"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2368 E., 2022/42 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul - Ret / İstinaf isteminin reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/461 E., 2019/192 K.
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil istekli davada İlk Derece Mahkemesince, davanın davalı Hazine yönünden kabulüne, davalı ... yönünden reddine ilişkin verilen kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalı Hazine vekilinin istinaf isteğinin HMK'nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesinde bulunan 194, 201 ve 203 parsel sayılı taşınmazların yaklaşık 130 dönümlük kısmının davacılar tarafından çekişmesiz ve aralıksız malik sıfatıyla ortaklaşa kullanıldığını, eklemeli zilyetlik süresinin 20 yılı aştığını ileri sürerek dava konusu 3 parça taşınmazdaki 130 dönümlük kısmın 1/3’er paylı olarak davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; kazandırıcı zamanaşımı yoluyla taşınmaz iktisabına ilişkin yasal koşulların oluştuğu gerekçesiyle krokide 194 parselde bulunan B harfi ile gösterilen 19.670,91 m2, C harfi ile gösterilen 27.239,47 m2, 201 parselde bulunan D harfi ile gösterilen 37.567,86 m2 ve 203 parselde bulunan E harfi ile gösterilen 41.316,07 m2 yüz ölçümündeki taşınmazların davalı Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına 1/3’er paylı olarak tesciline, davalı ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosyada 1999 yılına ait hava fotoğrafı ile hazırlanan rapor neticesinde karar verildiğini, imar-ihyanın başladığı ve tamamlandığı tarih ve imar-ihyanın ne surette yapıldığı hakkında ayrıntılı bir rapor hazırlanmadığını, eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; krokide (B), (C), (D) ve (E) harfleriyle gösterilen taşınmazlar yönünden kazandırıcı zamanaşımı yoluyla taşınmaz iktisabına ilişkin yasal koşulların davacılar lehine oluştuğu gerekçesi ile davalı Hazine vekilinin istinaf isteğinin HMK'nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili, istinaf dilekçelerindeki itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 inci maddeleri ile 4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 713 üncü maddesinin birinci fıkrası,
3. Değerlendirme
1. Kadastro çalışmaları sonucunda; dava konusu taşınmazların paftasında 1974 yılında taşlık olarak tespit harici bırakıldığı, 21.11.2016 tarihinde 194, 201 ve 203 parsel sayılı taşınmazlar olarak hali arazi vasfı ile Hazine adına ihdasen tescil edildikleri anlaşılmaktadır. Yapılan araştırma ve incelemenin hükme yeterli olduğunu söyleyebilme olanağı bulunmamaktadır.
2. Mahkemece, yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiş ise de, hükme yeterli araştırma ve inceleme yapıldığını söyleyebilmek mümkün değildir.
3. Somut olayda sadece 1999 yılına ait hava fotoğrafı temin edilerek inceleme yapılmış, 1985 yılına ait hava fotoğrafına ilişkin olarak bilirkişi raporunda saptanan eksikliğin tamamlanıp tamamlanamayacağı araştırılmamış, ayrıca dava konusu taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içermeyen ve taşınmaz bölümünün niteliğinin ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklinin ve süresinin tespiti yönünden hüküm vermeye elverişli olmayan yetersiz ve soyut içerikli ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, bu hususta üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacılar lehine zilyetlikle kazanım şartlarının oluşup oluşmadığı somut olarak ortaya konulmadan yerel bilirkişi ve tanıkların soyut ve yetersiz beyanlara dayanılarak karar verilmiştir.
4. Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle dava konusu taşınmazların davalı Hazine adına ihdasen tescil edildiği tarihten 15-20-25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafının dosya arasına konulması; ondan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişi heyeti ve fotogrametri mühendisi ile ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılması; yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmaz bölümlerinin öncesinin kime ait olduğunun, kimden intikal ettiğinin ve ne şekilde kullanıldığının, imar-ihyaya konu edilip edilmediğinin, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiğinin etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmesi; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliğini, kullanım durumunu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediği hususlarında önceki ziraat bilirkişi raporunu da irdeler şekilde tarımsal niteliğini açıklayan, taşınmaz bölümünün komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle incelenme yaptırılması, taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliklerini, imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor hazırlattırılması; fen bilirkişisine, keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli şekilde harita düzenlettirilmesi; davacılar ve eklemeli zilyetliğine dayandıkları bayileri adına aynı çalışma alanı içerisinde kadastro sırasında belgesiz zilyetlik nedeniyle tespit edilen taşınmaz bulunup bulunmadığının araştırılması; tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yetinilerek yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
VI. KARAR
1. Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.