"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/180 E., 2021/1396 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul/Asıl ve birleştirilen davanın kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çine Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/124 E., 2020/143 K.
Taraflar arasındaki tescil ve müdahalenin önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın asıl ve birleştirilen dava davacısı Hazine vekili ve asıl dava davalısı ... vekili ve asıl dava davalısı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince asıl dosya davalısı ... vekili ve asıl dosya davalısı ... vekilinin başvurusunun esastan reddine; asıl ve birleştirilen dava davacısı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl dava davalısı ... vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl ve birleştirilen davada davacı Hazine vekili; ... Mahallesinde yer alan ve doğusunda davalı ...'e ait 2017 ada 10 parsel, batısında 217 ada 9 parsel , kuzey ve güneyinde tescilsiz taşınmazlar olan ve tapulama çalışmaları sırasında tescil harici bırakılan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yaklaşık 9.500,00 m2 yüz ölçümlü taşınmazın davalı ... tarafından peyder pey genişletilerek kullanıldığını, davalının bu müdahalesine son verilmesinin zaruri olduğunu, tapusuz yerin Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi için o yerin özel mülkiyete konu olabilecek taşınmazlardan olması gerektiğini belirterek dava konusu taşınmazın Hazine adına tesciline ile davalı ...'in bu taşınmaza yapmış olduğu müdahalesinin önlenmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Asıl dava davalısı ... vekili; gerekli araştırmaların yapılması gerektiğini yasal hasım olduğundan vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilme taleplerinin reddini dilemiştir.
Asıl dava davalısı ... vekili; dava konusu yerin sorumluluk alanında bulunmadığını, husumet yöneltilemeyeceğini, tescil davası olması nedeniyle kamu malı niteliğinde olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... 31.01.2017 tarihli celsede; davaya konu taşınmazın kadimden beri tasarrufunda olduğunu, bu yerin adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu taşınmazın orman sayılan yerlerden olmadığı, krokide (A) harfi ile gösterilen 6.467,71 m2'lik kısmının dava tarihinden geriye doğru 20-25 yıl önce imar ihyasının tamamlandığı, (B) harfi ile gösterilen 1.403,82 m2'lik kısımda imar ihya çalışmasının olmadığı, davalı ...'in her iki bölüme tel örgü çekerek, yığma taş duvar örerek müdahalede bulunduğu, (A) bölümünün 6. sınıf kuru tarım arazisi olduğu, tarımsal amaçla kullanıldığı, kuru tarım yapıldığı; (B) bölümünün % 30-40 eğimli çalılık ve kayalık olduğu, 7. sınıf tarım arazisi olduğu, üzerinde zirai amaçlı kültürel faaliyet bulunmadığı belirlenerek asıl dava yönünden davanın kısmen kabulü ile ... Mahallesinde bulunan ve kadastro teknisyeni ile Harita ve Kadastro Mühendisi tarafından düzenlenen 06.07.2018 havale tarihli bilirkişi raporu ve ekli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 6.467,71 m2 yüz ölçümlü taşınmazın tarla vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, B harfi ile gösterilen 1.403,82 m2'lik alan yönünden tescil davasının reddine;birleşen dava yönünden davanın kabulü ile ... Mahallesinde bulunan ve kadastro teknisyeni ile Harita ve Kadastro Mühendisi tarafından düzenlenen 06.07.2018 havale tarihli bilirkişi raporu ve ekli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 6.467,71 m2 yüz ölçümlü alan ile (B) harfi ile gösterilen 1.403,82 m2'lik alana davalı ...'in vaki müdahalesinin önlenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı asıl ve birleştirilen dava davacısı Hazine vekili, asıl dava davalısı ... vekili,asıl dava davalısı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Asıl ve birleştirilen dava davacısı Hazine vekili istinaf başvuru dilekçesinde; ...Mahallesinde yapılan tapulama çalışmaları sırasında tescil harici bırakılan, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yaklaşık 9.500 m2 yüz ölçümlü taşınmazın Hazine adına tescilini sağlayabilmek amacıyla bu davanın açıldığını, dava konusu taşınmazın davalı ... tarafından peyder pey açılarak genişletildiğini, etrafının çit, çalı ve tel örgü ile çevrilerek kullanılmaya başlandığını, ayrıca taşınmaz üzerinde 10-15 yaşlarında 10 adet zeytin ağacı bulunduğunun da tespit edildiğini, tapusuz bir yerin Hazine adına tapuya kayıt ve tescil edilebilmesi için o yerin özel mülkiyete konu edilebilecek taşınmazlardan olması gerektiğini, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 