"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/170 E., 2021/1005 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında görülen kadastro harici bırakılan yerin tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle, Diyarbakır ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan ve tespit dışı bırakılan taşınmaz bölümlerinin 25-30 yıldır davacılar tarafından zilyet edildiğini öne sürerek davacı adına tescilini talep etmiş; ... aşamada davaya müdahil olarak katılıp adına tescil isteğinde bulunmuştur.
II. CEVAP
Davalı Hazine, Büyükşehir Belediyesi ve ... Belediyesi vekilleri cevap dilekçesinde ve duruşmalardaki beyanlarında özetle; davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 2008/653 Esas, 2013/692 Karar sayılı kararı ile; davacının davasının kısmen kabulü ile; Diyarbakır ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan ve tespit dışı bırakılan fen bilirkişisinin 13.05.2013 tarihli raporunda ve ekli haritasında sınırlarını göstermek suretiyle belirttiği ve kroki 1'de (B) ile gösterdiği 4.485,38 metrekarelik kısmın müdahil davacı ... adına tapuya tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine, Diyarbakır ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan ve tespit dışı bırakılan fen bilirkişisinin 13.05.2013 tarihli raporunda ve ekli haritasında sınırlarını göstermek suretiyle belirttiği ve kroki 2'de (E) ile gösterdiği 23.722,05 metrekarelik kısmın davacılar Aziz, Mahmut, Abdullatif, Mehmet, Seyfullah, İsmail adlarına eşit paylı olarak tapuya tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi, 2015/19579 Esas, 2016/189 Karar sayılı, 26.01.2016 tarihli kararı ile; taşınmazın vasfının tespitinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarının yöntemine göre uygulanmadığı, ziraat bilirkişi raporunun kısa, gerekçesiz ve soyut nitelikte, imar-ihya ve zilyetlik olgusunun değerlendirmesi bakımından son derece yetersiz olduğu, yapılması gerekenin taşınmazın imar planına alındığı tarihten geriye doğru üç ayrı evreye yönelik 15-20-25 yıl öncesine ait dava konusu taşınmazın bulunduğu yere ilişkin stereoskopik hava fotoğraflarının dosya arasına konulması, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları, 3 kişilik zirai bilirkişi kurulu, fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla keşif yapılması"gerekçesiyle hüküm bozulmuş; bozma sonrasında 2016/550 esasına kaydedilen davada ...'nin davası tefrik edilerek 2021/170 esasına kaydedilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazın fen bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen 4.265,044 m2 lik kısmın dosya kapsamında dinlenen tanık ve mahalli bilirkişi beyanları ile davacı tarafından taşlardan temizlenip, sürülüp imar ihya edilerek tarım arazisi olarak uzun yıllar kullanıldığı, bu beyanların hava fotoğrafları ile de desteklendiği, davacı lehine kazandırıcı zamanaşımına dayalı tescil şartlarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; ... ilçesi, ... mahallesinde bulunan ve tespit harici bırakılan 15.10.2021 havale tarihli bilirkişi raporu ve eki krokisinde (A) harfi ile gösterilen 4.265,044 m2 lik kısmın davacı adına tapuya tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ile davalı ... Belediyesi Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle, yargıtayın içtihatlarına göre eksik araştırma ile karar verildiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Belediyesi vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın belediye ile alakası bulunmadığını belediye yönünden ret kararı verilmesi gerektiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro harici bırakılan yerin tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 17 inci maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Dava konusu taşınmaz, Diyarbakır ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde 1971 yılında yapılan kadastro sırasında "taşlık" vasfıyla tescil harici bırakılmıştır.
2.Ancak, Mahkemece zilyetlikle kazanım şartları davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, iki kişilik harita ve jeodezi bilirkişi raporunda, kadastro paftasının ölçeği ve hava fotoğrafının ölçeği eşitlendikten sonra çakıştırılmadan ve steteoskopik inceleme yapılmadan, hava fotoğrafları üzerinde farazi şekilde taşınmazın tarım arazisi vasfında olduğunun rapor edilmiştir.
3. Hal böyle olunca, dosyanın 3 kişilik Harita ve Jeodezi Bilirkişi kuruluna tevdii ile taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması ve ölçeklerini eşitlemek suretiyle hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle ve temin edilebilecek en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, taşınmazın kuzeyinde bulunan davacının da hissesinin bulunduğu taşınmaz ile bir bütün halinde kullanılıp kullanılmadığı, taşınmazın taşlık-çalılık gibi imar ihyaya muhtaç olan yerlerden mi yoksa boş (hali) nitelikte mi bulunduğu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren başladığı hususlarında ayrıntılı rapor düzenlemesi istenilmeli; bundan sonra taşınmazın öncesine ait niteliği doğru şekilde belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Değinilen hususlar gözetilmeden yazılı olduğu üzere karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün, 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı ...'na iadesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
02.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.