"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : TRABZON BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın, davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusunun gerekçeye yönelik olarak kabulüne dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; tarafların ortak mirasbırakanı ...’in kayden maliki olduğu 5 parça (520, 543, 557, 559, 560 parsel sayılı) taşınmazını kız evlatları olan davacılardan mal kaçırmak amacıyla davalılara ve bir kısım davalıların murislerine devrettiğini, 29/12/1972 tarihinde yapılan işlemin muvazaalı olduğunu ileri sürerek davaya konu taşınmazların tapu kayıtlarının miras payları oranında iptali ile davacılar adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; Kadastro Kanunu'nda öngörülen hak düşürücü sürenin geçtiğini, mirasbırakanın devir tarihinde bankalara ve piyasaya borcunun bulunması nedeniyle taşınmazların 1965 yılında davalı ... ve ... tarafından bedeli ödenerek ipotekli olarak satın alındığını, davalıların alım gücünün bulunduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09/12/2020 tarihli ve 2015/314 E., 2020/324 K. sayılı kararıyla; taşınmazların edinme sebebinin tapulama olduğu, mirasbırakanın kadastro tespitinden sonra ölmesi nedeniyle Kadastro Kanunu’nda öngörülen hak düşürücü sürenin uygulanamayacağı, tanık anlatımlarına göre mirasbırakanın borç içerisinde olduğu ve borcunun davalılar tarafından karşılandığı, devrin karşılıksız ve muvazaalı olduğunun kanıtlanamadığı, ayrıca devirden uzun süre sonra açılan davanın TMK’nın 2. maddesi ile bağdaşmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; muris muvazaasına dayalı davaların süreye tabi olmadığını, mirasbırakanın borçlarının davalılar tarafından ödendiğine yönelik kabulün hatalı olduğunu, bu hususun tanık beyanlarıyla ispatlanamayacağını, davalıların bu hususta yazılı delil sunmadığını, mirasbırakanın ikinci eşinden olan kız çocuklarından mal kaçırma amacıyla hareket ettiğini belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 01/10/2021 tarihli ve 2021/788 E., 2021/959 K. sayılı kararıyla; davacının tanık dinletmekten vazgeçtiği ve iddiasını ispatlayamadığı, aradan uzun zaman geçtikten sonra dava açılması hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilemeyeceğinden, Yerel Mahkemenin TMK’nın 2. maddesine atıfla oluşturulan gerekçesinin usul ve yasaya uygun bulunmadığı gerekçesiyle davacılar vekilinin açıklanan husus dışındaki istinaf itirazlarının esastan reddine, gerekçeye yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile gerekçenin açıklandığı şekilde düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine, yerel mahkeme kararının hüküm kısmında değişiklik yapılmadığından hüküm kısmının aynen muhafazasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; mirasbırakanın borçlarının davalılar tarafından ödendiğine yönelik kabulün hatalı olduğunu, bu hususun tanık beyanlarıyla ispatlanamayacağını, davalıların bu hususta yazılı delil sunmadığını, borcun miktarının ve kim tarafından karşılandığının aydınlatılmadığını, davalıların alım gücünün bulunduğunun ortaya konulmadığını, mirasbırakanın ikinci eşinden olan kız çocuklarından mal kaçırma amacıyla hareket ettiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunu'nun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
3.2.2. Öte yandan, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda, temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığını ispat külfeti 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 190. maddesi ile Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 6. maddesi gereği davacı tarafa aittir.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayanağı olan ve kararın (V/3.2.) numaralı paragrafında açıklanan yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinin yerinde olmasına göre Bölge Adliye Mahkemesince (IV/3.) numaralı paragrafta gösterilen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, 16/05/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.