"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/442 E., 2017/354 K.
DAVALILAR : ... vekili Avukat ..., Hazine vekili Avukat ..., ... vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : ...
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; ... köyü çalışma alanında bulunan ve dava dilekçesinde sınırlarını belirttiği yaklaşık 4.000 m2'lik taşınmazın tescil harici bırakıldığını, ancak taşınmazı çalılarından ve taşlarından temizleyerek imar-ihya edip yaklaşık 25 yıldır aralıksız kullandığını ileri sürerek taşınmazın adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; davacının dava konusu taşınmazda işgalci olduğunu, 1998-2008 yılları arasında davacıya ecrimisil ihbarnamesi gönderildiğini, davacı lehine imar ihya koşullarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuş, taşınmazın Hazine adına tescilini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.09.2014 tarihli ve 2013/476 E. 2014/673 K. sayılı kararıyla; davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, fen bilirkişi raporuna ekli haritada (A) harfi ile gösterilen 5.251,69 m2 taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı... Belediyesi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 14.04.2016 tarihli ve 2015/5735 E. 2016/4205 K. sayılı kararıyla; ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına husumet yaygınlaştırılıp taraf teşkilinin sağlanması, TMK’nın 713/4 üncü maddesi gereğince yasal ilanların yaptırılması ve bundan sonra tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğine değinilerek karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 21.11.2013 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 5.251,69 m2 taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme sonucunda karar verildiğini, taşınmazın 1985 tarihli hava fotoğraflarında boş olduğunu, 1999 yılından sonra davacının zilyetliğinin başladığını, bu nedenle 20 yıllık sürenin davacı lehine sağlanmadığını, taşınmazda imar-ihya faaliyetlerinin yapılmadığını, zilyetlikle iktisabının mümkün olmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. ... ili, ... mahallesinde bulunan çekişmeli taşınmazın 1964 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tescil harici bırakıldığı, tescil harici bırakılma nedeninin tespit edilemediği anlaşılmaktadır.
2. Somut olayda; Mahkemece, zilyetlikle iktisap koşullarının davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, davacının aynı çalışma bölgesinde belgesizden taşınmaz edinip edinmediği araştırılmamış, komşu taşınmazlara ait kayıtlar getirtilmemiş, taşınmazın imar kapsamına alınıp alınmadığı araştırılmamış, imar-ihya hususunda hiç bir değerlendirmenin yapılmadığı yetersiz jeodezi ve tek kişilik ziraat bilirkişi raporlarıyla yetinilerek karar verilmiştir.
3. Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların kadastro tutanakları ve varsa dayanakları istenmeli, davacının senetsizden edindiği taşınmaz bulunup bulunmadığı denetlenmeli, taşınmazın imar planı kapsamına alınıp alınmadığı, imar planı kapsamına alınmışsa ilk defa hangi tarihte ve hangi imar planı kapsamına alındığı ve imar planının kesinleşme tarihi ilgili Belediyeden sorulmalı, Harita Genel Müdürlüğü WEB sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden(imar planı içerisinde ise bu tarihten) 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilmelidir.
4.Bundan sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek mahalli bilirkişiler, taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından hangi tarihten beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle oluşan çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmelidir.
5. Ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın evveliyatı, toprak yapısı, niteliği ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya konu olup olmadığı, olmuş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarını komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, taşınmaz bölümleri ile çevresinin yakın plan ve panaromik fotoğrafları çektirilip üzerine taşınmaz bölümlerinin sınırlarının işaretlenilmesi istenilmelidir.
6. Jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmaz bölümünün kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle hava fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmaz bölümünün niteliği, taşınmazın imar ihyaya muhtaç olan yerlerden mi yoksa boş (hali) nitelikte mi bulunduğu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olması halinde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve hangi tarihte tamamlandığı, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında rapor düzenlenmesi istenilmelidir.
7. Fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmaz bölümünü, komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor alınmalı; bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir. Değinilen hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.