"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/261 E., 2021/1002 K
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Foça Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/73 E., 2020/49 K.
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın tereke temsilcisi ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı tereke temsilcisi ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Yargılamanın iadesini isteyen davalı ... Eser mirasçıları, Foça Asliye Hukuk Mahkemesinin 1973/163 Esas, 1975/105 Karar sayılı kararı ile 81 ada 10 parsel sayılı taşınmazın mirasbırakan babaları ... Eser'in kullanımında olduğunu, bu yerin mirasbırakan ...’ya babası Nuri’den kaldığını, ancak taşınmazın Rumlardan kalan ve Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerden olduğundan, kazandırıcı zamanaşımı ile iktisabının mümkün bulunmadığından bahisle Hazine adına tesciline karar verildiğini, ancak 27.11.1933 tarihli istinsah varakasının Mahkemeye sunulmadan yargılamanın yapıldığını, mirasbıakan ... Eser'in 28.07.1988 tarihinde Tapu Müdürlüğüne yazmış olduğu dilekçe ile bu belgeyi elde ettiğini ileri sürerek Foça Asliye Hukuk Mahkemesinin 1973/163 Esas, 1975/105 Karar sayılı kararının iptali ile yargılamanın iadesi talebinin kabulüne karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davacı Hazine vekili, 27.11.1932 tarihli istinsah varakasının kararın kesinleşmesinden sonra ele geçirilen yeni bir belge olmadığını, yargılamanın yapıldığı tarihte de Mahkemece istenilmesi halinde ulaşılabilecek belgelerden olduğunu, yargılamanın yenilenmesi şartlarının somut uyuşmazlıkta oluşmadığını belirterek talebin reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.02.2020 tarihli ve 2019/73 Esas, 2020/49 Karar sayılı kararıyla; 27.11.1932 tarihli istinsah varakasının sonradan ortaya çıkmadığını, Kamu Kuruluşunda bulunan ve istenilmesi halinde her an Mahkemece veya ilgilisi tarafından ulaşılabilecek tutanağın yargılama sonrası talepte bulunan tarafından öğrenildiği iddiasının 6100 sayılı HMK'nın 375/(1)-ç maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde tereke temsilcisi ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Tereke temsilcisi ... istinaf dilekçesinde özetle; Foça Asliye Hukuk Mahkemesinin 1973/163 Esas, 1975/105 Karar sayılı dava dosyasında dinlenen tanık ... dava konusu taşınmazın Rum malı olduğunu ifade etmiş ise de, 353 numaralı ek karar ve 19.11.1973 beyannamede “Rumlara ait bir tapuya rastlanılmamıştır” ibaresine yer verildiğini, adı geçen tanığın yargılama sırasında gerçek dışı beyanda bulunduğunu, Mahkemece istinsah varakası çıkartılmadan eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ile talebin kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.10.2021 tarihli ve 2021/261 Esas, 2021/1002 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesince, somut olayda yargılamanın yenilenmesi koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamakla birlikte; 6100 sayılı HMK'nın 377/1-2 nci maddelerinde düzenlenen hükümler dikkate alındığında, yargılamanın yenilenmesi talepleri için öngörülen 10 yıllık genel hak düşürücü sürenin geçmesinden sonra eldeki davanın açıldığı sabit olduğundan davanın hak düşürücü süre yönünden de reddinin gerektiği, zira somut olayda yasada 10 yıllık hak düşürücü sürenin istisnası olarak belirtilen 6100 sayılı HMK'nın 375/1-I bendinde düzenlendiği şekilde tarafları, konusu ve sebebi aynı olan birbirine aykırı olarak kesinleşmiş iki ayrı Mahkeme kararının bulunmadığını, hal böyle olunca davacı ... Eser terekesini temsilen ...'nun istinaf itirazlarının 6100 sayılı HMK'nın 353/1/b-1 nci maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde tereke temsilcisi Ali Ulvi Kancağlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Tereke temsilcisi ..., istinaf dilekçesinde yer alan itiraz nedenlerini yineleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374 üncü ve 375/1-c maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup tereke temsilcisi ... tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Tereke temsilcisinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 210,55 TL bakiye onama harcının temyiz eden tereke temscilcisinden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.