"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1717 E., 2021/1449 K.
DAVA TARİHİ : 15.10.2018
HÜKÜM/KARAR : Kabul / Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ:...1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/319 E., 2019/322 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile konusu bulunmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde,...ili,...ilçesi,...mahallesi 3974 ada 28 parsel (eski 111 parsel) sayılı taşınmazın Hazineye ait olduğunun tespiti ile ilgili dava açtıklarını,...2. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Hakem Sıfatıyla) 1997/559 Esas, 1999/62 Karar sayılı kararıyla taşınmazın Hazineye ait olduğunun tespit edildiğini, bu kararın tescile yönelik olmaması nedeniyle Tapu Müdürlüğünce tescil işleminin yapılmadığını ileri sürerek, dava konusu 3974 ada 28 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, dava konusu taşınmazın ... Belediyesi adına kayıtlı olduğunu,...Belediyesinin taraf sıfatı bulunmadığını, davacının hakem kararını ilgi tutarak dava konusu taşınmazın adına tescilini ilgili idareden istemesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ...Belediye Başkanlığının tüzel kişiliğinin ortadan kalktığı ve davalı ... Başkanlığına devredildiği, bu sebeple davalının husumete yönelik savunmasının yerinde olmadığı, davacı tarafın dava açmadan önce Tapi Sicil Müdürlüğüne kaydın düzeltilmesi için talepte bulunduğu ancak Tapu Sicil Müdürlüğünün 02.03.2018 tarihli müzekkere cevabıyla talebin yerine getirilemediğinin bildirildiği,...2. Asliye Hukuk Mahkemesinin hakem sıfatıyla yaptığı yargılamada 1997/559 E., 1999/62 K. sayılı kararıyla dava konusu taşınmazın Hazineye ait olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmazın davalı ... adına kayıtlı olmadığını, tüzel kişiliği sona eren...Belde Belediyesi Başkanlığının bazı taşınmazların davalı Belediyeye, bazılarının ise Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kuruluşa devredildiğini, kapatılan Belediyelerin mallarını paylaştırmakla görevli olan merciin...Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu olduğunu, dava konusu taşınmazın mezarlık yapılmak üzere düzenlendiğini, içinde birkaç mezar bulunduğunu bu halde davanın muhatabının Büyükşehir Belediyesi olması gerektiğini, harçtan ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmalarının da hukuka aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6360 sayılı Kanun kapsamında oluşturulan...İli Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 06.04.2021 tarihli, 380 sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın davacı Hazineye devredildiği, 13.04.2021 tarihli tescil işlemi ile Hazine adına tescil edildiği, bu kapsamda davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak konusu bulunmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, Bölge Adliye Mahkemesince yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasının hatalı olduğunu, dava açılmadan önce taşınmazın Hazine adına tescilinin sağlanamadığını, davanın açılmasının hukuken zorunlu olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle, Belediye aleyhine haksız olarak dava açıldığını, yargılamanın başından itibaren taşınmazın kendileri adına kayıtlı olmadığını savunduklarını, davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesine rağmen Belediye lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 331 inci maddesinin ilk fıkrası,
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 36/A maddesi,
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 6 ıncı maddesi,
3. Değerlendirme
1.Bilindiği üzere; Kadastro Kanunu'nun 36/A maddesinde, "Kadastro işlemi ile oluşan tespit ve kayıtların iptali için Devlet veya diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından kayıt lehtarına karşı kadastro mahkemeleri ile genel mahkemelerde açılan davalarda davalı aleyhine vekâlet ücreti dâhil, yargılama giderine hükmolunmaz.
" düzenlemesi mevcut olup, davacının Hazine, davanın kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davası olduğu, yargılama sonucunda yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasının hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacının temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2.Diğer taraftan; HMK'nın 331 inci maddesinde davanın esastan sonuçlanmadığı hallerde yargılama giderlerine ne şekilde hükmedileceğine özel olarak yer verilmiş olup maddenin ilk fıkrasında "Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder." düzenlemesi mevcuttur.
3. Somut olayda, davacı Hazinenin 3974 ada 28 parsel sayılı taşınmazın adına tescilini talep ettiği, davalı Belediyenin davacının hakem kararını ilgi tutarak dava konusu taşınmazın adına tescilini ilgili idareden istemesi gerektiğini belirttiği, yargılama sırasında davacı Hazinenin daha önceki Mahkeme kararının infazını ilgili idareden talebi ile taşınmazın Hazine adına tescilinin sağlandığı ve yargılama sonucunda davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, böylece davalı Belediyenin savunmasında haklı olduğu ve davanın açılmasına da neden olmadığı anlaşıldığına göre, HMK'nın 331 inci ve A.A.Ü.T.'nin 6 ncı maddesi gereğince kendisini vekille temsil ettiren davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi doğru değildir.
Ne var ki, anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK'nın 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı ... vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendine ek olarak "e) Karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T. uyarınca kendisini vekille temsil ettiren davalı lehine 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine" cümlesinin yazılmasına,
Hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Temyiz eden Hazine harçtan muaf olduğundan, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının davalı Belediyeye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.11.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.