18 inci maddesi uyarınca dava konusu özel mülk niteliği taşıyan ve ileride niteliği kazanabilecek olan taşınmazın Hazine adına tescilini talep ettiklerini, Mahkemece yapılan keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile davalı ...'in taşınmazın tamamına müdahale ettiğinin açıkça tespit edilmiş olması karşısında, kısmen tescil kararı verilen kısım dışında kalan bölüm yönünden tescil taleplerinin reddine karar verilmesinin yerinde olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Asıl dava davalısı ... vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davanın kabulüne ilişkin kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkillinin davada gerçek anlamda bir taraf sıfatının bulunmaması nedeniyle müvekkili yönünden davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkili yönünden davanın esasına girilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığını, 3402 sayılı Yasa'nın 18 inci maddesine uygun olarak dava konusu taşınmazın ne şekilde tarıma elverişli hale getirildiğinin ispatlanamadığını, bilirkişi raporları arasında çelişki olduğunu, çelişki giderilmeden karar verilmesinin yerinde olmadığını, davanın kısmen reddine karar verilmiş olmasına rağmen, müvekkili belediye lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin de usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Asıl dava davalısı ... vekili istinaf başvuru dilekçesinde; Mahkemece husumet itirazları dikkate alınmadan eksik inceleme neticesinde karar verildiğini, bahse konu taşınmazın 6360 sayılı Yasa gereği oluşturulan Aydın Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından müvekkili idareye devrinin söz konusu olmadığını, davada müvekkili idarenin taraf sıfatının olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı Hazine vekili tarafından davalı ... ve davalı kamu kurumları aleyhine açılan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazın 3402 sayılı Yasa'nın 18 inci maddesi uyarınca Hazine adına tescili ve anılan taşınmaza davalı ...'in haksız el atmasının önlenmesi istemli birleşen davaların yapılan yargılaması sonunda, birleşen davanın kabulü ile krokide (A) ve (B) harfi ile gösterilen bölümlere davalı ...'in vaki müdahalesinin önlenmesine; asıl davanın (A) bölümü yönünden kabulü ile bu kısmın tarla vasfı ile Hazine adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakla birlikte; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 18 inci maddesinde tanımlandığı üzere, anılan Yasa'nın diğer hükümleri dışında kaldığı ve tescile tabi yerlerden olduğu anlaşılan, mevcut durumu itibariyle ekonomik yarar sağlanması mümkün olmamakla birlikte, masraf ve emek sarfı halinde tarım alanına dönüştürülmesi veya ekonomik yarar sağlanması mümkün olan yerlerden olduğu değerlendirilen, fen bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen krokide (B) harfi ile gösterilen 1.403,82 m2'lik taşınmaz bölümü yönünden de davacı Hazine'nin tescil talebinin kabulü ile bu kısmın da çalılık vasfı ile Hazine adına tesciline karar vermek gerekirken, bu kısım yönünden yerinde olmayan gerekçelerle tescil talebinin reddine karar verilmesinde isabet bulunmadığı belirlenerek davalı ... vekili ile dahili davalı ... vekilinin istinaf itirazlarının ayrı ayrı esastan reddine; davacı Hazine vekilinin istinaf itirazının kabulü ile kararın kaldırılarak asıl davanın kabulü ile ... Mahallesinde bulunan ve kadastro teknisyeni ile Harita ve Kadastro Mühendisi tarafından düzenlenen 06.07.2018 havale tarihli bilirkişi raporu ve ekli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 6.467,71 m2 yöz ölçümlü taşınmazın tarla vasfı ile; (B) harfi ile gösterilen 1.403,82 m2 yüz ölçümlü taşınmazın çalılık vasfı ile Hazine adına ayrı ayrı tapuya kayıt ve tesciline, birleştirilen davanın kabulü ile ... Mahallesinde bulunan ve kadastro teknisyeni ... ile Harita ve Kadastro Mühendisi ... tarafından düzenlenen 06.07.2018 havale tarihli bilirkişi raporu ve ekli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 6.467,71 m2 yöz ölçümlü alan ile (B) harfi ile gösterilen 1.403,82 m2'lik alana davalı ...'in vaki müdahalesinin önlenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl dava davalısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl dava davalısı ... vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tescil ve müdahalenin önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 18 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Belediyesi vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.02.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.