"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1015 E., 2022/561 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/433 E., 2020/484 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Bölük Köyü Tüzel Kişiliği vekili dava dilekçesinde; kadastro çalışmaları sonucunda dava konusu 189 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı Hazine adına ham toprak vasfıyla tespit ve tescil edildiğini, oysa taşınmazın mera vasfında olup köylüler tarafından 80-90 yıldır hayvan otlatılmak suretiyle kullanıldığını ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile kamu orta malı olarak tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın mera vasfında olmayıp Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ham toprak vasfındaki yerlerden olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu taşınmazın köylüler tarafından hayvan otlatılmak suretiyle kullanıldığı, ziraat mühendisi bilirkişiden aldırılan rapora göre taşınmaz üzerinde geven, kenger, tüsü gibi meraya has bitkilerin bulunduğu ve sınırında bulunan 143 ada 229 nolu mera parselinin devamı niteliğinde olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne, “dava konusu 189 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ham toprak olan vasfının mera olarak sınırlandırılmasına ve mera özel siciline kaydına” karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın mera vasfında olmadığını, Hazine aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin de yerinde olmadığını ileri sürerek re’sen dikkate alınacak sebepler de göz önünde bulundurulup istinaf taleplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu taşınmazın mera niteliği taşıdığı dosya kapsamı itibariyle sabit olup bu hususun Mahkemenin de kabulünde olduğu, ayrıca vekil ile takip edilen davada davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yönelik Yerel Mahkeme kararında usul ve yasaya aykırı herhangi bir yön görülmediği gerekçesiyle davalı Hazinenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16/B ve 18 inci maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 nci maddesi
3. Değerlendirme
1. Kadastro çalışmaları sonucunda Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 189 ada 1 parsel sayılı 1.416.052,23 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve tarım alanına dönüştürülmesi mümkün olan yerlerden olmakla ham toprak vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilince ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Ancak Mahkemece, dava konusu taşınmazın tapu kaydı iptal edilmeden “ham toprak” olan vasfının “mera” olarak sınırlandırılmasına karar verilmesi doğru değildir.
Ne var ki, anılan hususun düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, re’sen yapılan inceleme sonucunda, İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm kısmının 1. fıkrasında yer alan “ham toprak olan vasfının” ibarelerinin hüküm yerinden çıkarılarak, yerine “tapu kaydının iptali ile” ibarelerinin yazılmasına ve hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.12.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.