"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
DAHİLİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : AVANOS ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusu kabul edilmiş, İlk Derece Mahkemesi kararı HMK'nın 353/1.b.2. maddesi gereği kaldırılarak davanın kabulüne dair verilen karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan babaları ...’ün 4218 parsel sayılı taşınmazını kızı olan davalı ...'e intifa hakkı saklı kalmak kaydıyla satış suretiyle temlik ettiğini, mirasbırakanın taşınmaz satmaya ihtiyacı olmadığı gibi davalının da alım gücü bulunmadığını, ayrıca murisin yaşı itibariyle fiil ehliyeti bulunmadığını, anılan temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tüm mirasçıların payları oranında tapu kaydının iptali ve tescile karar verilmesini istemişler, aşamada taşınmazın temlik edilmesi üzerine HMK’nın 125. maddesi uyarınca ... davaya dahil edilmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ..., taşınmazı bedelini ödemek suretiyle satın aldığını, ayrıca mirasbırakana baktığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
2. Dahili davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Avanos Asliye Hukuk Mahkemesinin 30/05/2019 tarihli ve 2017/217 E., 2019/417 K. sayılı kararıyla; adli tıp raporuna göre mirasbırakanın temlik tarihinde fiil ehliyeti bulunduğu, tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamından mirasbırakanın dava konusu tek taşınmazını satmaya ihtiyacı olmadığı, davalı ...’in yargılama aşamasında taşınmazı akrabası olan dahili davalı ...’e satmış olmasına karşın taşınmazda oturmaya devam ettiği, mirasbırakan tarafından yapılan temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu, davalılar arasındaki temlikin de muvazaalı olduğu kanıtlandığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davalı ... vekili, kararın hukuka aykırı olduğunu, taşınmazın üçüncü kişiye devredildiğini ve davanın alacak davasına dönüştüğünü, kararın bozulması gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 09/12/2021 tarihli ve 2019/1729 E., 2021/2302 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın mirasbırakan tarafından davalı kızı ...'e mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak temlik edildiği, yargılama aşamasında taşınmazı temlik alan ...’ün iktisabının da iyiniyetli olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş olmasında kural olarak isabetsizlik bulunmadığı, ancak davadaki talebin terekeye iade istemine ilişkin olduğu gözetildiğinde taşınmazın tamamının değeri üzerinden harç alınması gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun bu yönden kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı ... vekili, müvekkilinin taşınmazı bedelini ödemek suretiyle satın aldığını ayrıca mirabırakana baktığını, taşınmazın müvekkili adına kayıtlı olmaması nedeniyle davanın konusuz kaldığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinin yerinde olmasına göre, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK'nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı 8.156,79 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 26/09/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olmak üzere karar verildi.