"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : DİYARBAKIR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 5. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : ÖMERLİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali-tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın açılmamış sayılması kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin karar süresi içinde davacı tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edilmekle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu′nun (HMK) 334/1. maddesindeki koşulların davacı lehine gerçekleştiği dosya içeriğinden anlaşıldığından, davacının adli yardım talebinin kabulüne karar verildi, temyiz itirazı yönünden dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı taraf, 152 ada 84 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinde kendi adına tespit edilmesi gerekirken Hazine adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek, kadastro öncesi nedenle tapu iptali-tescil isteğinde bulunmuştur.
II. CEVAP
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 10/03/2021 tarihli ve 2019/206 Esas, 2021/137 Karar sayılı kararıyla, 6100 sayılı HMK′nın 150. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı taraf istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Dava dilekçesindeki iddialar tekrarlanmış; ayrıca, kendisine masraf ve vekalet ücreti yüklenmesinin doğru olmadığı belirtilip kararın kaldırılması talep edilmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21/03/2022 tarihli ve 2022/440 Esas, 2022/546 Karar sayılı kararıyla davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafça temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
İstinaf dilekçesinde ileri sürülen itirazlar tekrarlanmıştır.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkin olup; davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve masraf ile vekalet ücretinin davacıya yüklenmesi hususları temyiz konusu yapılmıştır.
3.2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu′nun (HMK) 150/2. maddesinde; ″Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelir, diğeri gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine, yargılamaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir veya dosya işlemden kaldırılır. Geçerli bir özrü olmaksızın duruşmaya gelmeyen taraf, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez.″, 150/5. maddesinde ise; ″İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.″ hükümleri düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, aynı Kanun'un 331/3. maddesinde, davanın açılmamış sayılmasına karar verilen hâllerde yargılama giderlerinin davacıya yükletileceği belirtilmiştir.
Öte yandan, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7/1. maddesinde, ″Ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar davanın nakli, davanın açılmamış sayılması, görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi durumunda bu Tarifede yazılı ücretin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra karar verilmesi durumunda tamamına hükmolunur. Şu kadar ki, davanın görüldüğü mahkemeye göre hükmolunacak avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçemez.″ ; 13/1. maddesinde ise, ″Bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için bu Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (7. maddenin ikinci fıkrası, 10. maddenin üçüncü fıkrası ile 12. maddenin birinci fıkrası, 16. maddenin ikinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla) bu Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.″ hükümlerine yer verilmiştir.
3.3. Değerlendirme
Somut olayda, davacının ön inceleme tutanağı düzenlendikten sonraki ilk duruşmaya mazeretsiz olarak katılmadığı ve duruşmaya katılan davalı vekillerinin de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri belirlendiğine göre, yukarıdaki 3.2. bentte değinilen Kanunî düzenlemeler ile Tarife hükümleri gözetilmek suretiyle davanın önce işlemden kaldırılıp süresinde yenilenmeyince de açılmamış sayılmasına karar verilmesinde ve masraflar ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmaktadır.
VI. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle; davacı tarafın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA; aşağıda yazılı 80,70 TL onama harcının davacıdan alınmasına, 20/10/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.