"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar, süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; dosya incelenerek gereği görüşüldü:
I. DAVA
Davacı, dava dışı ....’dan borç aldığını, teminat amacıyla bir kısım taşınmazının da devredildiğini, borcunu ödemek istediğinde fazladan borç yükletildiğini, taşınmazlarının ise davalı ...’ye devredildiğini, davalı ...’nin ağabeyi davalı ... ile birlikte sürekli telefonla kendisini arayarak evine ve ailesinin hayatına kast edecek şekilde tehdit etmeye başladıklarını, devirlerin de bu nedenle yapıldığını ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile adına tescile karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, iddiaların doğru olmadığını, taşınmazların bedeli ödenerek satın alındığını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davalıların davacıya verdikleri parayı tefecilik, tehdit ve zorlama ile tahsil etmek amacı ile sürekli faiz arttırmak sureti ile para tahsiline başladıkları, davacıyı ödeyemeyeceği kadar yüksek borç altına sokarak dava konusu taşınmazların devrini sağladıkları gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesince; iddia ve savunmaya, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere, bu yolla saptanan dava niteliğine ve ceza dosyasındaki kabul edilen maddi vakıa ve buna göre kesinleşen mahkumiyet hükümlerinin içeriği ve dosya kapsamındaki delillerin tahlil ve tartışımına ilişkin hükümde gösterilen gerekçelere göre ikrah sebebiyle tapu iptal-tescil isteminin kabulü yönündeki Mahkeme kararının isabetli olduğu gerekçesi ile davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1. bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairece; "... temyiz aşamasında davacı ..., kimlik tespiti yapılmak suretiyle verdiği 11.10.2019 tarihli dilekçesi ile davadan feragat ettiğini bildirmiştir. Davacının davadan feragata ilişkin beyanının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307 ve 311. maddeleri uyarınca sonuç doğurucu nitelikte olduğu anlaşılmakla; Hukuk Genel Kurulunun 21.11.1981 tarihli ve 1981/2-551 sayılı kararı uyarınca, hükümden sonra ortaya çıkan ve temyiz incelemesine engel oluşturan davadan feragat bakımından hüküm verme yetkisi hükmü veren mahkemeye ait olduğu anlaşılmıştır." gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur
3. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince; feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. İkinci Bozma Kararı
Dairece; "... davacı, 11.10.2019 tarihli dilekçesi ile davasından feragat etmiş, Mahkemece feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de, bozma sonrası yapılan yargılamada davacı davalıların iradesini sakatladığını, feragat dilekçesinin işleme alınmaması gerektiğini, bu hususta tanık ve diğer delillerinin değerlendirilmesini istemiş olup, temyiz dilekçesinde de feragatin gerçek iradesini yansıtmadığını, davanın reddine dair verilen kararın bozulmasını istemiştir.
...Hâl böyle olunca; Mahkemece, feragatin hata, aldatma ve korkutmadan kaynaklandığı iddiasının hadise şeklinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 162. ve 163. maddeleri-önsorun) aynı dava içerisinde her türlü delille ispatının mümkün olduğu gözetilerek, tanıkların dinlenmesi, delil olarak sunulan ceza dosyalarının incelenmesi ve bu yöndeki tüm taraf delillerinin toplanması ile hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi için hüküm bozulmalıdır.’’ gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
6. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince; davacının tehdit ve baskı altında davadan feragat ettiği, iradesi sakatlanan davacının feragat beyanının bu nedenle geçerli olmadığı, davalıların davacıya verdikleri parayı tefecilik, tehdit ve zorlama ile tahsil etmek amacı ile sürekli faiz arttırmak sureti ile para tahsiline başladıkları, davacıyı ödeyemeyeceği kadar yüksek borç altına sokarak dava konusu taşınmazların devrini sağladıkları gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
7. Bozma Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Temyiz Nedenleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararda davacının feragatinin hangi gerekçeler ile geçerli kabul edilmediğinin açıklanmadığını, davacının bu yöne ilişkin yaptığı şikayetin takipsizlik ile sonuçlandığını, davacının feragat iradesinden dönmek için 2,5 ay beklediğini ve bu sürenin normal kabul edilemeyeceğini, kararın bu yönü ile gerekçesiz olduğunu, davacı tanığı ...’ın muvafakatleri alınmadan dinlenilmesinden vazgeçildiğini, anılan tanığın taraflar arasındaki anlaşmayı bilen kişi olduğunu ve dinlenmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
9. Gerekçe
9.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; korkutma (ikrah) hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
9.2. İlgili Hukuk
9.2.1. 6098 s. Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 37. maddesine göre, bir kimse, karşı tarafın veya üçüncü bir kişinin kendisi veya yakınlarının maddi veya manevi varlığına yönelik hukuka aykırı ve esaslı korkutması sonucu yaptığı sözleşme ile bağlı sayılamaz. TBK'nın 38. maddesinde belirtildiği üzere korkutmadan (ikrahtan) söz edilebilmesi için, tehdidin sözleşmeyi yapan kimsenin veya yakınlarının kişilik haklarına veya mal varlıklarına yönelik olması, korkutmaya maruz kalanın sübjektif durumuna göre ağır ve derhal meydana gelebilecek nitelik taşıması, haksız (hukuka aykırı) sayılması, illiyet bağının bulunması, yani sözleşmenin tehdidin yarattığı korku sonucu yapılması zorunludur. Bu koşulların varlığı halinde iradesi sakatlanan taraf, isterse iptal hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırılabilir.
İptal hakkının kullanılması hiçbir şekle bağlı değildir. Korkunun ortadan kalktığı veya aldatmanın öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde sözleşme karşı tarafa yöneltilecek tek taraflı sarih ve zımni bir irade açıklaması ile feshedilebileceği gibi def'i veya dava yoluyla da kullanılabilir. (TBK'nın 39. m.)
9.2.2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 311. maddesi, “Feragat ve kabul, kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hâllerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir.”
9.3. Değerlendirme
Hükmüne uyulan (V/5) no.lu paragrafta belirtilen bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak (V/6) no.lu paragrafta yer verilen şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davalılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 40.149,86 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına, 21/12/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.