"İçtihat Metni"
+MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/550 E., 2021/1246 K.
HÜKÜM/KARAR : Red/Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/452 E., 2020/375 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacılar vekili; ... ili, Merkez, ... Beldesi ... köyü’nde kain 168 ada 3 parsel, 171 ada 1 ve 7 parsel, 172 ada 4 parsel, 174 ada 1 ve 6 parsel, 175 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kadimden beri köy merası olarak kullanıldığını ancak kadastro çalışmaları sırasında Hazine adına tescil edildiklerini, köy muhtarının dava açmadığını ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile Köy Tüzel Kişiliği adına mera olarak sınırlandırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Hazinesi; çekişmeli taşınmazların mera, yaylak vb. özellik taşınmadığını, davanın reddine karar verilmesini gerektiğini savnmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; meralar hakkında Hazine ve meradan yararlanma hakkı olan köy tüzel kişilikleri ve belediyelerin dava açabileceğini, davanın köy sakinlerinden olan gerçek kişiler tarafından açıldığını, 442 sayılı Köy Kanunu'nun 37/7 maddesi gereğince köyü temsil yetkisinin köy muhtarına ait olduğu, ayrıca davacılardan ...’nun davadan vazgeçtiğine ilişkin dilekçesinin davanın geri alınması mahiyetinde olup davalının açık rızası gerektiğinden ve açık rıza da bulunmadığından bu hususta işlem yapılmadığı gerekçesiyle davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili özetle; muhtarın kendisine verilen görevi yapmaktan kaçındığını, ... Valiliğine yapılan başvurularının reddedildiğini, hak kaybı yaşanmaması için köy sakinleri tarafından dava açılması gerektiğini, çekişmeli taşınmazlardan yararlanan kişilerin hukuki yararlarının ihlal edilmiş olduğunu, hukuki yararlarının bulunduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu taşınmazların Köy Tüzel Kişiliği adına mera vasfıyla tescili istemine ilişkin dava olduğunu, 442 sayılı Köy Kanunu'nun 37/7. maddesi gereğince köyü temsil yetkisinin köy muhtarına ve köy muhtarının hukuki bir engelinin çıkması durumunda ise köy derneğinin seçeceği temsilciye tanındığını, Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle,Yerel Mahkeme ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesindeki taleplerini tekrar ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro tespiti sonucunda davalı adına tescil edilen çekişmeli taşınmazlar hakkında mera ve yaylak iddiasıyla açılan tapu iptali ve mahsus sicile tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun'un 114 üncü ve 115 inci maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 210,55 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına;
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.