"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : HEKİMHAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tazminat takyidatların kaldırılması davası sonunda, Bölge Adliye Mahkemesince davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine ve takyidatlatların kaldırılması istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına ilişkin olarak verilen karar, süresi içinde davalı Hazine ve ihbar olunan Sosyal Güvenlik Kurumu vekilleri tarafından temyiz edilmekle; dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, davalılar Kuluncak Tapu Müdürlüğü ve ... aleyhine açtığı davada, Malatya ili, Kuluncak ilçesi, Kaynarca köyünde bulunan 105 ada 30 parsel sayılı taşınmazın 28.08.1988 tarihinde yapılan kadastro çalışmalarında adına tespit ve tescil edildiğini, ancak davalı ...’ın isim benzerliğinden yararlanarak ve tapu memurunun kusurlu davranışları ile taşınmazı adına tescil ettirdiğini belirterek, davaya konu taşınmazın davalı ... adına oluşturulan tapu kaydının iptali ile adına tesciline, taşınmaz üzerine davalı ...’ın borçlarından dolayı konulan ipotek ve hacizler nedeni ile uğramış olduğu zararın giderilmesi amacı ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak koşulu ile 10.000-TL tazminatın her iki davalıdan tahsiline, davanın ipotek sahipleri ile haciz alacaklılarına ihbarını talep etmiş, ıslah olarak nitelediği 23.10.2019 tarihli dilekçe ile taşınmaz üzerindeki tüm takyidatların kaldırılmasını istemiş, son celsede tazminat talebinden feragat etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; usulüne uygun tebligata rağmen yargılamaya katılmamış, davaya cevap vermemiştir.
2. Davalı Hazine, üçüncü kişinin ağır kusuru nedeniyle sorumluluklarının bulunmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince; davalı ...’in, tapu kayıt malikinin ismi ile annesinin ismi arasındaki benzerlikten faydalanarak taşınmazı adına yolsuz olarak tescil ettirdiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya teciline, tazminat talebinin reddine, taşınmaz üzerindeki takyidatların kaldırılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ihbar olunan Sosyal Güvenlik Kurumu vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesince; takyidatların kaldırılmasına yönelik usulünce açılmış bir dava bulunmamasına rağmen ıslah isteğinin kabulü ile bu konuda karar verilmesi hatalı olduğu gibi, davada taraf olmayan ihbar olunanlar aleyhine hüküm oluşturulması, tazminat talebinin feragat nedeni ile reddi yerine esastan reddine karar verilmesi, davalı ... aleyhine açılan tapu iptali ve tescil davasının kabul edildiği ve davalı Kuluncak Tapu Müdürlüğü (Hazine) aleyhine açılan tazminat davası reddedildiği halde, hüküm fıkrasının 4 no.lu bendinde yargılama giderinin davalı ...’dan tahsili yerine infazda tereddüt oluşturacak şekilde hangi davalıdan alındığı belirtilmeden "yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine" şeklinde hüküm oluşturulması, davaya konu taşınmazın dava tarihi itibarı ile değerinin keşfen 147.978,15 TL olarak tespit edildiği ve bu miktar üzerinden harç tamamlandığı halde, eksik nispi karar ve ilam harcına hükmedilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b/2 maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle düzeltilerek yeniden esas hakkında kararla tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne, tazminat talebinin feragat nedeni ile reddine, taşınmaz üzerindeki takyidatların kaldırılması talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve ihbar olunan SGK vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 22.12.2021 tarihli, 2021/7373 E., 2021/8168 K. sayılı kararıyla; "...dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, tapu iptali ve tescil isteğinin kabulü ve usulünce açılmış bir dava bulunmadığından takyidatların kaldırılmasına yönelik talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Davacının ve ihbar olunan SGK’nın işin esasına ilişkin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine.
Davacının yargılama gideri ve vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Dava konusu 30 parsel sayılı taşınmaz davacı adına kayıtlı iken ... mirasçılarının talebi üzerine Tapu Müdürlüğünün hatalı işlemi neticesinde intikalin yapıldığı, söz konusu işlemin davacıya yönelik haksız fiil niteliği taşıdığı ve davalı ... adına oluşan kaydın yolsuz tescil niteliğinde olduğu gözetildiğinde, hükmün ferisi niteliğindeki yargılama giderleri ve vekalet ücretinden kayıt maliki davalı ... ile birlikte işlemi tesis eden diğer davalı Tapu Müdürlüğünün de sorumlu tutulması gerektiği açıktır. Hal böyle olunca, davalıların yargılama giderinden müteselsilen sorumlu olduğu gözetilerek karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.’’ gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
3. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesince; bozma kararındaki gerekçeler benimsenmek suretiyle, tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne, tazminat talebinin feragat nedeni ile reddine, taşınmaz üzerindeki takyidatların kaldırılması talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Bölge Adliye Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Tapu Müdürlüğü adına Hazine vekili ve ihbar olunan SGK vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
5.1. Davalı Tapu Müdürlüğü adına Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davacı tarafın herhangi bir itirazının bulunmadığını, davacı istinaf talebinde bulunmadığından davalı İdare lehine usuli kazanılmış hak oluştuğunu, davalı İdareye isnat edilebilecek herhangi bir kusur bulunmadığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
5.2. İhbar olunan SGK vekili temyiz dilekçesinde özetle; isim benzerliğinden yararlanılarak haksız bir şekilde davalının adına tescil yaptırdığı iddiasının doğru olmadığını, davacı ile davalı tarafın akraba olup yapılan işlemleri muvazaalı olduğunu, davalı ...’ın cevap dilekçesi sunmadığını, işlemlerin davalının SGK’ya olan borçları nedeniyle mal kaçırmak amacıyla yapıldığını, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5 no.lu bendinde "Davalıların yaptıkları masrafların üzerlerine bırakılmasına" şeklinde hüküm kurulduğunu, ancak kendileri istinaf yoluna başvurdukları için dosyanın bu aşamaya geldiğini, bu nedenle istinaf giderlerinin karşı tarafa yükletilmesi gerektiğini, yargılama giderleri ve vekalet ücreti hesaplamasının da eksik ve hatalı yapıldığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, tazminat, takyidatların kaldırılması istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.”, 1022. maddesinin 1. fıkrasında “ Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.” hükmü düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oysa, oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.
6.3. Değerlendirme
Hükmüne uyulan (V/2) no.lu paragrafta belirtilen bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapıldığı Bölge Adliye Mahkemesinin 04/02/2021 tarihli kararında yargılama gideri yönünden infazda tereddüt oluşturacak şekilde hüküm kurulduğu gerekçesi ile istinaf isteminin kabul edildiği; öte yandan, 31/10/2019 tarihli İlk Derece Mahkemesi kararında yargılama giderinin “Davalıdan alınarak davacıya verilmesine” şeklinde kurulan hükümde, yargılama giderinden açıkça hangi davalının sorumlu olduğunun belirtilmediği, bu durumda hükmün infazı aşamasında her bir davalının eşit oranda yargılama giderinden sorumlu tutulacağının kabulü gerektiği, buna göre İlk Derece Mahkemesi kararının yargılama gideri yönünden davalı Tapu Müdürlüğü lehine usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı dikkate alınarak (V/3) no.lu paragrafta belirtildiği şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davalı Tapu Müdürlüğü adına Hazine vekili ve ihbar olunan SGK vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün HMK'nın 370. maddesi gereğince ONANMASINA, temyiz eden davalı ve ihbar olunan SGK harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına 19/10/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.