"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/218 E., 2021/71 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince verilen karar Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar ..., ..., ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Sakarya ili, ...ilçesi, ... köyünde bulunan 144 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davacının kullanımında olduğunu ve taşınmazın davacıya ait tapu kaydı kapsamında kaldığını belirterek tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Sakarya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.10.2015 tarihli, 2015/1109 Esas, 2015/1013 Karar sayılı kararıyla; davanın ölü kişiye karşı açılması nedeniyle dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 08.03.2018 tarihli ve 2015/18197 Esas, 2018/1605 Karar sayılı kararıyla; davanın tapuda malik olan ...’a karşı açıldığı, tapu kaydında davalının ölü olduğuna dair bir ibarenin yer almadığı, bu durumda davacının davalının ölü olduğunu bilebilecek durumda olmadığı belirtilerek Mahkemece 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 115 inci maddesi uyarınca davacıya davasını ...’un mirasçılarına yöneltmesi için imkan tanınması, taraf teşkilinin sağlanarak işin esasına girilmesi gereğine değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının dayandığı tapu kaydının dava konusu taşınmazı kapsadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davalılar ..., ..., ... tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalılar temyiz dilekçelerinde; çekişmeli taşınmazın tapu malikinin ... olduğunu, taşınmazın çok eski yıllardan beri ...’a ait oldunu, kızı ... intikalen geldiğini, taşınmaz üzerinde bulunan su değirmeninin ...’nun babası tarafından kendi amcalarından ve kardeşlerinden kaçırmak için davalıların arazisine sonradan yapıldığını, bu yüzden taraflar arasında niza bulunduğunu, bu nedenle bir kısım davalıların köyü terk etmek zorunda kaldıklarını, dava konusu taşınmazda davacının hakkı bulunmadığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemişlerdir.
3. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 13/A , 14 üncü ve 20 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucunda Sakarya ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan144 ada 1 parsel sayılı taşınmaz, pay tapusu, ifraz, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ... adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Mahkemece, dava konusu taşınmazın davacının dayandığı tapu kaydının kapsamında kaldığı kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamıştır. Davacının dayanağı tapu tüm tedavülleri ile getirilmemiş, tanıklar usule aykırı olarak duruşmada dinlenmiş, davacının dayanak tapu kaydının kapsamı ve dava konusu taşınmazı kimin hangi nedene dayalı olarak ne zamandan beri kullandığı hususları kesin olarak belirlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
3.Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, davacının dayandığı tapu kayıtları ile bu kayıtların tüm geldi ve gittileri ile revizyon durumu mahalli Tapu Müdürlüğü ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığından ayrı ayrı sorulup getirtilerek dosya arasına alınmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır.
Taşınmazın başında yapılacak keşif sırasında, davacının dayandığı tapu kayıtları ile yapılacak araştırmaya göre varsa tapu kayıtlarının haritası/krokisi uygulanıp kapsamı 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 20/A maddesi uyarınca belirlenmelidir. Ancak tapu kayıtlarının haritası/krokisi yoksa, zemine uygun değilse veya uygulama kabiliyeti yok ise bu durumda tapu kayıtlarının sınırlarına itibar edilmeli; bu amaçla dayanak tapu kayıtları tesisinden itibaren tüm tedavülleriyle okunup kayıtta yazılı hudutların yerel bilirkişilerce zeminde gösterilmesi istenilmeli, yerel bilirkişilerin zeminde gösterdiği hudutlar teknik bilirkişiye harita üzerinde işaretlettirilmelidir. Kayıtta yazılı olup yerel bilirkişiler tarafından zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı ve bu suretle kayıtların kapsamı duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilmelidir. Keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri hangi hukuki nedene dayalı olarak ve ne suretle kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalıdır. Yerel bilirkişi ve tanıkların, kayıtların uygulanması ve taşınmazın tasarrufu hususundaki beyanlarının zemine uygunluğu komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; dava konusu taşınmazın davacının dayandığı tapu kayıtlarının kapsamında kalıp kalmadığı duraksamasız olarak belirlenmeli; teknik bilirkişiden uygulanan kayıtların hudutları ile kapsamını belirtir, keşfi takibe imkan verir gerekçeli kroki ve rapor alınmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bir kısım davalıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Alınan peşin harcın temyiz edenlere geri verilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.