"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : MİDYAT 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, maliki olduğu 375 ada 31 parsel sayılı taşınmazın sahte işlemlerle davalılar ... ve ...'a temlik edildiğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile adına tesciline, olmazsa tapu sicilinin tutulmasında Devletin sorumluluğu nedeni ile taşınmaz bedelinin davalı Hazineden tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen kararın, davacı tarafça davalılar lehine hükmedilen vekalet ücreti yönünden ve davalı Hazine tarafından esastan istinafı üzerine, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 15.06.2020 tarih ve 2020/463 Esas, 2020/516 Karar sayılı kararı ile davalılar ... ve ... adına oluşturulan tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi talebine ilişkin ilk dava ile, tapu sicilinin tutulmasında Devletin sorumluluğu nedeni ile taşınmaz bedelinin davalı Maliye Hazinesinden tahsiline karar verilmesi talebine ilişkin ikinci davanın ayrılması, ilk davanın ikinci dava yönünden bekletici mesele yapılması, her iki talep yönünden bağımsız olarak deliller toplanıp değerlendirilmek sureti ile oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiğinden İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden karar verilmesi için dosya Mahkemeye gönderilmiş, Mahkemece tazminat isteğine yönelik dava eldeki davadan ayrılarak yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davalılar Masum ve İsmail ayrı ayrı verdikleri dilekçelerde özetle; usûli kazanılmış hak doğduğunu, iyiniyetli olduklarını, iddianın ispat edilemediğini, davalı ...’un ikinci el olduğunu, haklarında ceza davası olmadığını, Tapu Müdürlüğünde yapılan incelemede kusur izafe edilmeyeceğinin tespit edildiğini, harç ve vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını istemişlerdir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.12.2021 tarihli 2021/192 E., 2021/1453 K. sayılı kararıyla; önceki tapu iptali ve tescil kararının davacı tarafından istinaf edilmediği, davalılar lehine usuli kazanılmış hak doğduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-2 bendi uyarınca kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, Bölge Adliye Mahkemesinin önceki kararında her iki talebin aynı dosyada görülemeyeceğini bu durumun kamu düzeninden olduğunu ve taleplerin her ikisinin ispat vasıtalarının farklı olduğunu belirterek Yerel Mahkeme tarafından verilen kararı talep ayrımı yapmaksızın bir bütün olarak ortadan kaldırmış, esas incelemeye girmeden bu usul hatası sebebiyle re'sen araştırma yaparak söz konusu taleplerin aynı davada görülmesini hukuka aykırı bulup ilk kararı tamamen ortadan kaldırdığını, davalılar lehine usûli kazanılmış hak doğmadığını, ret kararının da kaldırıldığını, Yerel Mahkemece gönderme kararına uygun inceleme yapılarak tapu iptali ve tescil kararı verildiğini, kararın doğru ve hukuka uygun olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat isteğine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
Mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda (HUMK) ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (HMK) “usulü kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
3.3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı yasal ve hukuki gerekçeye göre (IV-3) no.lu paragrafta yer verilen kararın verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, davacıdan harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına; 25.05.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.