"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : KONYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : AFYONKARAHİSAR 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davası sonunda Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen 11.04.2022 tarihli ve 2022/512 Esas, 2022/724 Karar sayılı karar yasal süre içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde, davalı ile bir müddet birlikte yaşadıktan sonra evlendiklerini, halen boşanma aşamasında olduklarını, davalının evlenmeden önce dava konusu 8 parsel sayılı taşınmazdaki 5 numaralı bağımsız bölümün kendisine devrini istediğini, huzur ve mutluluk bulmak için bunu kabul ettiğini, devrin bağış olduğunu, intifa hakkını kendi üzerinde bıraktığını ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde, davacı ile 10 yıldır evli olduklarını, dava konusu taşınmazın ½ payının evlenmeden önce kendisine devredildiğini, kalan ½ payın ise 2017 yılında devredildiğini, mutlu bir yuva kurma amacıyla davacı ile evlendiğini ancak evliliğin çekilmez hale geldiğini ve boşanma davalarının devam ettiğini, bağıştan rücu şartlarının oluşmadığını, davacının kanser hastası olduğunu öğrenmesi ile değiştiğini, öleceksin taşınmaz çocuklarına kalmasın, tapuyu geri ver diye kendisine baskı uyguladığını, davacının taşınmazı almak istemesinin tek nedenin kendisinin kanser hastası olması olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiş, davacı tarafın istinafı üzerine Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından yemin delilinin hatırlatılmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusun kabulü ile hükmün kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, Mahkemece kaldırma kararı uyarınca işlem yapılarak davalının yeminde taşınmazı bağış olarak aldığını ve bedel ödemediğini ikrar ettiği, görünüşteki işlem ile iradenin farklı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davalı istinaf dilekçesinde özetle, kararı kabul etmediğini, muvazaadan söz edebilmek için tarafların muvazaalı işlemi sırf üçüncü şahısları aldatmak için yaptıklarına ve kendi aralarında hüküm ifade etmeyeceğine dair bir anlaşma yapmaları gerektiğini, aralarındaki bağış sözleşmesinin hüküm ifade etmeyeceği yönünde bir anlaşma yapıldığının kabulünün mümkün olmadığını, davacının davaya konu taşınmazın 1/2 payını 2009 yılında, kalan 1/2 payını ise 2017 yılında kendisine devrettiğini, 2019 tarihinde davacı aleyhine boşanma davası açtığını, bunun üzerine eldeki davanın açıldığını, davacının kötü niyetli olduğunu, hakkın kötüye kullanılması anlamına gelecek şekilde hareket ettiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 11.04.2022 tarihli ve 2022/512 Esas, 2022/724 Karar sayılı kararı ile; davalının yemininde temlikin bağış olarak gerçekleştiğini kabul ettiği, akdin satış suretiyle yapıldığı için genel muvazaa olgusunun ispatlandığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı temyiz dilekçesinde özetle, yapılan devrin hüküm doğurmayacağına ilişkin bir anlaşmaları olmadığını, davanın bağıştan rücu sebebine dayanılarak açılmasının da bunu gösterdiği, işlemin geçerli olduğunu, kendisine devrin satış suretiyle yapıldığını bilmediğini, davacının devri kendi isteğiyle yaptığını, evlenmeden taşınmazın 1/2 payının, evlendikten sonra da kalan payın devredildiğini, evlenmeden bir sene önce birlikteliklerinin başladığını, taşınmazın kendisine bağışlandığını, davacının hakkını kötüye kullandığını, bunu hukuk düzeninin korumaması gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bağıştan rücu hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 140 ıncı maddesinin üçüncü fıkrasında “Ön inceleme duruşmasının sonunda, tarafların sulh veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıkları, sonuç alamadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğu tutanakla tespit edilir. Bu tutanağın altı, duruşmada hazır bulunan taraflarca imzalanır. Tahkikat bu tutanak esas alınmak suretiyle yürütülür.” hükmü düzenlenilmiştir.
3.2.2. Bilindiği üzere, bağıştan dönme (rücu) bağışlayanın tek yanlı, bağışlanana varması gereken beyanıyla geriye etkili (makable şamil) olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlayan koşullu veya mükellefiyetli şekilde bağışta bulunmuşsa, bağışlanandan hukuka, ahlaka aykırı veya imkansız olmadığı sürece 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 291 inci maddesi uyarınca koşul veya mükellefiyetin yerine getirilmesini isteyebilir. Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halinde de TBK'nın 295 inci maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Dosya içeriğinden, davacının dava konusu 3954 ada 8 parsel sayılı taşınmazdaki 5 numaralı bağımsız bölümünün ½ payının çıplak mülkiyetini 27.10.2009 tarihinde, diğer ½ payının çıplak mülkiyetini ise 11.07.2017 tarihinde davalıya satış suretiyle temlik ettiği, tarafların 30.07.2010 tarihinde evlendikleri, 03.10.2020 tarihinde de boşandıkları, eldeki davanın 07.08.2019 tarihinde açıldığı, taraf vekillerinin hazır bulunduğu 11.11.2019 tarihli ön inceleme duruşmasında Mahkemece uyuşmazlığın bağıştan rücu sebebiyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu yönünde tespit yapıldığı ve taraflarca da bu tespite itiraz edilmediği anlaşılmıştır.
3.3.2. Somut olayda, Mahkemece ön inceleme duruşmasında uyuşmazlığın bağıştan rücu nedeniyle tapu iptali ve tescil olarak nitelendirildiği gözetilerek, HMK’nın 140/1. maddesinin 3. bendi gereğince uyuşmazlığın bu hukuki sebep esas alınmak suretiyle çözümlenmesi gerekeceği kuşkusuzdur. Tapu kayıtlarından davalıya 2009 ve 2017 yıllarında yapılan temliklerin satış suretiyle olduğu görülmektedir. Davalı her ne kadar taşınmazı bedelsiz aldığını kabul etmişse de, 2009 yılındaki temlikin evliliği temin amacıyla, 2017 yılındaki temlikin ise minnet duygusuyla yapıldığı gibi, olayda bağıştan rücu şartlarının da bulunmadığı dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken delillerin takdirinde hataya düşülmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
VI. SONUÇ:
Davalı vekilinin, (V/3.3.) numaralı paragrafta açıklanan gerekçelerle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1 maddesi uyarınca Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Afyonkarahisar 3. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 30.11.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.