahkemece kabulüne karar verilen 38 parsel sayılı taşınmaz için Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/204 E., 2016/358 K. sayılı kararı ile kesin hüküm bulunduğunu, bu hususun Mahkemece dikkate alınmadığını, davacının iddiasının aksine mülga 3030 sayılı Kanun ile Büyükşehir Belediyelerine, ilçe belediyelerindeki taşınmaz mallarını devretme yükümlülüğü yüklenmediğini belirterek, kararın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 12/11/2021 tarihli ve 2020/1429 E., 2021/1533 K., sayılı kararıyla; davaya konu taşınmazlara ilişkin davalı ... tarafından eldeki davanın davacısına karşı iş bu davadan önce kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davası açıldığı, mülkiyete ilişkin eldeki davanın sonucu beklenildikten sonra karar verilmesi gerekir ise de iş bu davanın sonucu beklenilmeksizin aynı taşınmazların yol alanında kalan kısımlarına yönelik olarak Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davasının ... lehine sonuçlandığı ve kararın eldeki davada verilen karardan önce kesinleştiği, TMK'nın 705. maddesinin ikinci fıkrasında hangi hallerin tescilden önce taşınmaz mülkiyetinin kazanılmasını sağlayacağının belirtildiği, buna göre; miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyetin tescilden önce kazanıldığı anılan madde hükmü gözetildiğinde 38 parsel yönünden davacının fiilen mülkiyet hakkının sona erdiği, bu parsel yönünden koşulları bulunmayan davanın reddi gerektiği, 126 parselin davaya konu kısmının da ana arter niteliğinde olup davalının sorumluluk alanında kaldığı; davanın her iki parsel yönünden de reddi gerektiği gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili, davalının 3030 sayılı Yasa'nın geçici 2. maddesi ve 6. maddesinin (A) fıkrası dışında kalan tüm gayrimenkulleri Bakırköy Belediye Başkanlığına devretmesi gerektiğini, 126 parsel sayılı taşınmazın 1/1000 ölçekli Florya uygulama imar planında küçük bir kısmının ayrık nizam konut alanında kaldığını, bu kısmın 127 parsel ile tevhid şartı bulunduğunu, bir kısmının yol alanında kaldığını, yol alanında kalan kısmın terkin edilmesi gerektiğini, 38 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili 3194 sayılı İmar Kanunu 18. madde uygulamasının yapılmadığını, imarda yol alanında kalan taşınmazların yol olarak terkin edilmesi gerektiğini, kesinleşen Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesi kararına karşı yargılamanın yenilenmesi ve bedelin istirdadı için kanuni yollara başvuru haklarının her zaman mevcut olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 3030 sayılı Yasa'dan kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.”,
3.2.2. 3030 sayılı Kanun'un büyükşehir belediye başkanlığının görevlerine ilişkin 6. maddesinde;
A) Büyükşehir yatırım plan ve programlarını yapmak,
B) Büyükşehir nazım imar programlarım yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak ilçe belediyelerinin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları tatbikat imar planlarını onaylamak ve uygulanmasını denetlemek,
C) Büyükşehir dahilindeki mevtan, bulvar, cadde ve anayolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak ve kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek,
D)Yolcu ve yük terminalleri, katlı otoparklar yapmak, yaptırmak işletmek veya işlettirmek,
F) Yeşil sahalar, parklar ve bahçeler yapmak, sosyal ve kültürel hizmetleri yerine getirmek, spor, dinlenme, eğlence ve benzeri yerleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek”,
3.2.3. 3030 sayılı Kanun'un geçici 2. maddesinde; "Bu Kanun ile büyükşehir belediyesi statüsüne dönüştürülmüş bulunan belediyelerin, ana hizmet bina ve tesisleri ile 6. maddenin (A) fıkrasında belirtilen hizmetlere bırakılması gerekenler hariç, her türlü tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ile bunlara ait hak ve borçlar belediye sınırları esas alınmak suretiyle ilçe belediyelerine devredilir." hükümlerine yer verilmiştir.
3.3. Değerlendirme
(IV/3) numaralı paragraftaki gerekçeler yerinde bulunmakla, dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 16/05/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.