"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/72 E., 2021/76 K.
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı Vakıf vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, davacı köy ve vakıf adına kayıtlı olan 113 ada 1 - 115 ada 1- 116 ada 1 ve 114 ada 1 parsel sayılı taşınmazların hali arazi olarak tespit edildiğini, ancak bu taşınmazların aslen davacı Köy ile köyü içine alan diğer davacı vakıf tarafından kurulduğundan beri çayırlık olarak istifade edilmekte olduğunu, özellikle ve halen ... mevkiinde bulunan 114 ada 1 parselde bulunan yerin kuruluşundan beri yaylak ve çayırlık olarak kullanıldığını, davacı vakfın senedinde söz konusu taşınmazların mahiyetinin belli olduğunu, ancak kadastro tespitinde ehli vukufların yetkin olmamaları sebebi ile hali arazi olarak tespit edildiğini, oysa gerek ... Vakfiyesi senedinde, gerekse ... Köyü Hudut Tespit İdari Kurul Kararlarında buraların davacı Köy tarafından yaylak ve çayırlık olarak kadimden beri kullanıldığının, kullanılmaya devam edildiğinin, yine 114 ada 1 parseldeki mülkün halen ... Köyü yaylası olarak kullanılmakta olduğunun belirtildiğini, yapılacak keşif esnasında da bu hususların ortaya çıkacağını ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı Hazine, cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 14.07.2015 tarihli ve 2014/200 E- 2015/111 K sayılı kararıyla; tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde kural olarak meraların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup bu yerlerin zilyedlikle kazanılmasının mümkün bulunmadığı, ancak mera vasfında olmayan bir yerin koşulları mevcut olduğu takdirde, niteliğine göre zilyetlik ve imar- ihya yoluyla kazanılabileceği, yapılan keşif sonucunda ziraat mühendisi bilirkişisinden dava konusu taşınmazların mera vasfında olup olmadığı yönünde rapor aldırıldığı ve bu doğrultuda dava konusu parsellerin mera vasfında olduklarının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Yargıtay Kapatılan 16.Hukuk Dairesinin 28.06.2018 tarihli ve 2018/3110 E., 2018/4424 K. sayılı kararı ile ; " ... Mahkemece nizalı taşınmazların mera vasfında olmaları karşısında zilyedlikle kazanılmalarının mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı Köy Muhtarlığı ve ... Vakfı müştereken verdikleri dava dilekçeleri ile "çekişmeli taşınmazların hali arazi vasfında olmadığı; kadimden beri davacı Vakfa ait vakfiyenin hudutları içerisinde bulunan nizalı yerlerin çayırlık olduğu hususunun kayden tashihine, çekişmeli 114 ada 1 parsel sayılı (yayla vasfıyla sınırlandırılan) taşınmazın çayırlık ve yaylak olarak kayden tashihi ve Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı Köy ve Vakıf adına tespiti" istemiyle birlikte dava açmış olup uyuşmazlık konusu taşınmazlar hakkındaki taleplerinin; çekişmeli taşınmazların tamamının yayla olarak sınırlandırılması mı olduğu; yoksa bir kısmının yahut tamamının vakfiye kapsamında kalan yayla ve çayırlık olduğunun mu iddia edildiği hususlarında dava dilekçesi açıklattırılarak uyuşmazlığın konusu net olarak belirlenmeli, tarafların bildirdiği tüm deliller toplanmalı bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde tüm deliller toplanarak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Uyuşmazlığın niteliği tam olarak tespit edilmeden hüküm tesisi isabetsizdir" gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 21.09.2021 tarihli ve 2018/72 E., 2021/76 K. sayılı kararı ile; dava konusu taşınmazların mera niteliğinde olduğu, dolayısıyla taşınmazların tapu kayıtlarının iptalinin 4342 sayılı Kanun'a aykırı olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... Zaviyesi Vakfı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Vakıf vekili temyiz dilekçesinde özetle ; gerekçeli kararda 4342 sayılı Mera Kanunu’nun 4/3 üncü maddesine atıfta bulunulduğunu, yine Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 2010/2393 Esas ve 2010/4174 Karar Sayılı İçtihatında belirtildiği üzere “Bu hali ile kamu niteliği gösteren ve tarım arazisi özelliği olmayan yaylakta vakıf kurulabilmesi mümkün olmadığından’’ ibarelerini gerekçe göstererek davanın reddine karar verilmiş ise de verilen bu kararın yasalara ve hakkaniyete aykırılık teşkil ettiğini, gerekçeli kararın hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazların yasalara aykırı olarak yapılan tespitinde tapu sicilinde hukuki vasfının mera veya yaylak değil hali arazi olduğunu, Hazine adına hali arazi olarak yazılan bu yerlerin satışa ya da kiralamaya açık olup kamu malı niteliği taşımadığını, mahalli bilirkişilerin hali arazi olarak hazine adına tescil edilen bu taşınmazların ezelden beri Vakfa ait olmasına rağmen ... Köyü halkının biçenek olarak bu çayırları kullandıklarını beyan ettiklerini, Şiran Kaymakamlığı İdare Kurulu 'nun 1996/207 sayılı kararında da "vakıf fermanında ... köyünün tüm sınırlarının belirlendiğinin " belirtildiğini, dava konusu tüm taşınmazların davacı ... Zaviyesi Vakfı sınırları içinde kaldığını, vakıf senedi olmasına rağmen kadastro tespitinde vakıf adına tescil edilmediğini, kadastro yapılmadan önce davacı Vakıf ve Vakıflar İdaresine hiçbir bildirim yapılmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 6 ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 190 ıncı maddeleri.
4342 sayılı Mera Kanunu'nun 3 ve 4 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 113 ada 1; 115 ada 1; 116 ada 1 ve 114 ada 1 parsel sayılı 102.053.57, 25.691.77; 46.448.97 ve 315.317,12 metrekare yüz ölçümündeki taşınmazlardan 113 ada 1; 115 ada 1 ve 116 ada 1 parsellerin hali arazi vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edildiği; 114 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ise kamu orta malı niteliğinde yayla vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedildiği anlaşılmaktadır.
2.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) geçici 3/2 nci maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (HUMK) uygulanacağı davalar yönünden HUMK’un 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı Vakıf vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Davacı Vakıf vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın, HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla HUMK'un 438 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 346,90 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.