"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : ISPARTA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, tenkis davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine ilişkin kararın, davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan anneleri ...’ün 1805 ada 386 parsel sayılı taşınmazını mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak davalı gelini ...’e satış suretiyle temlik ettiğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline, olmadığı takdirde tenkis taleplerinin kabul edilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla her bir davacı için 1.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı, dava konu taşınmazda mirasbırakan ve eşinin paylı mülkiyet sahibi olduklarını, mirasbırakanın eşi ölünce mirasçılardan ... tarafından ortaklığın giderilmesi davası açıldığını ve dava sonunda taşınmazın ihale ile satışına karar verildiğini, dava konusu taşınmaz üzerinde mirasbırakana ait evin bulunduğunu, mirasbırakanın taşınmazın yarı payının maliki olduğunu, yapılan ihale üzerine taşınmazın mirasbırakan tarafından satın alındığını, bu satış bedelinin kendisi tarafından ödendiğini, mirasbırakanın kendisine borçlu kalmaması için vefa duygusuyla taşınmazı devrettiğini, temlikteki amacın mal kaçırmak olmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, işlemin gerçek satış olup, temlikin mal kaçırmak amacıyla yapılmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Mirasbırakanın paraya ihtiyacı olmadığını, temlikin mal kaçırmak amacıyla yapıldığını, davalının satış bedelini ödeme gücü bulunmadığı gibi taşınmaz için hiç bir bedel de ödenmediğini, mirasbırakanın son dönemlerinde kanser hastası olup, bakımının davacılar tarafından yapıldığını, davalı tarafça mirasbırakana havale edilen bedelin mirasbırakanın terekesinden çıkmadığını, taşınmazın mirasbırakan tarafından ihale yoluyla satın alınması nedeniyle mirasçı olan paydaşlara da satış bedelinden ödeme yapıldığını,davalının eşinin de ihale bedelinden 16.080,00 TL aldığını, Mahkemece davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilmemesinin doğru olmadığını belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 16/11/2021 tarihli ve 2021/543 Esas, 2021/1655 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazda mirasbırakanın eşi, davacıların babası olan ...’ün 2/3 payının bulunduğu, diğer 1/3 payın mirasbırakan ...’e ait olduğu, mirasbırakanın kızı ... tarafından mirasbırakanın eşi ...'e ait hissede mirasçı olması nedeniyle, ortaklığın giderilmesi davası açıldığı, Mahkemece taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiği, yapılan ihale sonucu mirasbırakan ...’ın taşınmazdaki eşi ...’e ait payı satın aldığı, satış bedelinin ödenmesi için davalının banka havalesi ile ...’a para gönderdiği, işlemin gerçek satış olup temlikin mal kaçırmak amacıyla yapılmadığı, taraflara eşit mesafede yakınlığı bulunan tanık beyanları ile bu durumun teyit edildiği, mirasbırakan ve eşi ... adına kayıtlı bir çok taşınmaz bulunduğu, muvazaa iddiasının ispat edilemediği gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
3.3. Değerlendirme
(III.) ve (IV.3.) numaralı paragraflardaki gerekçeler yerinde bulunmakla, dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre (IV./3) paragrafta yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, 06/04/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.