"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen, tapu iptali ve tescil istekli davada bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı, 646 ve 712 parsel sayılı taşınmazlarını, yapılmakta olan köy ilkokuluna yer temini için ... Köyü Muhtarlığına temlik etmesi karşılığında, köy merkezindeki taşınmazlardan 4.000 m2'lik yer verileceğine dair 11.03.2004 tarihli İhtiyar Heyeti Kararı alındığını, taşınmazlarını devretmesine karşın yer verilmediğini, yapılan düzenleme ile ... Köy Tüzel Kişiliği’nin kaldırıldığını ve ...Belediyesi’ne bağlandığını, sözlü ve yazılı başvurularının olumsuz sonuçlandığını ileri sürerek İhtiyar Heyeti’nin aldığı karar doğrultusunda 4.000 m2 taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescilini, olmazsa söz konusu 4.000 m2 taşınmazın bedelinin tahsilini, olmadığı takdirde bu taşınmaza eşdeğer davalı ... sınırları içindeki başka bir taşınmazın adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, davacının yaptığı başvurunun Belediye Meclisi Kararı ile reddedildiğini, taşınmazların şartsız olarak bağışlandığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, taşınmazların hibe edilmesi nedeniyle bedelinin talep edilemeyeceği, muayyen olmayan bir taşınmazın da tapusunun istenemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. TemyizYoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 09.09.2019 tarihli ve 2019/3175 E., 2019/4475 K. sayılı kararıyla; “... çekişme konusu 646 ve 712 parsel sayılı taşınmazların davacı tarafından ilköğretim okuluna yer temini için ... Köy Tüzel Kişiliği'ne hibe edildiği, buna karşılık köydeki tapulama harici yerleşim alanında tapulanan yerden 4000 m2 arsa verileceği, bu arsanın davacı ... ve çocukları adına tahsis edilip verileceğine dair Köy Karar Defterinde karar alındığı anlaşılmaktadır. Somut olayda, TBK'nın 297. maddesi gereğince davanın süresinde açılıp açılmadığı değerlendirildikten sonra; dava süresinde açılmış ise Köy Karar Defterinde davacının temlik ettiği taşınmazların karşılığında davacıya 4000 m2 taşınmaz verileceği hususunda alınan karar da değerlendirilmek suretiyle ve yukarıdaki ilkeler gereğince değerlendirme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir..…’’ gerekçesiyle bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 11.11.2021 tarihli ve 2021/201 E., 2021/77 K. sayılı kararıyla; davacının taşınmazı 8 Mart 2004 tarihinde bağışladığı, taşınmazın 20.11.2006 tarihinde ...Belediyesine devrolunduğu, davacının, şartın yerine getirilmesi için ... Belediyesine yaptığı müracatın 09.02.2006 tarihinde reddedildiği, dava tarihinin ise 10.03.2014 tarihi olduğu gözetildiğinde TBK’nın 297. maddesinde ön görülen bir yıllık sürede açılmadığı gerekçesiyle davanın usulden karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, davanın hukuki sebebinin trampa/takas olmasına rağmen Mahkemece hatalı olarak bağış olarak değerlendirildiğini, kaldı ki yapılan işlem bağış olarak nitelendirilse dahi verilmesi kararlaştırılan taşınmaz verilmediğinden davacının hata ve hileye düşürülerek iradesinin sakatlandığını, bağış işleminin bu nedenle geçersiz olduğunu, işlemin aynı zamanda butlan sebebi ile de batıl olduğunu ileri sürerek hükmün bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, şartlı bağış hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
Bilindiği üzere, bağıştan dönme (rücu) bağışlayanın tek yanlı, bağışlanana varması gereken beyanıyla geriye etkili (makable şamil) olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlayan koşullu veya mükellefiyetli şekilde bağışta bulunmuşsa, bağışlanandan hukuka, ahlaka aykırı veya imkansız olmadığı sürece 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 291. maddesi uyarınca koşul veya mükellefiyetin yerine getirilmesini isteyebilir. Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halinde de TBK'nın 295. maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir. Hemen belirtmek gerekir ki; bağış sözleşmesindeki koşul veya mükellefiyetin niteliğinin, kapsamının yerine getirilme zamanının tam olarak tespiti büyük önem taşır. Bu itibarla salt kullanılan sözlerin değil, tarafların gerçek iradelerinin ve bağışlayanın asıl amacının ortaya çıkarılması gerekir. Ayrıca amacın gerçekleşmeyeceğinin kesin biçimde anlaşılması tarihi ile bu tarihten itibaren TBK’nın 297. maddesine göre bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde bağıştan dönme (rücu) hakkının kullanılıp kullanılmadığının araştırılması da zorunludur.
6.3. Değerlendirme
Hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak, (VI/3.) paragrafta yer verilen şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davacının yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.